Opublikowane: 2007-12-30

Duces opo/ienses domini in Ratibor. Jeszcze w sprawie tytulatury księcia Przemysława raciborskiego oraz czasu powstania księstw raciborskiego i cieszyńskiego

Idzi Panic

Abstrakt

Analiza dokumentów najstarszego i najmłodszego syna księcia Władysława Opolskiego dowodzi, że Przemko, który osiągnął pełnoletniość najpóźniej około 1284 roku, po okresie współrządów ze swoim bratem Mieszkiem, po 1288 roku objął księstwo raciborskie i od tego czasu tytułował się jako dux in/de Ratibor. Nigdy nie określał siebie jako pana na Oświęcimiu. Na tej podstawie można wysnuć jednoznaczny wniosek, że to właśnie wtedy powstało księstwo cieszyńskie. Pierwsza niepodważalna data pojawienia się Mieszka jako księcia Cieszyna to rok 1292. Jednakże, zwłaszcza w kontekście układu między Mieszkiem, Bolkiem i Wacławem, królem Czech, wydaje się, że już od 1289 roku ten Piast sprawował władzę nad nowo powstałym księstwem ze stolicą w Cieszynie. Ostatecznym dowodem na to jest fakt, że książę ten po 1290 roku przestał określać siebie mianem dominus oswencimensis. Po drugie, wątpliwości dotyczące daty wydania dokumentu dla rycerza Bogusza nie wpływają na próbę określenia czasu podziału „wielkiego” księstwa raciborskiego na księstwo cieszyńskie (obejmujące Oświęcim, Zator i Chrzanów) oraz właściwe księstwo raciborskie z Mikołowem i Pszczyną. W odniesieniu do dokumentu dla Bogusza z 1290 roku, uwzględniając niezwykle istotne ustalenia M. Wójcika i W. Irganga dotyczące Wojciecha, jednego ze świadków, ostrożnie opowiadamy się za dotychczas przyjmowaną datą, opartą nie na odczycie dokonanym przez M. Kasperlika z oryginału, lecz na odczycie A. Kauffmanna, również opartym na źródle pierwotnym. Zmiana naszej pozycji byłaby możliwa jedynie w przypadku przypadkowego odkrycia aktu nadania tytułu książęcego rycerzowi Boguszowi.

Pobierz pliki

Zasady cytowania

Panic, I. (2007). Duces opo/ienses domini in Ratibor. Jeszcze w sprawie tytulatury księcia Przemysława raciborskiego oraz czasu powstania księstw raciborskiego i cieszyńskiego. Wieki Stare I Nowe, 5, 82–94. https://doi.org/10.31261/WSN.2007.07.05

Cited by / Share

Licencja

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.


Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.

1. Licencja

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.

2. Oświadczenie Autora

Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.

Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.

UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).

3. Prawa użytkownika

Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.

4. Współautorstwo

Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.

Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).

Tom 5 (2007)
Opublikowane: 2025-08-13


ISSN: 1899-1556
eISSN: 2353-9739

Wydawca
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego | University of Silesia Press

Ta strona używa pliki cookie dla prawidłowego działania, aby korzystać w pełni z portalu należy zaakceptować pliki cookie.