Opublikowane: 2004-12-31

O uczniowskiej wypowiedzi perswazyjnej

Leszek Tymiakin

Abstrakt

Artykuł stanowi próbę odpowiedzi na dwa pytania: czy uczeń drugiej klasy gimnazjum dostrzega odrębność rady jako aktu mowy oraz w jaki sposób konstruuje tego typu wypowiedź perswazyjną.
Badanie ankietowe przeprowadzone w szkołach lubelskich wykazało, że większość uczniów ma skłonność do rozszerzania zakresu znaczeniowego danego terminu oraz do utożsamiania pojęć rady i perswazji. Zdaniem uczniów do nakłaniania do określonych zachowań można wykorzystywać zarówno dyrektywne akty mowy, takie jak: groźba, rozkaz czy zakaz, jak i akty niebędące perswazyjnymi, np.: pytania, stwierdzenia czy narracje.
Brak znajomości specyfiki gatunku, jakim jest wypowiedź perswazyjna, powoduje pojawienie się mechanizmu substytucji tekstu, co nierzadko prowadzi do niefortunnych wypowiedzi.
Ograniczona wiedza uczniów na temat rady jako odrębnego aktu mowy oraz sposobów wyrażania intencji perswazyjnych wynika z marginalizacji tych zagadnień w procesie kształcenia językowego oraz w podręcznikach i programach nauczania języka polskiego. Czerpanie przykładów aktów mowy od rodziców, nauczycieli i rówieśników, a także wpływ lansowanej w mediach mody na zachowania agresywne, prowadzą do częstego stosowania w komunikacji społecznej kategorycznych aktów manipulacyjnych, co może rzutować na sposób konstruowania wypowiedzi perswazyjnych.

Pobierz pliki

Zasady cytowania

Tymiakin, L. (2004). O uczniowskiej wypowiedzi perswazyjnej. Z Teorii I Praktyki Dydaktycznej Języka Polskiego, 17, 134–147. https://doi.org/10.31261/TPDJP.2004.17.10

Cited by / Share

Licencja

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.


Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.

1. Licencja

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.

2. Oświadczenie Autora

Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.

Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.

UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).

3. Prawa użytkownika

Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.

4. Współautorstwo

Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.

Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).

Domyślna okładka

Tom 17 (2004)
Opublikowane: 2004-12-31


ISSN: 0208-5011
eISSN: 2353-9577
Ikona DOI 10.31261/TPDJP

Wydawca
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego | University of Silesia Press

Ta strona używa pliki cookie dla prawidłowego działania, aby korzystać w pełni z portalu należy zaakceptować pliki cookie.