Autorka artykułu, definiując współczesną kulturę jako przestrzeń rozproszenia gatunkowego, wskazuje na rolę edukacji humanistycznej, skoncentrowanej na scalaniu wizji „świata kulturowego”.
Scalanie „rozproszonych” rozumiane jest tu jako rodzaj postmodernistycznego dialogu z tekstem, który skupia się bardziej na tym, co niemożliwe niż możliwe, na tym, co nieskuteczne, a nie skuteczne — i tym samym stanowi próbę przypisania interpretowanym zjawiskom systemowego porządku.
Wnioskiem płynącym z artykułu jest konieczność łączenia uznanej współczesności z wiedzą o tradycji w szkole, co prowadzi do pluralizmu i synkretyzmu w nauczaniu.

An inspiration for considerations on the role of a P olish philologist in the period of humanistic bankruptcy is a book by Elżbieta Mikoś entitled Lekcje empatii. The article concentrates on the issue of teacher’s responsibility in developing reader’s axiological sensitivity in his/her contact with a work (W.C. Booth) and boost difficulty as a challenge freeing the reader from the patterns of reading the world (H.‑G. Gadamer, J. Derrida). The author pays attention to the necessity of teaching how to listen to attentively as a basis of a good communication (J. Edgoose), as well as methodological pluralism as a condition of teaching an attitude of openness to new senses and alternative solutions.

Autorka artykułu postuluje mądrą dydaktykę baśni, niesprowadzającą się jedynie do streszczenia fabuły i analizy struktury baśniowych reguł.
Głęboki przekaz zawarty w baśni sytuuję ten typ tekstu poza ramami podstawy programowej dla szkoły podstawowej, czyniąc z niego uniwersalną opowieść podlegającą literackim przekształceniom, które zasługują na interpretacyjną refleksję w przestrzeni szkolnej.

Baśń Andersena Psyche oraz powieść Iselin i wilkołak autorstwa współczesnej norweskiej pisarki łączy obecność motywów i tematów mitologicznych, m.in. opowieści o Psyche. To jeden z powodów, dla których oba teksty zostały zestawione i omówione w jednym artykule. Drugim powodem są odmienne, ale równie wartościowe walory obu utworów, które — jak sugeruje autorka — mogłyby znaleźć się na liście lektur w szkołach średnich i na studiach.
W artykule przeanalizowano i zinterpretowano baśń Andersena z 1861 roku, ukazując kontekst jej powstania, sposób narracji oraz postać głównego bohatera — włoskiego rzeźbiarza. Autorka interpretuje tekst jako refleksję Andersena nad ludzkim życiem, biologiczną i psychiczną naturą człowieka, aktem twórczym, przemijaniem i sławą, urokiem świata oraz pięknem sztuki.
Omawiając powieść Iselin i wilkołak, autorka artykułu wskazuje, w jaki sposób Hauger próbuje przekonać młodych czytelników, że mogą przeciwstawić się fascynacji złem, przemocy i prześladowaniom rówieśniczym, a także że nie muszą wstydzić się dobroci, czułości czy miłości. Zwraca również uwagę na odniesienia powieści do baśni — m.in. Królowej Śniegu, mitu o Amorze i Psyche oraz tragedii Romeo i Julia Szekspira.
Autorka zaznacza, że w obu tekstach odnaleźć można motywy nawiązujące do mitologii, dzieł sztuki i literatury, które korespondują ze stanami psychicznymi bohaterów, wzbogacają treść intelektualną utworów i wzmacniają ich przesłanie.

Edukacja polonistyczna realizuje wiele celów, m.in. naukę umiejętności interpretacji porównawczej, rozpoznawania środków wyrazu artystycznego, dostrzegania cech charakterystycznych dla danej epoki literackiej, rozumienia różnic językowych w dawnych tekstach oraz porównywania funkcjonowania tych samych motywów w różnych dziełach literackich.
Wprowadzenie treści regionalnych na lekcjach języka polskiego daje możliwość realizacji wspomnianych założeń podstawy programowej, poszerzając jednocześnie wiedzę uczniów o kulturze danego regionu i skuteczniej ich motywując.
Na podstawie analizy porównawczej i interpretacji Hymnu Juliusza Słowackiego oraz Hymnu pisanego w lasach macedońskich o wschodzie słońca autorstwa Augustyna Świdra — poety śląskiego — można ukazać związki między wielką literaturą polską a literaturą regionalną.
Oba teksty wykazują wiele cech wspólnych — podobieństwa widoczne są m.in. w sposobie ukazania i kreacji podmiotu lirycznego, sytuacji lirycznej, a także w czynnikach biograficznych stanowiących genezę utworów. Różnice dotyczą przede wszystkim kształtu stylistycznego i realizacji konwencji gatunkowej, co sprawia, że analiza tych tekstów ma nie tylko walor poznawczy, ale i wychowawczy.
Poezja regionalna stanowi wartościowy materiał dydaktyczny, ponieważ podlega tym samym prawidłowościom i tendencjom, co wielka literatura polska.

Artykuł przedstawia sposoby konceptualizacji dwóch emocji — radości i strachu — przez dzieci w wieku dziesięciu i dwunastu lat. Autorka analizuje odpowiedzi uczniów na pytania „Czym jest radość?” oraz „Czym jest strach?”, które stanowią swoiste definicje obu pojęć.
Do analizy poszczególnych aspektów wypowiedzi dzieci wykorzystuje kategorie wyprowadzone ze słownikowych definicji emocji. Określa typy definicji tworzonych przez uczniów i wskazuje cechy charakterystyczne dla dziecięcej konceptualizacji emocji.
Dodatkowo formułuje wnioski dotyczące samych dzieci, ponieważ natura tworzonych definicji wiele mówi o ich autorach — ich sposobie myślenia, rozwoju językowym i emocjonalnym.

Artykuł stanowi przyczynek do rekonstrukcji językowego stereotypu młodego mężczyzny znajdującego się „pomiędzy” – niebędącego już dzieckiem, ale jeszcze nie dorosłym mężczyzną. Na podstawie analizy odpowiedzi z ankiety wypełnionej przez uczniów gimnazjum z południowej Polski, autorka artykułu ukazuje, jak młodzież rozumie znaczenie wyrazów chłopiec i chłopak, jakie cechy definicyjne uznaje za dystynktywne oraz jakich określeń używa, by zdefiniować rówieśnika.
Wyniki badań wskazują na swoistą deformację obrazu świata, przejawiającą się w subiektywizmie i niepełności. Wybór określonego członu nadrzędnego (człowiek, osoba, mężczyzna, płeć męska, nastolatek, kolega, sympatia) warunkował początkową kategoryzację i w dużym stopniu wpływał na (mniej lub bardziej świadomy) sąd właściwy dla nadawcy komunikatu.
Respondenci wyraźnie rozróżniali leksymy: chłopak jako „młody mężczyzna” oraz chłopiec jako „dziecko płci męskiej (młodsze od chłopaka)”. Osobę w swoim wieku określali najczęściej mianem chłopaka, unikając zdrobniale brzmiącego chłopca. Jednym z głównych elementów różnicujących była wskazywana w definicjach różnica wieku przypisywana obu określeniom.

Artykuł podejmuje temat zmian w treściach i metodach nauczania języka polskiego, które zachodzą pod wpływem mediów. Głównym obszarem zainteresowania jest hipertekst i jego wpływ na przemiany w komunikacji. Uwzględniono również oddziaływanie hipertekstu na kształtowanie kompetencji recepcyjnych uczniów, zwłaszcza w odniesieniu do tekstów linearnych.
Właściwości hipertekstu zaprezentowano na przykładzie e‑literatury: Koniec świata według Emeryka Radosława Nowakowskiego, Hegirascope 2 Stuarta Moulthropa oraz poezji hipertekstowej Anety Kamińskiej Czary i mary.
Analiza sposobu tworzenia i funkcjonowania hipertekstu posłużyła do wskazania nowych form pracy na lekcjach języka polskiego, zwłaszcza w pracy z tekstami literackimi.

Celem artykułu jest ukazanie sposobów konstruowania tematów lekcji przez nauczycieli. Analiza zebranego materiału wskazuje, że choć tematy są zazwyczaj poprawnie sformułowane (informują o omawianych treściach, są zgodne z podstawą programową i rocznym planem dydaktycznym), to coraz częściej przybierają formę kalk z haseł programowych.
Twórcy takich tematów zapominają niekiedy o specyfice nauczanego przedmiotu oraz o tym, że temat powinien być przede wszystkim zgodny z jego charakterem.
Potwierdzeniem tego może być fakt, że funkcję motywującą realizuje jedynie nieco ponad 40% przeanalizowanych tematów, co świadczy o potrzebie większej refleksji nad ich formułowaniem.

Artykuł rozpoczyna się krótką refleksją na temat pedagogiki Marii Montessori, ze szczególnym uwzględnieniem najważniejszych jej elementów: wyposażenia sal lekcyjnych, opisu materiałów dydaktycznych, zasad przebiegu lekcji oraz roli ucznia i nauczyciela w procesie edukacyjnym.
Druga część tekstu koncentruje się na tych pomocach dydaktycznych i formach pracy, które mogą być wykorzystane na lekcjach języka polskiego. Opisano tu m.in. lekcję rozwojową, rolę wczesnego nauczania czytania i pisania, naukę ortografii, kącik czytelniczy oraz możliwości wykorzystania symboli Montessori w nauczaniu gramatyki.
Przedstawione rozwiązania mają charakter praktyczny i stanowią propozycje wykorzystywane przez nauczycieli Montessori Akademii Aktywnej Edukacji w Konstancinie-Jeziornie.

Małgorzata Karwatowska: Uczeń w świecie wartości. Lublin 2010 [recenzja]

Anna Pilch: Formy wyobraźni. Poeci współcześni przed obrazami wielkich mistrzów . Kraków 2010 [recenzja]

Maria Jędychowska: Szkic do pejzażu aksjologicznego. Z problemów dydaktyki literatury. Kraków 2010 [recenzja]