Samorozpoznanie koni w teście lustra. Nowe podejście
Abstrakt
Niniejszy artykuł ma na celu przedstawienie nowej, zmodyfikowanej procedury testu lustra i udzielenie odpowiedzi na pytanie, czy koń domowy (Equus caballus) jest gatunkiem samoświadomym w ujęciu świadomości refleksyjnej. Nowe podejście do testu lustrzanego charakteryzuje się skróceniem czasu ekspozycji zwierzęcia na odbicie lustrzane, zmianami w markerze oraz wprowadzeniem warunku kontrolnego, który minimalizuje prawdopodobieństwo uzyskania fałszywie pozytywnych wyników. Dwadzieścia cztery konie zostały przetestowane w dwóch warunkach. Jedna czwarta testowanych koni przeszła test lustrzany. W świetle wyników eksperymentu i teoretycznej analizy cech gatunku wyciągamy wniosek, że obserwowane samorozpoznanie koni jest prawdopodobnym znakiem ich samoświadomości.
Słowa kluczowe
koń domowy; test lustra; samorozpoznanie; świadomość; samoświadomość
Bibliografia
Agresti, Alan. “Categorical Data Analysis.” Technometrics, 33, no. 2 (1991): 241. https://doi.org/10.1080/00401706.1991.10484817.
Austin, Nicole, and Lesley J. Rogers. “Asymmetry of Flight and Escape Turning Responses in Horses.” Asymmetries of Brain, Behaviour, and Cognition, 12, no. 5 (2007): 464–74. https://doi.org/10.1080/1357650070149530.
Baragli, Paolo, Chiara Scopa, Veronica Maglieri, and Elisabetta Palagi. “If Horses Had Toes: Demonstrating Mirror Self Recognition at Group Level in Equus Caballus.” Animal Cognition, 24, no. 5 (2021): 1099–108. https://doi.org/10.1007/s10071-021-01502-7.
Baragli, Paolo, Valentina Vitale, Elisa Paoletti, Manuel Mengoli, and Claudio Sighieri. “Encoding the Object Position for Assessment of Short Term Spatial Memory in Horses (Equus caballus).” International Journal of Comparative Psychology, 24 (2011): 284–91. https://doi.org/10.46867/ijcp.2011.24.03.02.
Bard, Kim A., Brenda K. Todd, Chris Bernier, Jennifer M. Love, and David A. Leavens. “Self-Awareness in Human and Chimpanzee Infants: What Is Measured and What Is Meant by the Mark and Mirror Test?” Infancy, 9, no. 2 (2006): 191–219. https://doi.org/10.1207/s15327078in0902_6.
Bekoff, Marc, and Paul W. Sherman. “Reflections on Animal Selves.” Trends in Ecology and Evolution, 19, no. 4 (2004): 176–80. https://doi.org/10.1016/j.tree.2003.12.010.
Bourjade, Marie, Bernard Thierry, Myriam Maumy, and Odile Petit. “Decision-Making in Przewalski Horses (Equus ferus przewalskii) is Driven by the Ecological Contexts of Collective Movements.” Ethology, 115 (2009): 321–30. https://doi.org/10.1111/J.1439-0310.2009.01614.X.
Braybrook, Zoe. “The Use of a Startle Test to Determine the Differences Between Hot-Blooded and Cold-Blooded Equines – Is the Stereotype True?” Journal of Animal Science and Technology. Forthcoming (2023).
Brunberg, Emma, Sanna Gille, Sofia Mikko, Gabriella Lindgren, and Linda J. Keeling. “Icelandic Horses with the Silver Coat Colour Show Altered Behaviour in a Fear Reaction Test.” Applied Animal Behaviour Science, 146, no. 1–4 (2013): 72–8. https://doi.org/10.1016/j.applanim.2013.04.005.
Cheney, Dorothy L., and Robert M. Seyfarth. How Monkeys See the World. Chicago: University of Chicago Press, 1990. https://doi.org/10.7208/chicago/9780226218526.001.0001.
Corbit, Laura H., and Bernard W. Balleine. “The Role of the Hippocampus in Instrumental Conditioning.” The Journal of Neuroscience, 20, no. 11 (2000): 4233–39. https://doi.org/10.1523/jneurosci.20-11-04233.2000.
Derégnaucourt, Sébastien, and Dalila Bovet. “The Perception of Self in Birds.” Neuroscience & Biobehavioral Reviews, 69 (2016): 1–14. https://doi.org/10.1016/j.neubiorev.2016.06.039.
De Veer, Monique W., Gordon G. Gallup, Laura A. Theall, Ruud Van Den Bos, and Daniel J. Povinelli. “An 8-Year Longitudinal Study of Mirror Self-Recognition in Chimpanzees (Pan Troglodytes).” Neuropsychologia, 41, no. 2 (2003): 229–34. https://doi.org/10.1016/s0028-3932(02)00153-7.
Duberstein, Kylee J., and Jenna A. Gilkeson. “Determination of Sex Differences in Personality and Trainability of Yearling Horses Utilizing a Handler Questionnaire.” Applied Animal Behaviour Science, 128 (2010): 57–63. https://doi.org/10.1016/J.APPLANIM.2010.09.012.
Gallup, Gordon G. “Chimpanzees: Self-Recognition.” Science, 167, no. 3914 (1970): 86–7. https://doi.org/10.1126/science.167.3914.86.
Gallup, Gordon G. “Self-Awareness and the Emergence of Mind in Primates.” American Journal of Primatology, 2, no. 3 (1982): 237–48. https://doi.org/10.1002/ajp.1350020302.
Gallup, Gordon G., and James M. Anderson. “Putting the Cart before the Horse: Claims for Mirror Self-Recognition in Horses Are Unfounded.” Animal Cognition, 25, no. 1 (2021): 1–4. https://doi.org/10.1007/s10071-021-01538-9.
Gallup, Gordon G. “Can animals empathize? Yes.” Scientific American, 9 (1998): 66–71.
Gatti, Roberto Cazzolla. “Self-Consciousness: Beyond the Looking-Glass and What Dogs Found There.” Ethology Ecology & Evolution, (2015): 1–9. https://doi.org/10.1080/03949370.2015.1102777.
Hall, Carol, Helen J. Cassaday and Andrew M. Derrington. “The Effect of Stimulus Height on Visual Discrimination in Horses.” Journal of Animal Science, 81, no. 7 (2003): 1715–20. https://doi.org/10.2527/2003.8171715X.
Hanggi, Evelyn B., and Jerry F. Ingersoll. “Long-Term Memory for Categories and Concepts in Horses (Equus Caballus).” Animal Cognition, 12, no. 3 (2009): 451–62. https://doi.org/10.1007/s10071-008-0205-9.
Hanggi, Evelyn B., Jerry F. Ingersoll, and Terrace L. Waggoner. “Color Vision in Horses (Equus Caballus): Deficiencies Identified Using a Pseudoisochromatic Plate Test.” Journal of Comparative Psychology, 121, no. 1 (2007): 65–72. https://doi.org/10.1037/0735-7036.121.1.65.
Healy, Susan D. “The Face of Animal Cognition.” Integrative Zoology, 14, no. 2 (2019): 132–44. https://doi.org/10.1111/1749-4877.12361.
Horowitz, Alexandra. “Smelling Themselves: Dogs Investigate Their Own Odours Longer When Modified in an ‘Olfactory Mirror’ Test.” Behavioural Processes, 143 (2017): 17–24. https://doi.org/10.1016/j.beproc.2017.08.001.
Jacobs, Lauren, Samantha A. Brooks, Julia W. Albright, and Samantha J. Brooks. “The MC1R and ASIP Coat Color Loci May Impact Behavior in the Horse.” Journal of Heredity, 107, no. 3 (2016): 214–19. https://doi.org/10.1093/jhered/esw007.
Knill, L., R. Eagleton, and E. Harver. “Physical Optics of the Equine Eye.” American Journal of Veterinary Research, 38, no. 6 (1977): 735–7.
Krueger, Konstanze, Kate Farmer, and Jürgen Heinze. “The Effects of Age, Rank and Neophobia on Social Learning in Horses.” Animal Cognition, 17, no. 3 (2013): 645–55. https://doi.org/10.1007/s10071-013-0696-x.
Lampe, Jessica Frances, and Jeffrey Andre. “Cross-Modal Recognition of Human Individuals in Domestic Horses (Equus Caballus).” Animal Cognition, 15, no. 4 (2012): 623–30. https://doi.org/10.1007/s10071-012-0490-1.
Lansade, Léa, Violaine Colson, Céline Parias, Fabrice Reigner, Aline Bertin, and Ludovic Calandreau. “Human Face Recognition in Horses: Data in Favor of a Holistic Process.” Frontiers in Psychology, 11 (2020). https://doi.org/10.3389/fpsyg.2020.575808.
Marten, Kenneth, and Suchi Psarakos. “Evidence of Self-Awareness in the Bottlenose Dolphin (Tursiops Truncatus).” In Cambridge University Press EBooks, 361–79, 1994. https://doi.org/10.1017/cbo9780511565526.026.
McDonnell, Sue M. “Reproductive Behavior of Stallions and Mares: Comparison of Free-Running and Domestic in-Hand Breeding.” Animal Reproduction Science, 60–61 (2000): 211–19. https://doi.org/10.1016/s0378-4320(00)00136-6.
McNemar, Quinn. “Note on the Sampling Error of the Difference between Correlated Proportions or Percentages.” Psychometrika, 12, no. 2 (1947): 153–57. https://doi.org/10.1007/bf02295996.
Mejdell, Cecilie Marie, Turid Buvik, Grete Helen Meisfjord Jørgensen, and Knut Egil Bøe. “Horses Can Learn to Use Symbols to Communicate Their Preferences.” Applied Animal Behaviour Science, 184 (2016): 66–73. https://doi.org/10.1016/j.applanim.2016.07.014.
Murphy, Jack. “Assessing Equine Prospective Memory in a Y-maze Apparatus.” Veterinary Journal, 181, no. 1 (2009): 24–8. https://doi.org/10.1016/j.tvjl.2009.03.028.
Patterson, Francine G. P., and Ronald D. Cohn. Self-Recognition and Self-Awareness in Lowland Gorillas. Cambridge: Cambridge University Press, 1994, 273–90. https://doi.org/10.1017/cbo9780511565526.019.
Plotnik, Joshua M., Frans B. M. De Waal, and Diana Reiss. “Self-Recognition in an Asian Elephant.” Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America, 103, no. 45 (2006): 17053–57. https://doi.org/10.1073/pnas.0608062103.
Prior, Helmut, Ariane Schwarz, and Onur Güntürkün. “Mirror-Induced Behavior in the Magpie (Pica Pica): Evidence of Self-Recognition.” PLOS Biology, 6, no. 8 (2008): 202. https://doi.org/10.1371/journal.pbio.0060202.
Proops, Leanne. “Social Cognition in Domestic Horses (Equus Caballus).” PhD diss., University of Sussex, 2011.
R Core Team. “R: A Language and Environment for Statistical Computing. R Foundation for Statistical Computing”. Vienna, 2022. https://www.R-project.org/.
Rossi, Jean Pierre. “Cognitive Sciences and the Mind of Animals.” International Journal of Comparative Psychology, (1992). https://doi.org/10.46867/c4s88f.
Sackman, Jill E., and Katherine A. Houpt. “Equine Personality: Association With Breed, Use, and Husbandry Factors.” Journal of Equine Veterinary Science, 72 (2019): 47–55. https://doi.org/10.1016/j.jevs.2018.10.018.
Saslow, Carol. “Understanding the Perceptual World of Horses.” Applied Animal Behaviour Science, 78 (2002): 209–24. https://doi.org/10.1016/S0168-1591(02)00092-8.
Soler, Manuel, Tomás Pérez-Contreras, and Juan Manuel Peralta-Sánchez. “Mirror-Mark Tests Performed on Jackdaws Reveal Potential Methodological Problems in the Use of Stickers in Avian Mark-Test Studies.” PLOS ONE, 9, no. 1 (2014): e86193. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0086193.
Stone, Sherril M. “Human Facial Discrimination in Horses: Can They Tell Us Apart?” Animal Cognition, 13, no. 1 (2009): 51–61. https://doi.org/10.1007/s10071-009-0244-x.
Takimoto, Ayaka, Yusuke Hori, and Kazuo Fujita. “The Present Situation and Future Prospects of Studies on Horse Cognition.” Japanese Journal of Animal Psychology, 61 (2011): 141–53. https://doi.org/10.2502/JANIP.61.2.2.
Walraven, Vera, Linda Van Elsacker, and Rudolf F. Verheyen. “Reactions of a Group of Pygmy Chimpanzees (Pan Paniscus) to Their Mirror-Images: Evidence of Self-Recognition.” Primates, 36, no. 1 (1995): 145–50. https://doi.org/10.1007/bf02381922.
Wathan, Jen, Anne M. Burrows, Bridget M. Waller, and Karen McComb. “EquiFACS: The Equine Facial Action Coding System.” PLOS ONE, 10, no. 8 (2015): e0131738. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0131738.
Whittle, Sarah, Katherine Bray, and Elena Pozzi. “Toward a Social Brain.” In Elsevier EBooks, 425–31, 2021. https://doi.org/10.1016/b978-0-12-819641-0.00136-5.
Uniwersytet Jagielloński, Wydział Filozoficzny, Katedra Kognitywistyki Polska
https://orcid.org/0009-0005-6396-4194
Uniwersytet Jagielloński, Wydział Filozoficzny, Katedra Kognitywistyki Polska
https://orcid.org/0000-0003-1884-4909
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
