COVID i zwierzęta. Zwierzęco-ludzka rodzinność i zwierzęca przestrzeń miejska w czasach pandemii
Abstrakt
Podczas pierwszej, drugiej i trzeciej fali zakażeń koronawirusem w Polsce autorzy prowadzili badania empiryczne online inspirowane teoretycznym potencjałem socjologii codzienności oraz socjologii katastrof. Jednym z problemów, który ujawnił się podczas realizacji tego projektu, była kwestia zmieniających się relacji ludzi i zwierząt, zmian zachowań zwierząt podczas lockdownu oraz zmian w zakresie zachowania ludzi wobec zwierząt. Interpretacje wyników badań przedstawione w tym artykule dotyczą dwóch sfer: sfery domowej – i zwierząt, które w niej zamieszkują oraz przestrzeni miejskiej – i zwierząt wolnożyjących (także zwierząt bezdomnych, porzuconych). Wyniki badań, zdaniem autorów, przyczyniają się do poszerzenia wiedzy o ludzko-zwierzęcej rodzinności oraz wiedzy o ekosystemach miejskich i możliwościach ich kulturowo-przyrodniczej eksploracji.
Słowa kluczowe
pandemia COVID-19; rodzina; zwierzęta domowe; ekosystem miejski; zwierzęta wolnożyjące
Bibliografia
Aviva, Vincent, Hanna Mamzer, Zenithson Ng, Katleen J. Farkas. „People and their Pets in the Times of the COVID-19 Pandemic”. Society Register, no. 4 (3) (2020): 111–128.
Bogunia-Borowska, Małgorzata. „Katastrofy, kataklizmy, klęski”. Kultura Współczesna. Teorie, interpretacje, praktyka, nr 2 (109) (2020): 10–15.
„COVID-19. Jak dotknął opiekunów psów – raport 2021”. Psy.pl.
Gajewska, Grażyna. „Człowiek/zwierzę/roślina/maszyna – perspektywa posthumanistyczna”. Studia Europaea Gnesnensia, nr 4 (2011): 225–246.
Kopciewicz, Lucyna. „Dom w doświadczeniach polskich kobiet w czasie pandemii COVID-19”. Lud. Organ Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego, nr 104 (2020): 321–338.
Mamzer, Hanna. „Postmodern society and COVID-19 Pandemic: old, new and scary”. Society Register, no. 2 (4) (2020): 7–18.
Mamzer, Hanna. „Relacje osób w kryzysie bezdomności ze zwierzętami: wsparcie i zakorzenienie czy wykorzystywanie zwierząt?”. Praca Socjalna, nr 5 (2021): 107–128.
Packer, Rowena, Claire Brand, Zoe Belshaw, Camilla Pegram, Kim Stevens, and Dan O’Neill. „Pandemic Puppies: Characterising motivations and behaviours of UK owners who purchased puppies during the 2020 COVID-19 pandemic”. Animals, no. 11 (2021). https://doi.org/10.3390/ani11092500.
Sznajderman, Monika. Zaraza. Mitologia dżumy, cholery i AIDS. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne, 2020.
Sztompka, Piotr i Małgorzata Bogunia-Borowska. Socjologia codzienności. Kraków: Znak, 2008.
Van Dijk, Teun Adrianus. Dyskurs jako struktura i proces. Przekład Grzegorz Grochowski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001.
Wojnowski, Konrad. Pożyteczne katastrofy. Kraków: Universitas, 2016.
Zacharek, Natalia. „Zwierzę domowe jako członek rodziny w XIX i XXI wieku”. Tematy z Szewskiej, nr 2 (2017): 96–112.
Žižek, Slavoj. Pandemia! COVID-19 trzęsie światem. Przekład Jowita Maksymowicz-Hamann. Warszawa: Wydawnictwo Relacja, 2020.
Uniwersytet Gdański Polska
https://orcid.org/0000-0003-0888-7665
Lucyna Kopciewicz – prof. dr hab., pracuje w Instytucie Pedagogiki Uniwersytetu Gdańskiego. Jej zainteresowania badawcze obejmują problematykę gender i posthumanizmu, konteksty rodziny, opieki i etyki troski.
Uniwersytet Gdański Polska
https://orcid.org/0000-0001-6553-4706
Marcin Welenc – dr, adiunkt w Instytucie Pedagogiki Uniwersytetu Gdańskiego. Jego zainteresowania badawcze obejmują teorię queer, pedagogikę gender, pedagogikę rodziny oraz problematykę opieki i wychowania.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
