Co łączy i dzieli nazwy odgłosów zwierząt i ludzi?
Abstrakt
The article provides is a comparison of the names of human and animal sounds, which belong to a larger collection of vocabulary that defines the world of auditory perceptions. The historical, grammatic and semantic regularities are identical to them. Differences are noticed in detailed meanings and in the pragmatic of these names, which includes among other things, a much higher incidence of the names of human sounds. Linguistic relativism is more closely covered by the names of animal sounds. The widespread use of animal names for sounds in relation to humans is accompanied by regular negative value and the expression of contempt against the person designated as sound performer.
Słowa kluczowe
onomatopoeia; sound name; auditor perception; conceptualization; meaning
Bibliografia
Bańko, Mirosław. Współczesny polski onomatopeikon. Ikoniczność w języku. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2008.
Boryś, Wiesław. Słownik etymologiczny języka polskiego. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2006.
Daković, Sybilla. Interiekcje w języku polskim, serbskim, chorwackim i rosyjskim. Opis i konfrontacja. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2006.
Encyklopedia muzyki. Edited by Andrzej Chodkowski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1995.
Grochowski, Maciej. Konwencje semantyczne a definiowanie wyrażeń językowych. Warszawa: ZSL UW, 1993.
Hoppe, Stanisław. Słownik języka łowieckiego. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1981.
Kleiber, Georges. Semantyka prototypu. Kategorie i znaczenie leksykalne. Translated by Bronisława Ligara. Kraków: Universitas, 2003.
Kładoczny, Piotr. “Język w opisie dźwięków.” In Prace Komisji Językoznawczej Bydgoskiego Towarzystwa Naukowego. Vol. XXIV: Język – estetyka – sztuka. Edited by Danuta Jastrzębska-Golonka, and Agnieszka Rypel. 149–158. Bydgoszcz: Bydgoskie Towarzystwo Naukowe, 2014.
Kładoczny, Piotr. “Kategorie akustyczne w opisie semantycznym nazw dźwięków.” In Prace Filologiczne, no. 66 (2015): 85–105.
Kładoczny, Piotr. “Nazwy dźwięku a nazwy czynności i nazwy ruchu.” In Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Filologia Polska. Seria: Językoznawstwo, vol. VIII (2012): 139–149.
Kładoczny, Piotr. “Obrazowanie zmysłowe we wczesnych i późnych pismach Jerzego Pilcha.” In Język – obraz – dyskurs. Edited by Marek Cieszkowski, Anna Kapuścińska, and Jacek Szczepaniak. 89–102. Bydgoszcz: Bydgoskie Towarzystwo Naukowe, 2017.
Kładoczny, Piotr. “Ramy interpretacyjne zmysłów we wczesnych i późnych powieściach Jerzego Pilcha.” In Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego, no. 4 (2018): 321–362.
Kładoczny, Piotr. “Słowotwórstwo nazw dźwięków.” In Wokół słów i znaczeń V. Słowotwórstwo w różnych odmianach języka. Materiały piątej konferencji językoznawczej poświęconej pamięci Profesora Bogusława Krei. Edited by Ewa Badyda, Jolanta Maćkiewicz, and Ewa Rogowska-Cybulska. 67–83. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 2013.
Kładoczny, Piotr. Semantyka nazw dźwięków w języku polskim. Vol. I–II. Łask: Oficyna Wydawnicza Leksem, 2012.
Kurcz, Ida. Język a reprezentacja świata w umyśle. Warszawa: PWN, 1987.
Mitrinowicz-Modrzejewska, Aleksandra. Akustyka psychofizjologiczna w medycynie. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1974.
Moore, Brian C.J. Wprowadzenie do psychologii słyszenia. Translated by Aleksander Sęk, and Ewa Skrodzka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1999.
Rocławski, Bronisław. Zarys fonologii, fonetyki, fonotaktyki i fonostatystyki współczesnego języka polskiego. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 1986.
Tembrock, Günter. Głosy zwierząt. Translated by Halina Jakubczyk, Maria Kaczmarek, and Danuta Wasylik. Warszawa: PWN, 1971.
Tomczak, Lucyna. Słownik odapelatywnych nazwisk Polaków. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2003.
Żurowski, Sebastian. Wyrażenia percepcji słuchowej w języku polskim: analiza semantyczna. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2012.
Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim Polska
https://orcid.org/0000-0002-3204-5807
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
