Historia zawiedzionych nadziei. O zakazie chowu zwierząt na futra
Abstrakt
The deputy’s draft bill amendment about the Animal Protection Act submitted to the Marshal of the Sejm in November 2017 was one of the most ambitious attempts in the Third Republic of Poland to improve the legal protection of animals. The loudest proposal in the project was to prohibit the rearing and breeding of animals for the purpose of obtaining fur from them. In the article, the Authors reflect on the reasons for the political failure of this project. In the conditions of such strong centralization of political power, was the resistance from big business really decisive? What political conditions would have to be met for such far-reaching socio-economic changes motivated by public morality and environmental protection? Why this issue aroused so many contradictory emotions in political discourse? What is more important: economic profits based on cruelty to animals or life of sentient, autonomous beings?
Słowa kluczowe
fur farming; animal protection; legal interpretation; political discourse; legislative process
Bibliografia
A Guide to the Fur-Free Revolution: These Places Have Banned Fur. https://www.peta.org/features/fur-bans-fur-free-future/. Accessed 21 Aug. 2019.
“Będzie protest przeciwko budowie fermy norek. ‘Nie chcemy smrodu!’.” https://www.dziennikwschodni.pl/lubelskie/bedzie-protest-przeciwko-budowie-fermy-noreknie-chcemysmrodu,n,1000156559.html. Accessed 7 Oct. 2019.
Bijleveld, Marijn, Marisa Korteland, and Maartje Sevenster. The environmental impact of mink fur production. Delft: CE Delft, 2011. https://www.cedelft.eu/en/publications/download/1047. Accessed 12 Sep. 2019.
Burzyńska, Anna, and Joanna Potocka. Awantura o ubój rytualny. Część posłów PO chce głosować przeciwko rządowej ustawie. https://www.rmf24.pl/fakty/polska/news-awantura-o-uboj-rytualny-czesc-poslow-po-chce-glosowac-przec,nId,993984. Accessed 7 Oct. 2019.
Centrum Badania Opinii Społecznej. Komunikat z badań “Dobre zmiany w ochronie zwierząt?”. Warszawa: Centrum Badania Opinii Społecznej, 2018.
“Eko-terror kwitnie w Europie.” http://www.enorka.info/homepage/94-eko-terror-kwitnie-w-europie. Accessed 13 Sep. 2019.
“Europosłowie PiS wzywają PE do poparcia zakazu hodowli zwierząt futerkowych.” http://www.portalspozywczy.pl/mieso/wiadomosci/europoslowie-pis-wzywaja-pedo-poparcia-zakazu-hodowli-zwierzat-futerkowych,154190.html. Accessed 21 Aug. 2019.
Ferfecki, Wiktor. “PiS zamknie fermy norek, ale dopiero po wyborach.” https://www.rp.pl/Polityka/309259924-PiS-zamknie-fermy-norek-ale-dopiero-po-wyborach.html. Accessed 31 Sep. 2019.
Fundacja „Viva.” Jarosław Kaczyński za zakazem chowu zwierząt na futra i nowelizacją zaostrzającą kary za znęcanie! https://www.youtube.com/watch?v=i8c1WtyWZkQ.Accessed 21 Aug. 2019.
“Fur Farming Bans.” https://www.furfreealliance.com/fur-bans/. Accessed 21 Aug. 2019.
“Fur Industry by Country.” https://www.fureurope.eu/fur-information-center/fur-industry-by-country/. Accessed 29 Aug. 2019.
“Fur Sector History.” https://www.fureurope.eu/about-us/fur-sector-history/. Accessed 29 Aug. 2019.
Gawlik, Paweł. “W Sejmie nie raz próbowano zakazać hodowli zwierząt na futra. Wszystkie próby kończyły się fiaskiem.” http://wyborcza.pl/7,75398,21046032,zakaz-hodowli-zwierzat-na-futra-nie-ma-szczescia-w-sejmie-proby.html. Accessed 22 Aug. 2019.
Gugołek, Andrzej. “Sto pięćdziesiąt lat hodowli norki amerykańskiej na świecie.” In Hodowca Zwierząt Futerkowych, no. 69 (2016): 18–24.
Hines, Alice. “The History of Faux Fur.” https://www.smithsonianmag.com/history/history-faux-fur-180953984/. Accessed 21 Aug. 2019.
“History of Audubon and Science-based Bird Conservation.” https://www.audubon.org/about/history-audubon-and-waterbird-conservation. Accessed 21 Aug. 2019.
“History of Fur in Fashion.” https://www.itsweb.org/jsp/en/newsdetails/id_news-2016-11-17-History-of-Fur.jsp. Accessed 21 Aug. 2019.
http://www.sejm.gov.pl/Sejm7.nsf/PrzebiegProc.xsp?nr=26. Accessed 12 Sep. 2019.
https://www.stellamccartney.com/experience/en/sustainability/materials-and-innovation/fur-free-fur/. Accessed 21 Sep. 2019.
https://www.versace.com/eu/en/world-of-versace/stories/sustainability/versace-goes--fur-free/. Accessed 21 Sep. 2019.
https://www.vogue.co.uk/gallery/gucci-announces-it-is-going-fur-free. Accessed 21 Sep. 2019.
The Humane Society of the United States. Toxic Fur: The Impacts of Fur Production on the Environment and the Risks to Human Health. http://www.humanesociety.org/assets/pdfs/fur/toxic-fur-january-22-2009.pdf. Accessed 13 Sep. 2019.
Janczewski, Adam. Fermy zwierząt futerkowych w Polsce zostają. Prezes PiS nie ma nic do gadania. https://www.money.pl/gospodarka/wiadomosci/artykul/fermy-zwierzat-futerkowych-w-polsce-zostaja,202,0,2411466.html. Accessed 13 Sep. 2019.
“Karkołomne eko-terroryzowanie Polski.” http://www.enorka.info/homepage/81-karkolomne-eko-terroryzowanie-polski. Accessed 13 Sep. 2019.
Kłopotliwy pomysł Kaczyńskiego. PiS szuka drogi wyjścia. https://www.money.pl/gospodarka/piatka-dla-zwierzat-pis-szuka-drogi-wyjscia-6579337217915776a.html. Accessed 9 Dec. 2020.
Kodeks dobrych praktyk hodowlanych PZHZF. Kodeks postępowania określający zasady i standardy hodowli oraz ochrony zdrowia norki hodowlanej, lisa pospolitego, lisa polarnego i jenota hodowlanego w Polsce. Warszawa 2016.
kris. “Polska potęgą mięsną. Największa produkcja w Unii.” https://tvn24bis.pl/ze--swiata,75/produkcja-miesa-drobiowego-w-unii-europejskiej-polska-liderem,921491. html. Accessed 7 Oct. 2019.
List otwarty do Posłanek i Posłów Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie tzw. ferm futrzarskich. https://www.otwarteklatki.pl/pliki/2018/list-otwarty-ws-ferm.pdf. Accessed 12 Sep. 2019.
List otwarty pracowników naukowych prowadzących badania na zwierzętach gospodarskich, głównie zwierzętach futerkowych z 23 lutego 2018 r. http://ptz.icm.edu.pl/wp-content/uploads/2013/07/List_otwarty_z_podpisami.pdf. Accessed 12 Sep. 2019.
Mahe, Yvette. “History of Furs and Fashion Introduction.” http://www.fashionintime.org/history-fur-fashion-introduction/. Accessed 21 Aug. 2019.
Michalak Marta, and Paulina Cholewińska. “Znaczenie hodowli zwierząt futerkowych w Polsce.” In Wiadomości Zootechniczne, no. 3 (2018): 199–202.
Najwyższa Izba Kontroli. Informacja o wynikach kontroli sprawowania nadzoru przez inspekcje państwowe nad funkcjonowaniem ferm zwierząt futerkowych w województwie wielkopolskim. Poznań, 2011.
“O. Rydzyk o ‘schizofrenii’ PiS: Tu się szanuje zwierzątka, a równocześnie zabija się dzieci.” https://dorzeczy.pl/kraj/55219/O-Rydzyk-o-schizofrenii-PiS-Tu-sie-szanujezwierzatka-a-rownoczesnie-zabija-sie-dzieci.html. Accessed 21 Aug. 2019.
Obywatelski projekt ustawy o ochronie zwierząt. http://www.sejm.gov.pl/Sejm7.nsf/PrzebiegProc.xsp?nr=26. Accessed 12 Sep. 2019.
“Paweł Kukiz walczy o zakaz hodowli zwierząt na futra. ‘Córeczko, zrobię co w mojej mocy’.” https://www.wprost.pl/kraj/10058963/Pawel-Kukiz-walczy-o-zakazhodowli-zwierzat-na-futra-Coreczko-zrobie-co-w-mojej-mocy.html. Accessed 21 Aug. 2019.
Polski Związek Hodowców i Producentów Zwierząt Futerkowych. “Mocny Filar.” https://www.youtube.com/watch?v=_emPnk1Bvp0&list=PL6JMqSUAkfJjxP3ljLk_NdtLO_QK9oJjl&index=1. Accessed 12 Sep. 2019.
Polski Związek Hodowców i Producentów Zwierząt Futerkowych. “Poznaj moją fermę.” https://www.youtube.com/watch?list=PL6JMqSUAkfJjxP3ljLk_NdtLO_QK9oJjl&v=3_kv7d1TCOA. Accessed 12 Sep. 2019.
“Prof. Jan Szyszko o utrzymaniu hodowli zwierząt futerkowych: PiS jest partią racjonalną.” https://www.radiomaryja.pl/informacje/prof-jan-szyszko-o-utrzymaniuhodowli-zwierzat-futerkowych-pis-jest-partia-racjonalna/. Accessed 21 Aug. 2019.
“Rydzyk oburzony projektem zakazu hodowli zwierząt na futra. ‘Może zakażą hodowli kurczaków?’.” http://wiadomosci.gazeta.pl/wiadomosci/7,114884,23380332,rydzyk-oburzony-projektem-zakazu-hodowli-zwierzat-na-futra.html. Accessed 21 Aug. 2019.
“Sasin: hodowla zwierząt futerkowych to ważna gałąź gospodarki.” https://www.pb.pl/sasin-hodowla-zwierzat-futerkowych-to-wazna-galaz-gospodarki-935469. Accessed 21 Aug. 2019.
“Sejm nie zgodził się na ubój rytualny w Polsce. Zobacz, kto jak głosował.” http://wyborcza.pl/1,76842,14266395,Sejm_nie_zgodzil_sie_na_uboj_rytualny_w_Polsce. Accessed 7 Sep. 2019.
Stowarzyszenie “Otwarte Klatki.” Cena futra. Rzeczywistość polskich ferm futrzarskich. Poznań: Stowarzyszenie “Otwarte Klatki,” 2012. https://www.otwarteklatki.pl/wp--content/uploads/2013/11/Cena-Futra-raport-Stowarzyszenie-Otwarte-Klatki.pdf. Accessed 12 Sep. 2019.
Stowarzyszenie “Otwarte Klatki.” Drapieżny biznes. Poznań: Stowarzyszenie “Otwarte Klatki,” 2013. https://www.otwarteklatki.pl/pliki/drapiezny_biznes.pdf. Accessed 12 Sep. 2019.
Stowarzyszenie “Otwarte Klatki.” Stan zabezpieczeń ferm norek w Polsce. https://www.otwarteklatki.pl/wp-content/uploads/2019/01/raportozabezpieczeniachfermnorek--compressed.pdf. Accessed 13 Sep. 2019.
Szaniawski, Paweł. “Czy należy zakazać hodowli zwierząt na futra?” https://www.rp.pl/Spoleczenstwo/181009600-Sondaz-Czy-nalezy-zakazac-hodowli-zwierzat-na-futra.html. Accessed 12 Sep. 2019.
Szołucha, Marian, Piotr Palutkiewicz, and Iwona Szewczyk. Znaczenie hodowli zwierząt futerkowych w Polsce. Warszawa: Instytut Inicjatyw Gospodarczych i Konsumenckich Instigos, 2017.
Święcicka, Natasza. “Zachowania kompulsywne u zwierząt futerkowych”. In Medycyna Weterynaryjna, no. 74 (7) (2018): 421–425.
thibault.21. “Fur vs. Faux: The History of Furs.” https://u.osu.edu/clotheslines/2018/11/09/fur-vs-faux-the-history-of-furs/comment-page-1/. Accessed 21 Aug. 2019.
Uhlig, Dominik. “Kaczyński przeciwko futrom w Europarlamencie. Ale w Sejmie w sprawie zakazu hodowli zwierząt na razie cisza…” http://sonar.wyborcza.pl/sonar/7,156422,22935227,kaczynski-przeciw-futrom-w-europarlamencie-ale-w-sejmie-ws.html. Accessed 13 Sep. 2019.
“Zbieramy podpisy w Obronie Ministerstwa Środowiska i Państwowego Gospodarstwa Leśnego ‘Lasy Państwowe’.” https://www.ekologiczneforummlodziezy.pl/zbieramy-podpisy-w-obronie-ministerstwa-srodowiska-i-panstwowego-gospodarstwa-lesnego-lasy-panstwowe/. Accessed 13 Sep. 2019.
Zubel, Maciej. “Terlecki: Myślę, że zakaz hodowli zwierząt futerkowych zostanie przyjęty.” https://www.gazetaprawna.pl/artykuly/1275771,terlecki-mysle-ze-zakaz-hodowli-zwierzat-futerkowych-zostanie-przyjety.html. Accessed 21 Aug. 2019.
Uniwersytet Śląski w Katowicach Polska
https://orcid.org/0000-0002-9926-6436
Uniwersytet Śląski w Katowicach Polska
https://orcid.org/0000-0002-8602-2918
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
