Artykuł ma na celu ukazanie, w jaki sposób intencja autora może być wykorzystana w procesie interpretacji na poziomie szkoły średniej. Myślą przewodnią niniejszych rozważań jest refleksja Umberta Eco, zgodnie z którą autor empiryczny ma prawo reagować jako modelowy czytelnik. Wykorzystanie na lekcji współczesnej piosenki Umarł mi. Notatnik żałoby (2013) pozwala uczniom dostrzec, że znaczenie tekstu jest niezależne od woli autora, a interpretacja może pozostawać w opozycji do jego intencji. Najistotniejsze jednak jest to, że taka szkolna lektura utworów sprawia, iż interpretacja jawi się jako proces nieustannego ruchu.

Autorka artykułu przedstawia interpretację wiersza Drobne ogłoszenia Wisławy Szymborskiej, uwzględniając kontekst historyczny jego powstania (schyłek stalinizmu w Polsce). W szczególności poszukuje w tekście wartości uniwersalnych i ponadczasowych. Wnioski interpretacyjne zostały oparte na analizie języka utworu. Ta sama zasada została zastosowana w propozycji lekcji, podczas której proces interpretacji pozwala uczniom wzbogacić swoją wiedzę i umiejętności również w zakresie języka i kultury. Chociaż największy nacisk położono na samodzielne odkrywanie przez uczniów ponadczasowych treści i znaczeń wiersza Drobne ogłoszenia, istotne jest także przybliżenie im specyfiki okresu stalinowskiego.

W artykule autorka adaptuje kabalistyczną interpretację Władysława Panasa (zawartą w jego traktacie Księga blasku) tytułowego opowiadania z Sklepów cynamonowych Brunona Schulza na potrzeby wykorzystania jej podczas lekcji języka polskiego. Jak wskazuje autorka, kluczowym pojęciem w analizowanym opowiadaniu jest mistycyzm światła, którego obecność gwarantuje porządek świata. Interpretacja Sklepów cynamonowych w kontekście tematów judaistycznych, przy jednoczesnym pominięciu kontekstów sugerowanych przez historię literatury i biografię, pozwala na ukazanie innych, inspirujących możliwości odczytania tekstu. Takie ujęcie przekonująco wzmacnia wyjątkową pozycję Schulza w kanonie literatury polskiej i, co najważniejsze, dowodzi, że jego twórczość wciąż wymaga od współczesnych czytelników nie tylko umiejętności uważnej lektury, ale także wysoce rozwiniętej wrażliwości estetycznej.

Artykuł ma na celu odpowiedź na pytanie, jak uczyć idei wielokulturowości na lekcjach języka polskiego, wykorzystując współczesną prozę. Obejmuje krótki przegląd lektur szkolnych obowiązkowych na drugim etapie edukacji, zgodnie z proponowaną reformą oświaty. Autorka opisuje swoje doświadczenia dydaktyczne oraz przywołuje pomysły uczniów na edukację polonistyczną, której celem jest: piętnowanie zjawiska mowy nienawiści, pobudzanie postawy ciekawości i otwartości uczniów wobec inności oraz dyskusja nad ludzkimi postawami wobec uchodźców.

Artykuł stanowi omówienie problematyki polskiej literatury młodzieżowej z nurtu young adult. Przedstawia zarys ewolucji tego typu tekstów oraz wskazuje ich najważniejsze cechy, konfrontując różne sposoby interpretacji anglojęzycznej definicji. Celem analizy jest również określenie elementów charakterystycznych dla zagranicznych bestsellerów literatury młodzieżowej w twórczości polskich autorów, co prowadzi do wskazania głównych problemów rodzimej literatury oraz propozycji praktycznego zastosowania nowej koncepcji young adult w praktyce pedagogicznej i promocji czytelnictwa.

W artykule autorka analizuje i interpretuje fragmenty dwóch pierwszych rozdziałów powieści Igrzyska śmierci Suzanne Collins. Pokazuje, jak na podstawie wybranych fragmentów można stworzyć początkową charakterystykę głównej bohaterki książki, Katniss Everdeen. W dalszej części artykułu skupia się na analizie uczuć bohaterki, szczególnie tych, które towarzyszyły jej podczas ceremonii dożynek, gdy zgłosiła się na ochotnika do udziału w Igrzyskach Śmierci, zastępując swoją młodszą siostrę. Uważna lektura tych fragmentów pozwala nazwać emocje bohaterki i przyjrzeć się sposobom opisu przeżyć wewnętrznych. Na zakończenie autorka formułuje kilka pytań dotyczących zarówno emocji, jak i ludzkiej moralności, które mogą zostać zadane po lekturze tekstu w szkole i stanowić punkt wyjścia do dyskusji z uczniami.

"Listy spod morwy" oraz "Listy z mojego Rzymu" Gustawa Morcinka stanowią swoisty zapis doświadczeń życiowych pisarza. Cechuje je gatunkowa dwoistość — są zarówno dokumentem, jak i dziełem literackim. Szczególne znaczenie listów śląskiego pisarza wynika z ich terapeutycznego charakteru. Autorka artykułu ukazuje, w jaki sposób listy Morcinka mogą zostać wykorzystane w edukacji szkolnej. Jej zdaniem refleksja nad tymi tekstami może być doskonałą okazją do uświadomienia uczniom uniwersalnego charakteru pewnych problemów i wartości. To ciekawa i pouczająca lektura dla młodzieży szkolnej.

Artykuł przedstawia dziesięć wybranych śląskich antologii poetyckich (tematycznych i przeglądowych). Autorka zwraca uwagę na różnorodne funkcje analizowanych publikacji (wskazując na transformację „tematu śląskiego”, świadectwo historyczne, prezentację środowiska, dyskusję o regionie, kształtowanie lokalnego kanonu), ukazując tym samym możliwości wykorzystania tych materiałów w edukacji regionalnej na poziomie szkolnym i akademickim.

Artykuł dotyczy korespondencji sztuk w poezji Wacława Oszajcy. Lektura dwóch tekstów: Dwaj z obrazu Delacroix oraz Ostatnia Wieczerza – Salvador Dalí pozwala określić, w jaki sposób poeta wykorzystuje materiał malarski i omówić rolę tych odniesień. Poeta nie skupia się jedynie na malarskich kreacjach mistrzów — obrazy stają się dla niego punktem wyjścia do ukazania innego wymiaru ludzkiego istnienia, jakim jest doświadczenie religijne.

Artykuł przedstawia przykład integracji semantycznej dwóch tekstów kultury powstałych w okresie Młodej Polski — utworu lirycznego Krzak dzikiej róży w Ciemnych Smreczynach Jana Kasprowicza oraz obrazu Promienny zachód słońca Wojciecha Weissa. W tym celu zastosowano semantyczną interpretację dzieła literackiego i malarskiego, wskazując najważniejsze elementy materiału obu utworów oraz ich znaczenie. Zaproponowana metoda integracji pozwoliła na stworzenie nowej artystycznej całości i wyjaśnienie symbolicznej wymowy obu dzieł.

Opracowanie przedstawia, w oparciu o metodologię językowego obrazu świata, fantastycznego ptaka — bohatera opowiadania Dzień dobry, Eugeniuszu Agnieszki Osieckiej. Stworzenie to składa się z elementów językowego obrazu ptaka w języku polskim. Analiza tekstu oraz aspektu językowego obrazu ptaka wskazuje, że fantastyczne stworzenie jest głęboko osadzone w językowej konceptualizacji zwierzęcia. Ptak Eugeniusz „zawiera” zarówno elementy należące do domen prototypowego ptaka, jak i konotacje związane z tym pojęciem, odnoszące się do człowieka.

W swoim artykule autorzy odnoszą się do twórczości Joanny Kulmowej dla dzieci. Analizują kilkadziesiąt jej wierszy o tematyce ornitologicznej. Skupiają się na sposobach, w jakie autorka werbalizuje i kreuje różne elementy świata ptaków uchwycone w jej poezji: środowisko życia ptaków, ich zachowanie, wygląd, relacje z ludźmi oraz różnorodne formy aktywności w różnych sytuacjach — podczas lotu, poszukiwania pożywienia, budowy gniazda, porannej toalety i zabawy. Zwracają uwagę na dziecięcą perspektywę obserwacji autorki, wartość estetyczną oraz poznawczą analizowanych utworów.

Artykuł przedstawia utrwalony obraz ojczyzny przekazywany w podręcznikach do języka i literatury gruzińskiej. Autorka podkreśla sposób pojmowania ojczyzny przez Gruzinów (poszczególne elementy obrazu ojczyzny), stopień ich ważności oraz koncepcje utrwalania tożsamości. Omówiono również synonimy i frazy związane z pojęciem ojczyzny.

Artykuł stanowi próbę porównania polskiego i gruzińskiego języka grzecznościowego na przykładzie formuł powitań. Wspomniane zwroty stanowią doskonały materiał do tego typu analizy ze względu na powszechność ich użycia. Praca koncentruje się głównie na interpretacji najczęściej stosowanych wyrażeń, wskazując na problemy, jakie mogą napotkać użytkownicy tych formuł w kontaktach wzajemnych — tym bardziej że w analizowanych językach występują istotne różnice uwarunkowane historycznie i kulturowo, co starano się ukazać w niniejszym opracowaniu.

Tekst dotyczy sztuki recytacji oraz kultury żywego słowa. Wychodząc od zapisów podstawy programowej, autorka zwraca uwagę na umiejętności w zakresie prezentacji głosowej, które powinien opanować uczeń na poziomie szkoły podstawowej. W pierwszej części artykułu przedstawiono podstawowe techniki zapamiętywania tekstu, a następnie omówiono etapy przygotowania ucznia do recytacji. Autorka ujmuje to przygotowanie w sposób wieloaspektowy, ponieważ dotyczy ono zarówno ciała i aparatu mowy (porusza kwestie związane z rozgrzewką głosu, koniecznością wykonywania ćwiczeń oddechowych, fonacyjnych, artykulacyjnych i dykcyjnych), jak i przygotowania psychicznego (pozytywne nastawienie, radzenie sobie ze stresem). W końcowej części tekstu zwrócono również uwagę na kwestie konkursów recytatorskich oraz oceniania recytacji zarówno na lekcji, jak i podczas konkursu.

Artykuł ma na celu zbadanie znaczenia terminu „szkoła” w wybranych przepisach prawa oświatowego. Wyjaśnia specyfikę tekstów prawnych oraz zasady kształtowania w ich treści reguł funkcjonowania w sferze publicznej. Następnie przedstawia motywy modyfikacji potocznie rozumianych pojęć w tekście aktu prawnego. Opisywane zjawisko zostało zilustrowane obrazem szkoły zrekonstruowanym na podstawie treści rozdziału 1 Ustawy o systemie oświaty. W analizowanym fragmencie prześledzono sposoby definiowania pojęcia „szkoła” oraz ich związek z zadaniami nakładanymi na szkołę przez tekst ustawy. Artykuł odtwarza tym samym językowy obraz szkoły, który stanowi podstawę przyjętych regulacji i powinien być uwzględniany przy stosowaniu prawa oświatowego.

Artykuł przedstawia przykładowy program zajęć z dydaktyki na uczelni wyższej. Autorka krótko charakteryzuje również uczestników procesu edukacyjnego, czyli studentów i wykładowców, zwracając uwagę na ich zachowania oraz role, jakie odgrywają w procesie współczesnej edukacji akademickiej.

Recenzja przedstawia monografię autorstwa Marty Szymańskiej pt. Między dydaktyką języka a edukacją językową. Koncepcje edukacji językowej na przełomie XX i XXI wieku. Autorka monografii prezentuje rozwój koncepcji w zakresie nauczania języka polskiego, by ostatecznie przedstawić własny paradygmat. W nowej koncepcji Szymańska nie odrzuca dorobku poprzedników, lecz kreśli nowatorską, antropocentryczną propozycję, łączącą wybrane elementy wcześniejszych ujęć oraz składniki zaczerpnięte z innych dyscyplin.

Celem artykułu recenzyjnego jest przedstawienie i omówienie pracy H. Wiśniewskiej Wokół edukacji polonistycznej w szkole. Teoria i praktyka, pod redakcją M. Karwatowskiej i L. Tymiakina. Prezentacja układu tomu oraz zakresu omawianych treści stała się podstawą do wyodrębnienia obszarów, które uzupełniają i porządkują aktualny stan badań związanych z szeroko rozumianą edukacją, edukacją językową oraz kompetencją językową uczniów. Zarys poruszanych przez autorkę zagadnień pozwala również dostrzec, że edukacja polonistyczna ma charakter interdyscyplinarny zarówno w wymiarze językoznawczym, jak i kulturowym.