Przegląd programów resocjalizacyjnych z udziałem psów w zakładach penitencjarnych
Abstrakt
Zaobserwowanie pozytywnego wpływu obecności zwierząt i relacji z nimi na ludzi stało się powodem projektowania programów terapeutycznych i resocjalizacyjnych z ich udziałem. Tego rodzaju programy są więc wdrażane w domach opieki dla seniorów, w ramach terapii zajęciowej dla osób z niepełno sprawnościami oraz mając charakter resocjalizacyjny są także realizowane w więzieniach. Mają na celu wspieranie osadzonych we wzmacnianiu kompetencji społecznych takich jak empatia, odpowiedzialność, sprawna komunikacja, cierpliwość. Uczestnicy tych programów oceniają je pozytywnie wskazując na podniesienie subiektywnie odczuwanego dobrostanu. W tekście przedstawiam krótki rys historyczny wykorzystania relacji ze zwierzętami dla poprawiania stanu psycho-społecznego ludzi, korzyści płynące z takich programów oraz znaczenie tych programów w jednostkach penitencjarnych.
Słowa kluczowe
psy; resocjalizacja; więzienie; instytucje penitencjarne
Bibliografia
Adler, Michael, and Brian Longhurst. Discourse, Power and Justice: Towards a New Sociology of Imprisonment. London: Routledge, 1994.
Allen, Kelyn, Barbara Shykof, and Joseph L. Izzo. “Pet Ownership, But Not ACE Inhibitor Therapy, Blunts Home Blood Pressure Responses to Mental Stress.” Hypertension, 38 (2018): 815–820.
Akhtar, Aysha. Our Symphony with Animals: On Health, Empathy, and Our Shared Destinies. New York: Pegasus Books, 2021.
Berget, Bente, and Camilla Ihlebæk. “Animal-Assisted Interventions; Effects on Human Mental Health—A Theoretical Framework.” In Psychiatric Disorders—Worldwide Advances, edited by Toru, Uehara, 121–138. London: IntechOpen, 2011. Accessed July 25, 2022. https://www.intechopen.com/chapters/20973.
Berget, Bente, and Bjarne O. Braastad. “Animal-assisted Therapy with Farm Animals for Persons with Psychiatric Disorders.” Ann Ist Super Sanità, vol. 47, no. 4 (2011): 384–390. Accessed July 25, 2022. https://doi.org/10.4415/ANN_11_04_10.
Bowlby, John. Attachment and Loss. New York: Basic Books, 1982.
Causak, Odean. Pets and Mental Health. New York, London: Routledge, 1988.
Clear, Todd R., Dina R. Rose, and Judith A. Ryder “Incarceration and the Community: The Problem of Removing and Returning Offenders.” Journal of Research in Crime and Delinquency, 47 (3) (2001): 335–351.
Cooke, Barbara J. “Exploring Types of Programs: Dog Rescue, Rehabilitation and Training.” In Prison Dog Programs. Renewal and Rehabilitation in Correctional Facilities, edited by Mary Renck, Jalongo, pp. 37–51. Las Vegas: Springer, 2019.
Coyle, Andrew. The Prisons We Deserve. London: Harper Collins, 1994.
Coyle, Andrew. Understanding Prisons. Key Issues in Policy and Practice. Berkshire: Open University Press, 2005.
Czerw, Monika. “Animals in Resocialization.” In Society. Integration. Education. Proceedings of the International Scientific Conference, 149–160. Volume III, May 26th–27th, 2017.
Darwin, Charles. The Expression of the Emotions in Man and Animals. London: Harper Collins, 1998.
Fine, Aubrey H. (ed.). Handbook on Animal-assisted Therapy: Theoretical Foundations and Guidelines for Practice. Cambridge, MA: Academic Press, 2010.
Fitzgerald, Amy J., Linda Kalof, and Thomas Dietz. “ Slaughterhouses and Increased Crime Rates. An Empirical Analysis of the Spillover from ‘The Jungle’ into the Surrounding
Community.” Organization & Environment, 22 (2) (2009): 158–184.
Goffman, Erving. Asylums: Essays on the Social Situation of Mental Patients and Other Inmates. New York: Doubleday, 1961.
Hargie, Owen (ed.). The Handbook of Communication Skills. London: Routlege, 1984.
Jalongo, Mary Renck. “Making It Real: Neuroscience and the Narrative Mode in Prison Dog Programs.” In Prison Dog Programs. Renewal and Rehabilitation in Correctional Facilities, edited by Mary Renck, Jalongo, 255–274. Las Vegas: Springer, 2019.
Jalongo, Mary Renck. Prison Dog Programs. Renewal and Rehabilitation in Correctional Facilities. Las Vegas: Springer, 2019.
Kilgore Bauer, Nona. Dog Heroes of September 11th. A Tribute to America’s Search and Rescue Dogs. Irvine: Kennel Club Books, 2011.
Larkin, Paul J. “Death Row Dogs, Hard Time Prisoners, and Creative Rehabilitation Strategies: Prisoner-Dog Training Programs.” Catholic University Law Review, vol. 66, issue 3 (2017). Accessed July 25, 2022. https://scholarship.law.edu/lawreview/vol66/iss3/7.
Larkin, Paul J. “Prisoners, Dogs, Training, and Rehabilitation.” SSRN Electronic Journal, August 31, 2018. Accessed July 25, 2022. https://ssrn.com/abstract=3242348.
Levinson, Boris M. Pet-oriented Child Psychotherapy. Springfield: Charles C. Thomas Publisher Ltd., 1969.
Linden van der, Sander. “Green Prisons Programmes, Recidivism and Mental Health: A Primer.” Criminal Behaviour and Mental Health, 25 (5) (2015): 338–342.
Lorenz, Konrad. Men Meets Dog. London: Routledge, 2002.
Moczydłowski, Paweł. The Hidden Life of Polish Prisons. Bloomington: Indiana University Press: 1992.
Moczydłowski, Paweł. “Sociologist as a Social Designer: Prison System Reform in Central Asia: Kirghizstan Pilot Project.” Prace Instytutu Stosowanych Nauk Społecznych, no. 5 (2003): 241–270.
Nagasawa, Miho, Misato Ogawa, Kazutaka Mogi, and Takefumi Kikusui. “Intranasal Oxytocin Treatment Increases Eye-Gaze Behavior toward the Owner in Ancient Japanese Dog Breeds.” Frontiers in Psychology, 8 (2017): 1624. Accessed July 25, 2022. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2017.01624.
Odendaal, Johannes S. J., and Roy A. Meintjes “Neurophysiological Correlates of Affiliative Behaviour between Humans and Dogs.” The Veterinary Journal vol. 165, issue 3, (May 2003): 296–301. Accessed July 25, 2022. https://doi.org/10.1016/S1090-0233(02)00237-X.
Petersson, Maria, et al. “Oxytocin and Cortisol Levels in Dog Owners and Their Dogs Are Associated with Behavioral Patterns: An Exploratory Study.” Frontiers in Psychology, 8 (2017): 1796.
Rabizo, Ilona. W kieracie ubojni. Poznań: Oficyna Wydawnicza Bractwa Trojka, 2018.
Rugaas, Turid. On Talking Terms with Dogs: Calming Signals. Wenatchee: Dogwise Publishing, 2006.
Ryder, Judith Anne. “Auburn State Prison.” In Encyclopedia of crime and punishment, edited by David Levinson, 84–86. Thousand Oaks, CA: Sage Publications, Inc., 2002.
Sable, Pat. “The Pet Connection: An Attachment Perspective.” Clinical Social Work Journal, no. 41 (1) (2013): 93–99.
Serpell, James. In the Company of Animals: A Study of Human-Animal Relationships. Oxford: Blackwell, 1986.
Vincent, Aviva, and Kathleen J. Farkas. “Application of Attachment Theory to Equine-Facilitated Therapy.” Society Register, 1 (1) (2017): 7–22.
Walsh, Froma. ”Human‐Animal Bonds I: The Relational Significance of Companion Animals.” Family Process, 48 (4) (2009): 462–480
Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu Polska
https://orcid.org/0000-0002-2251-7639
Hanna Mamzer – Profesor Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Pracuje na Wydziale Socjologii UAM. Zajmuje się zagadnieniami związanymi z przemianami współczesnej kultury, socjologicznymi aspektami tożsamości, oraz problematyką wielokulturowości, a także szeroko rozumianych zmian społeczno-kulturowych zachodzących w kręgu cywilizacji zachodnio-europejskiej, w szczególności nowymi relacjami społecznymi, także międzygatunkowymi. Autorka wielu publikacji poświęconych relacjom ludzi i zwierząt.
Dwukrotna stypendystka Fundacji Fulbrighta, Central European University, British Council, Programu Socrates Erasmus, European University Institute, Fundacji im. Stefana Batorego, laureatka akcji stypendialnej Polityki, innych licznych nagród i wyróżnień. Prowadzi szeroko zakrojoną współpracę międzynarodową. Członkini Lokalnej Komisji Etycznej ds. Eksperymentów na Zwierzętach i biegły sądowy z dobrostanu zwierząt przy Sądzie Okręgowym w Poznaniu.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
