Język:
PL
| Data publikacji:
31-12-2013
|
Abstrakt
| s. 317-336
Sobór Watykański II w konstytucji dogmatycznej Dei Verbum podał wskazówki egzegetyczne, które powinny być stosowane w interpretacji Pisma. Posoborowa egzegeza skoncentrowała się głównie na metodzie historyczno-krytycznej badającej ludzki wymiar Pisma. W związku z tym Benedykt XVI przypominał o konieczności stosowania zasad teologicznych w egzegezie i ukazywał ich pogłębione teologicznie podstawy. Hermeneutyka wiary, którą postulował papież, obejmuje trzy kryteria pozwalające uchwycić Boski wymiar Biblii; dwa z nich omówiono w niniejszym artykule. „Egzegeza kanoniczna” uwzględnia jedność Pisma Świętego, a „analogia wiary” pozwala wierzącemu egzegecie prawidłowo interpretować tekst napisany przez autora wierzącego. W artykule uwzględniono również Josepha Ratzingera (Benedykta XVI) rozumienie objawienia oraz różnicy między nim a Pismem Świętym. Właśnie hermeneutyka wiary pozwala wznieść się ponad „literę” i dotrzeć do „ducha” tekstów natchnionych.
2013-12-31
Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne
Język:
PL
| Data publikacji:
30-06-2015
|
Abstrakt
| s. 164-181
Artykuł prezentuje zawartą w katechezach o modlitwie refleksję Benedykta XVI na temat obecności Bożej. Jak zaznaczono we wstępie artykułu, papież nie poświęcił osobnej katechezy tematowi obecności Bożej, ale wątek ten pojawia się w większości katechez jego „szkoły modlitwy”. Z przedstawionych aspektów, w jakich papież prezentuje temat obecności Bożej, wyłania się obraz nauczania bardzo praktycznego. Benedykt XVI ukazuje drogę od odkrywania w sobie pragnienia obecności Bożej do podejmowania służby na rzecz bliźniego, a nawet do inspirowania innych do własnych poszukiwań.
2015-06-30
Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne
Język:
PL
| Data publikacji:
30-06-2016
|
Abstrakt
| s. 11-25
Poprzez swoją wieloznaczność pojęcie „pasja” dobrze wyraża charakterystyczny dla chrześcijańskiej wiary, ale też antropologii i filozofii związek miłości z cierpieniem, pragnienia z wyrzeczeniem, życia ze śmiercią. Uniwersalizm chrześcijaństwa, jego modus vivendi, określany już w Nowym Testamencie, a potem przez Ojców Kościoła jako „droga”, jest przekroczeniem ekskluzywizmu poznawczych dróg starożytnej filozofii i gnozy. Prawda okazuje się dostępna nie przez oświecenie wybranych, lecz przez wolny wybór – zgodę na pasję. Na tym polega jej wyjątkowość, królewskość. Chrześcijanin jest zaproszony do współuczestnictwa w pasji życia przez współuczestnictwo w Pasji Chrystusa – Króla, jego cierpieniu i śmierci, gdyż te w istocie są uczestnictwem Boga w pasji człowieczeństwa. J. Ratzinger/Benedykt XVI przekonuje, że poznanie, miłość, wolność – największe egzystencjalne sprawy człowieka – dostępne są jedynie w pokornej zgodzie na to cierpienie. Ono je w doczesnym życiu umożliwia i jest poręką ich realności (prawdy).
2016-06-30
Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne
Język:
PL
| Data publikacji:
30-06-2013
|
Abstrakt
| s. 76-92
Deformowane od czasów nowożytnych pojęcia prawdy i wolności zostały w światopoglądach ponowoczesnych radykalnie przeciwstawione, co w konsekwencji prowadzi do zatracania tych wartości: prawda zostaje zakwestionowana, a wolność zdeterminowana i ograniczona doczesnymi celami. Joseph Ratzinger/Benedykt XVI pokazuje, że pojęcia te mają w istocie znaczenie teologiczne (hermeneutyka teologiczna), to znaczy mogą być w pełni i właściwie rozumiane z wnętrza chrześcijańskiej wiary. Bóg jest właściwym gwarantem prawdy (istnienia obiektywnej i rozumnej rzeczywistości), a Wcielenie Bożego Syna, Logosu – ostatecznym argumentem za jej dosiężnością i poznawalnością. Wyznanie Jezusa: „Ja jestem prawdą” (J 14,6) przekonuje, że ma ona charakter Boski i uniwersalny. W związku z tym pozostaje powszechnie wiążąca – jest właściwą podstawą etosu. Prawda stanowi klucz interpretacji rzeczywistości i nadrzędne (niepodlegle) kryterium jej porządkowania (także w sensie społecznym i politycznym). Zadaniem chrześcijaństwa i teologii jest zatem przywrócenie światu właściwego, chrystologicznego rozumienia prawdy i wolności oraz ich nierozerwalnej, zbawczej więzi: „prawda was wyzwoli” (J 8,32).
2013-06-30
Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne
Język:
PL
| Data publikacji:
31-12-2013
|
Abstrakt
| s. 337-351
J. Ratzinger/Benedykt XVI proponuje pneumatologię wyprowadzoną z dogmatu trynitarnego, powiązaną ściśle z chrystologią i mającą przełożenie antropologiczne, eklezjologiczne i pastoralne (duchowość). Wszelkie teologiczne subdyscypliny tylko we wzajemnym powiązaniu pozostają ortodoksyjne i prowadzą do prawdy, pneumatologia jednak jest „wiążąca” tym bardziej, że dotyczy Tego, który w swojej istocie jest komunią, jednością. Wewnątrztrynitarna „pozycja” Ducha Świętego wyjaśnia strukturę całej rzeczywistości (w tym rzeczywistości ludzkiej, osobowej, wraz z wiarą): to, co duchowe uspójnia byt, jednoczy, a nie dualizuje, dzieli. Jednoczy nie przez zaprzeczenie tożsamości (specyfiki doczesnej, cielesnej, historycznej), jak chciałyby niektóre herezje czy ideologie, lecz przez tworzenie więzi (komunii). Tak jak Duch zawsze działa w związku (komunii) ze Słowem Wcielonym, tak chrześcijańska duchowość pozostaje zawsze osadzona w historycznej postaci Kościoła, a charyzmat udzielony jest wewnątrz instytucjonalnych struktur. Bliskość z Chrystusem, pokora wobec pokornego Boga jest źródłem prawdziwej duchowości.
2013-12-31
Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne
Język:
PL
| Data publikacji:
30-06-2018
|
Abstrakt
| s. 131-145
Temat miłości chrześcijańskiej, z racji swojego fundamentalnego znaczenia, od wieków był obecny w refleksji teologicznej Kościoła katolickiego. Nie oznacza to jednak, że w dzisiejszych czasach temat ten w jakikolwiek sposób się zdezaktualizował. Wręcz przeciwnie, orędzie o Bogu, który jest Miłością, oraz o odpowiedzi człowieka na Bożą miłość, musi być przekazywane ludziom także dzisiaj. Centrum Bożego planu miłości stanowi Osoba Chrystusa: w Nim miłość stała się widzialna i namacalna. Jest to perspektywa, w której usytuowana jest encyklika Benedykta XVI "Deus caritas est". Dlatego idąc śladami tej encykliki, poświęconej tematowi miłości, za punkt wyjścia należy przyjąć pierwsze źródło miłości, którym jest Jezus Chrystus. On – jako ucieleśnienie miłości doskonałej – stanowi kryterium, według którego może być rozpoznawana prawdziwa miłość chrześcijańska.
2018-06-30
Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne
Język:
PL
| Data publikacji:
30-06-2018
|
Abstrakt
| s. 120-130
J. Ratzinger/Benedykt XVI wskazuje na znaczenie prawa naturalnego jako podstawy polityki troszczącej się o sprawiedliwość. Prawo to chroni przed samowolą władzy, niesprawiedliwością większości, totalitaryzmem państwa. Poszanowanie prawa naturalnego stanowi konieczny warunek pokoju. Przekonanie o istnieniu prawa, które może być poznane przez wszystkich ludzi, umożliwia autentyczny dialog osób różnych kultur i religii. W obliczu współczesnej globalizacji i ruchów migracyjnych dialog ten nabiera szczególnego znaczenia. Prawo naturalne umożliwia rozpoznanie i obronę praw człowieka oraz uznanie godności ludzkiej osoby. Staje się ono szczególnie istotne dzisiaj, w obliczu tzw. dyktatury relatywizmu. Odzyskanie świadomości moralnego charakteru bytu ma istotne znaczenie dla przetrwania ludzkości. Koncepcja prawa naturalnego to jedno z największych osiągnięć europejskiej kultury i stanowi o jej wielkości.
2018-06-30
Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne
Język:
EN
| Data publikacji:
25-01-2025
|
Abstrakt
| s. 40-53
Papież Franciszek bywa często określany jako „papież pierwszych wieków”. Niezliczone są podjęte przez niego inicjatywy, których próżno szukać u któregoś z poprzedników. Dotyczy to zwłaszcza dialogu z ludźmi o różnych tradycjach religijnych. Jednak on sam często przypominał osobom, które namawiały go do tego konkretnego aspektu jego pontyfikatu, że wiele z jego – czasami odważnych – inicjatyw nie byłoby możliwych bez Soboru Watykańskiego II lub przed tym soborem i niektórymi poprzednikami, takimi jak Paweł VI, Jan Paweł II i Benedykt XVI. Niniejszy artykuł stanowi próbę dogłębnej analizy ciągłości obecnego pontyfikatu w odniesieniu zarówno do wspomnianego soboru, jak i poprzedników Bergoglio. Jednocześnie stara się nie ignorować sensu i znaczenia wydarzeń lub aktów, które stanowiły wyjątkową nowość w aktywności argentyńskiego papieża.
2025-01-25
Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne
Język:
PL
| Data publikacji:
30-06-2011
|
Abstrakt
| s. 135– 141
There are some researchers and journalists who claim that Benedict XVI is not favourably disposed to the Catholic-Jewish dialogue. The analyses of Pope’s speeches given in the Jewish synagogues, in Cologne – 2005, in New York – 2008 and in Rome – 2010, show that Benedict XVI not only encourages Catholics and Jews to the constructive dialogue but also points out to the questions which have to be deeply examined during the meetings and conversations. The first one is the problem of the common history and the second one is the theological relations between the Church and the Jewish people after the coming of Jesus Christ. To those issues that have not been unresolved he adds also the necessity of the discussion the moral contemporary problems, especially the Decalogue Commandments.
2011-06-30
Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne
Język:
PL
| Data publikacji:
31-12-2011
|
Abstrakt
| s. 590–606
This paper is based on the following statement of Pope Benedict XVI taken from his address to the Roman Rota on the Indissolubility of Marriage (29 January 2010): “...existential, person-centered and relational consideration of the conjugal union can never be at the expense of indissolubility, an essential property which, in Christian marriage, obtains, with unity, a special firmness by reason of the sacrament (cf. CIC, can. 1056)”. The essential message of Pope Benedict XVI can be expressed in this way: In our days the rule of indissolubility of marriage, rooted in the mystery of Creation and Redemption, is obscured and distorted. This fact creates the urgent need for deeper reflection on the relationship between indissolubility and sacrament. More precisely, having in mind renewed anthropology, it is necessary to find an answer to the question: How to understand firmitas? – the key category of the canonical norm quoted by the Pope. The magisterium of Pope Benedict XVI, especially his speeches to the Roman Rota (2006-2010), allows for the formulation of a thesis on the genetic foundation of the sacramental dimension of marriage in the “lifelong” character of union between man and woman. Consequently the indissolubility (essential quality of marriage) – seen in a personal and historical perspective of consortium totius vitae–appears as an institutional expression of the power of the bond of the “covenant of conjugal love”.
2011-12-31
Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne
Język:
EN
| Data publikacji:
05-10-2023
|
Abstrakt
| s. 330–337
Od drugiej połowy minionego wieku eschatologia przeżywa swój rozwój. Przez długie jednak wieki sprawy ostateczne umieszczano na dwóch różnych krańcach: albo nie interesowano się tą kwestią, przerzucając wszystko poza doczesność, albo też nadmiernie chciano rozeznać i dokładnie opisać to wszystko, co będzie miało miejsce po śmierci. Pewną konsekwencją izolacji eschatologii w stosunku do innych traktatów dogmatycznych było jej „urzeczowienie”, a także przedstawianie poszczególnych zagadnień w tonacji „reportażu z przyszłości”. Dziś trzeba na nowo zrozumieć, jakie miejsce zajmuje eschatologia w całym życiu chrześcijańskim. Eschatologia nie może być jedynie opisem wydarzeń, które mają nastąpić w przyszłości, ale problematyka eschatologiczna powinna stać się sprawą najbardziej aktualną w życiu każdego człowieka. W nurcie nowego spojrzenia na sprawy ostateczne należy umieścić encyklikę Benedykta XVI o nadziei chrześcijańskiej, Spe Salvi. Niewiele bowiem możemy powiedzieć o wydarzeniach ostatecznych, nie umieszczając ich w kontekście Bożej obietnicy i chrześcijańskiej nadziei. W nauczaniu Benedykta XVI eschatologia chrześcijańska jest eschatologią nadziei, to znaczy jest nauką o Bogu, który powołuje człowieka do wspólnoty z sobą. Chrześcijanin spogląda więc w przyszłość z nadzieją. Stąd również i wszelkie wypowiedzi o przyszłości umieszcza on w kontekście nadziei. Według papieża, szczególnymi „miejscami” urzeczywistniania się nadziei chrześcijańskiej w kontekście wydarzeń ostatecznych są: śmierć, sąd Boży i życie wieczne. Język eschatologii to przede wszystkim język nadziei. W obliczu rzeczywistości ostatecznej człowiek zdobywa się na odwagę nadziei. U źródeł zaś chrześcijańskiej nadziei leży wiara w Boga, który jest Miłością.
2023-10-05
Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne
Język:
PL
| Data publikacji:
31-12-2010
|
Abstrakt
| s. 346–353
In the reflection on the social communication Benedict XVI emphasizes the specific nature of work of media professionals. Although the Pope does not speak directly about the journalists, he writes about missionary character of their profession. In his opinion, the missionary journalism is realized in the service for providing information and shaping the public conscience. Benedict defines this type of journalism as a kind of broking. Moreover he opposes it with the journalism focused on creating the reality. Pope concentrates on Catholic journalism, given the conditions of their practice: appropriate technical preparation and adequate Christian formation. He shows the importance of Catholic journalists in the life of the Church and the particular responsibility of journalists in general, resulting from obligations to society.
2010-12-31
Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne
Język:
PL
| Data publikacji:
30-06-2011
|
Abstrakt
| s. 96–108
Similarly as all theological questions, an inquiry about God’s suffering constitutes a deeply existential question, relating to humans and touching their most sensitive aspects of life and faith. While searching for the truth, individually marked intuitions themselves are not sufficient. That is why theology constantly faces this questions in the light of the Holy Bible, Tradition, historical achievements of theologians and mystics, trying to open a way to cognition and understanding through accurate notions. The issue is visible in J. Ratzinger’s works / teachings of Benedict XVI. The Pope has been developing his theological reflection concerning God’s suffering, reaching back to anthropomorphisms from Old Testament, the consequences of Incarnation from New Testament, showing the core of confrontation between young Jewish Christianity and Hellenistic mentality and stoic philosophy. He then takes out the most significant answers from the treasure trove of Tradition to open modern perspectives, on the basis of such synthesis, answering questions of the contemporary world. The most characteristic feature of Pope’s deliberations links the category of God’s co-suffering developed by theology with the category of Divine con-solatio. He convinces that acceptance of someone’s pain involves the very essence of true consolation. As a result, the Christ’s cross – the most generous gesture of God’s co-suffering Love – is of a really consolationary nature. As such, it remains the only hope for those suffering.
2011-06-30
Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne
Język:
PL
| Data publikacji:
31-12-2011
|
Abstrakt
| s. 435–449
According to Ratzinger/Benedict XVI, the question concerning image of God is both hermeneutic and substantive one: a question about God Himself and the way we can get to know Him, express Him and convey. Thus, it constitutes an initial question of theology. Our current Pope calls for an adequately great image of God (free of any reductionisms) and christocentrically strengthened (Christ is the first and only faithful image of God and His similarity to God - kenosis and cross – is God’s similarity to a man). Paradox, as a verbal tool used to describe the very nature of God, corresponds to the paradoxical character of revelation itself. By revealing Himself, God transcends limitations of human logic and unites in Himself all that was separated by a sin. Maintaining this notion in theology also determines an ethical way of a man, who was created as God’s likeness and it reveals the whole truth about him.
2011-12-31
Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne
Język:
PL
| Data publikacji:
31-12-2012
|
Abstrakt
| s. 273-287
J. Ratzinger/Benedykt XVI traktuje słowa Prologu Ewangelii św. Jana: „Na początku było Słowo (Logos)” jako fundamentalną zasadę całej rzeczywistości, która to zasada decyduje o istotowej, ontycznej rozumności/sensowności wszechświata, gdyż wskazuje na jego początek – Stwórcę. Sens nie jest skutkiem istnienia czy działania, ale jego zasadą – już ze względu na stworzenie, zaś chrystologia uświadamia, że jest w istocie tożsamy z miłością i – konsekwentnie, dlatego – dosiężny w historii i poznawalny dla człowieka (wcielony). Utrzymanie tej „Logosowej” logiki chroni chrześcijańską wiarę przed mitycznością, przemocą, autosoteryzmem i moralizmem. Jedynie pokorne przyjęcie daru i kenotyczne, modlitewne zjednoczenie z Chrystusem – odwiecznym Logosem pozwala człowiekowi rozpoznać właściwy sens świata – cichą oczywistość Boga.
2012-12-31
Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne
Język:
PL
| Data publikacji:
31-12-2015
|
Abstrakt
| s. 330-342
Encyklika Caritas in veritate Benedykta XVI jest przez wielu komentatorów jego pontyfikatu marginalizowana i uważana za słaby punkt nauczania papieża. Zarzuca się jej bardziej duszpasterski niż społeczny charakter, naiwność, a nawet pewne marzycielstwo. Niesłusznie. Paradoksalnie bowiem to, co wskazuje się jako jej słabość, przy głębszej lekturze może okazać się jej siłą. Niniejszy artykuł stawia sobie za cel wykazanie, że Caritas in veritate można odczytać wedle klucza trzech pojęć: poznanie, miłowanie, działanie. Pojęcia te wyznaczają wzajemnie warunkujące się warstwy encykliki, a ich umiejętne zinterpretowanie pozwala wydobyć z tekstu papieża interesującą wizję misji katolików we współczesnym świecie.
2015-12-31
Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne
Język:
PL
| Data publikacji:
31-12-2010
|
Abstrakt
| s. 263–274
The article raises a question of the process of origins underlying theological contents, that is, in other words, the individual stages of the theological cognition act. The basis of theology is philosophy, understood as a set of existential questions concerning happiness and immortality. God “touches” human hearts with His Grace, answering those questions, and this Grace is taken in faith. Whereas, theology is a “heart-seeking thought”, the heart having been moved by Divine revelation and faith itself. While developing throughout the space of thinking, theology looks for rational arguments for God’s answers given to existential questions. This is how theology gets to know reality and its epistemological acts are based on a source of the rationality of faith.
2010-12-31
Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne
Język:
PL
| Data publikacji:
26-03-2022
|
Abstrakt
| s. 85-111
Sobór Watykański II w konstytucji dogmatycznej Dei Verbum podał wskazówki egzegetyczne, które powinny być stosowane w interpretacji Pisma. Jedną z przywołanych zasad teologicznych jest „analogia wiary”. W praktyce egzegetycznej w zasadzie tej widzi się jedynie kryterium negatywne. Niestety tak pojmowana zasada nie daje się stosować w ramach tzw. hermeneutyki chalcedońskiej. Benedykt XVI postulował współistnienie w całym procesie egzegezy zasad naukowych i teologicznych. W artykule opisano relacje pomiędzy analogią wiary i zmysłem wiary. Właśnie sensus fidei sprawia, że analogia wiary odkrywa swój pozytywny charakter. Wtedy staje się właściwym narzędziem do interpretacji Bosko-ludzkich ksiąg natchnionych.
2022-03-26
Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne
Język:
PL
| Data publikacji:
30-06-2014
|
Abstrakt
| s. 91-110
W niniejszej prezentacji zostały przedstawione dwa główne wątki. Pierwszy z nich to przypomnienie historii i znaczenia tytułu doktor Kościoła oraz ukazanie aktualnego procesu honorowania tym tytułem. Z kolei drugi wątek to ukazanie elementów nauczania papieża Jana Pawła II oraz Benedykta XVI (kard. J. Ratzingera), wskazujących na spełnienie przez nauczanie kard. J.H. N ewmana Kryteriówi Norm wyznaczonych przez Kongregację Doktryny Wiary w procesie rozeznawania wybitności nauczania kandydata do tytułu doktora Kościoła. W końcowej części artykułu wskazano na pewne wnioski co do możliwości inkluzji Newmana do ekskluzywnego grona Doctores Ecclesisae.
2014-06-30
Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne
Język:
PL
| Data publikacji:
16-07-2020
|
Abstrakt
| s. 373-392
Benedykt XVI nazwał Internet „nową areną digitalną” i „digitalnym kontynentem”, wyznaczając jednocześnie Kościołowi pilne zadania, by tę przestrzeń w odpowiedni sposób zagospodarować i przeniknąć duchem Ewangelii. Zdawał sobie sprawę, że „Świat cyfrowy nie jest światem paralelnym ani czysto wirtualnym, lecz dla wielu ludzi, zwłaszcza najmłodszych, stanowi część codziennej rzeczywistości”. Jego myśl rozwinął i pogłębił papież Franciszek w adhortacji Christus vivit. Podkreślił on, że skoro ludzie nie tylko komunikują się w tej przestrzeni, ale stanowi ona dla nich wręcz przestrzeń życia, sprawą pilną jest potrzeba wysłania cybermisjonarzy. Ich zadaniem jest adekwatne dla młodych ludzi głoszenie orędzia Jezusa Chrystusa i przyczynianie się do budowania wspólnoty Kościoła. Wyjątkowo ciekawym polem do zbadania recepcji nauczania ostatnich papieży są media duszpasterstwa akademickiego w Polsce. Stanowią one szczególny przypadek mediów studenckich. Wykorzystanie nowych technologii komunikacyjnych wciąż pozostaje wyzwaniem duszpasterskim zwłaszcza względem młodzieży.
2020-07-16
1 - 20 z 20 elementów
Ta strona używa pliki cookie dla prawidłowego działania, aby korzystać w pełni z portalu należy zaakceptować pliki cookie.
English
Język Polski