Autor artykułu przedstawia wyniki badań przeprowadzonych wśród pracowników polskich organizacji, dotyczących uwarunkowań satysfakcji z pracy. Analizy przeprowadzono w kontekście takich zmiennych, jak doświadczanie nieetycznych zachowań w pracy z perspektywy ofiary i obserwatora, klimat organizacyjny, wielkość i rodzaj organizacji.

W artykule przedstawiono badania empiryczne dotyczące jakości życia, sukcesu i merkantylizmu psychicznego wśród przedsiębiorców, pracowników przedsiębiorstw państwowych i prywatnych (2010). Spośród wielu teorii psychologicznych wybrano koncepcje akcentujące wielowymiarowość: personalistyczno‑egzystencjalną koncepcję jakości życia Marii Straś‑Romanowskiej, koncepcję sukcesu Dominiki Dej, Ute Stephan, Mariana Gorgievsky’ego oraz mentalną koncepcję merkantylizmu Małgorzaty Górnik‑Durose. Uzyskane wyniki wskazują na istotne różnice w poziomie jakości życia, merkantylizmu psychologicznego i sukcesu wśród osób aktywnych zawodowo oraz na istnienie słabej lub umiarkowanej korelacji między jakością życia, sukcesem a merkantylizmem psychologicznym.

Władza, jeden z fundamentalnych motywów człowieka, jest związana z dążeniem do celów zewnętrznych, co ogranicza osiąganie celów wewnętrznych, a w rezultacie dobrostan. Może to być szczególnie związane z nadużywaniem władzy, co może obniżać jakość relacji interpersonalnych związanych z potrzebą przynależności. Pierwsze badanie (N = 171) potwierdza, że skłonność do nadużywania władzy (jako środka do realizacji celów indywidualnych) wiąże się ze zmniejszoną preferencją wartości związanych z celami wewnętrznymi, takimi jak przynależność („Samoprzekroczenie” i „Zachowanie”), a zwiększoną preferencją wartości pozwalających „iść naprzód” („Samodoskonalenie” i „Otwartość na zmiany”), a także ze zmniejszonym zadowoleniem z życia. W drugim badaniu (N = 93) kobiety pracujące na stanowiskach kierowniczych (narażone na ryzyko utraty władzy) wykazały obniżone dobrostan, mierzony zadowoleniem z życia i poziomem wypalenia zawodowego. Ponadto wypalenie zawodowe kobiet-menedżerów charakteryzowane było głównie przez wymiar depersonalizacji (model wypalenia zawodowego Maslach).

Badanie poświęcone jest determinantom i korelatom subiektywnego dobrostanu. Jego celem było zbadanie (a) czy satysfakcja z życia zależy od wieku i płci oraz (b) czy samoocena i ocena funkcjonowania ekonomicznego są skorelowane z satysfakcją z życia i mogą wyjaśniać różnice w zadowoleniu z życia w grupach wiekowych. W badaniu z wykorzystaniem wywiadów internetowych wspomaganych komputerowo (Computer Assisted Web Interviews) (N = 1915, w wieku 15–60 lat) stwierdzono, że satysfakcja z życia maleje z upływem czasu zarówno w grupie kobiet, jak i mężczyzn. Wyniki wskazują, że samoocena i satysfakcja z pracy są pozytywnie skorelowane z satysfakcją z życia, natomiast spadek satysfakcji z funkcjonowania finansowego może być przyczyną obniżenia satysfakcji z życia wśród osób starszych.

Otrzymane wyniki ujawniają pewne istotne zależności pomiędzy mierzonymi cechami. Celem niniejszego artykułu jest zbadanie, jak cechy osobowości z Pięcioczynnikowego Modelu Osobowości, wzorzec zachowania typu A i osobowość typu D korelują z kategoriami subiektywnego zdrowia: pozytywnym myśleniem, kondycją psychiczną, aktywnością fizyczną, wrażliwością na innych i sprawnością działania. Po pierwsze, neurotyczność była ujemnie powiązana ze wszystkimi miarami subiektywnego zdrowia, podczas gdy ekstrawersja, sumienność i otwartość na doświadczenie były z nim powiązane dodatnio, lecz relacje te nie były tak silne. Po drugie, badanie wskazuje, że subiektywne zdrowie ulega znacznej poprawie dzięki aktywności i podejmowanym działaniom, a pogorszeniu na skutek podatności na zranienie, samoświadomości i lęku. Odkrycia te są zgodne z wynikami dotyczącymi związków między subiektywnym zdrowiem a wzorcem zachowania typu A (relacja dodatnia) i osobowością typu D (relacja ujemna). Korelacje między ugodowością a subiektywnym zdrowiem nie są w tym badaniu jednoznaczne. Może to wynikać z faktu, że niektóre składowe tej cechy korelują dodatnio, a inne ujemnie z subiektywnym zdrowiem. Ponadto pogorszone subiektywne zdrowie koreluje zarówno z wysokim, jak i niskim nasileniem tej cechy, co może stanowić kolejne możliwe wyjaśnienie wspomnianej niespójności.

W artykule przedstawiono wybrane zagadnienia dotyczące jakości życia po menopauzie. Na wstępie w skrócie omówiono teoretyczne podejścia do jakości życia oraz do jakości życia uwarunkowanej stanem zdrowia. Na tej podstawie autorka omawia jakość życia po menopauzie, a w szczególności te ujęcia, które uwzględniają subiektywną perspektywę kobiet w tym okresie. Pokrótce zaprezentowano wyniki badań psychologicznych nad okresem przekwitania. We wszystkich tych badaniach za wskaźnik jakości życia uznawano nasilenie objawów menopauzalnych. Wyniki wskazują, że nasilenie objawów jest związane z osobowością (tj. wysoką neurotycznością), temperamentem (tj. wysoką reaktywnością), intensywnym stresem i nieefektywnymi strategiami radzenia sobie, a także z sytuacją życiową (tj. trudnościami w życiu rodzinnym i osobistym). Na zakończenie autorka wysuwa tezę, że jakość życia związana z okresem przekwitania powinna być analizowana w kontekście rozwoju na przestrzeni całego życia. Należy również uwzględnić indywidualne postrzeganie menopauzy.

Celem badania była analiza zależności pomiędzy zmiennymi psychologicznymi (cechami osobowości, zasobami osobistymi, samooceną zdrowia) a dobrostanem psychicznym (satysfakcją z życia, emocjami pozytywnymi i negatywnymi) u osób w wieku poprodukcyjnym.
Wyniki wskazują na istotne korelacje pomiędzy większością cech osobowości i zasobów osobistych a dobrostanem psychicznym. Nie stwierdzono istotnych zależności pomiędzy otwartością na doświadczenie a satysfakcją z życia. Zależność pomiędzy samooceną zdrowia a dobrostanem psychicznym wydaje się mieć charakter krzywoliniowy. Analiza regresji dla satysfakcji z życia wykazała trzy predyktory, które łącznie wyjaśniają 25% wariancji wyników: poczucie zrozumiałości (R2 = 0,18), poczucie własnej wartości oraz poczucie własnej skuteczności. Predyktorami emocji pozytywnych okazały się cztery zmienne, które odpowiadają za 34% całkowitej wariancji — poczucie sensowności (R2 = 0,25), ekstrawersja, poczucie własnej skuteczności oraz neurotyczność. Największą rolę w przewidywaniu emocji negatywnych (łącznie 58% wariancji wyników) odgrywa neurotyczność (R2 = 0,46). Pozostałe zmienne, które okazały się istotne w analizie regresji (poczucie zaradności, poziom poczucia własnej wartości oraz ekstrawersja), odgrywają mniejszą rolę.

Brak jednorodności w grupie pacjentów ambulatoryjnych może wiązać się ze specyficznymi współzależnościami zmiennych psychospołecznych. Dlatego też podjęto badania mające na celu określenie poziomu nasilenia niektórych z nich oraz wykazanie istniejących między nimi korelacji. Badanie skupiło się na: akceptacji choroby, poziomie dystresu oraz na stanie fizycznym i emocjonalnym (zarówno pozytywnym, jak i negatywnym) związanym z chorobą. Metody: Skala Akceptacji Choroby autorstwa B.J. Feltona, T.A. Revensona i G.A. Hinrichsena (w polskiej wersji Z. Juczyńskiego), Termometr Dystresu opracowany przez Amerykańskie Towarzystwo Onkologiczne (w polskiej adaptacji J. Życińskiej, E. Wojtyny, A. Heydy i A. Syski-Bielak), Formularz Wyznaczników Stanu Pacjenta oraz kwestionariusz do zbierania danych socjodemograficznych (oba narzędzia opracowane na potrzeby prezentowanego badania). Grupę badawczą stanowiło 94 pacjentów. Ich średni wiek wynosił 50 lat, a średni czas trwania choroby – 10 lat. Wyniki: Poziom dystresu przekroczył punkt odcięcia (4) i jest skorelowany z emocjami negatywnymi. Akceptacja choroby koreluje ujemnie z emocjami negatywnymi oraz objawami fizycznymi związanymi z chorobą. Ponadto średni poziom dystresu różni się istotnie u pacjentów o niskim, średnim i wysokim poziomie negatywnych emocji, a także u pacjentów o średnim i wysokim poziomie akceptacji choroby.

Celem badania była ocena wpływu krótkoterminowej, grupowej terapii racjonalno-behawioralnej (TRB) na jakość życia pacjentów onkologicznych. W badaniu wzięło udział 217 osób z chorobą nowotworową. Grupę eksperymentalną stanowiło 137 osób, które uczestniczyły w siedmiodniowych, grupowych zajęciach psychoterapeutycznych opartych na TRB. Grupę kontrolną tworzyło 80 pacjentów oczekujących na terapię. Badanie miało charakter podłużny i składało się z pomiaru początkowego (pretest) i końcowego (posttest), przeprowadzonego 8 tygodni po zakończeniu oddziaływań terapeutycznych. Jakość życia oceniano za pomocą polskiej wersji kwestionariusza SF-36v2. Zaobserwowano, że w grupie eksperymentalnej jakość życia wzrosła we wszystkich obszarach jakości życia związanej ze zdrowiem, z wyjątkiem funkcjonowania fizycznego. Zmiany te, poza modyfikacjami w skali ograniczeń w pełnieniu ról z powodów emocjonalnych (role emotional), były powiązane z TRB. W grupie kontrolnej jakość życia poprawiła się w skalach: funkcjonowanie społeczne, zdrowie psychiczne oraz ból fizyczny. Jednakże zaobserwowane zmiany były większe w grupie eksperymentalnej. W obu grupach nie odnotowano pogorszenia jakości życia w żadnej z badanych skal. Podsumowując, krótkoterminowa grupowa TRB może stanowić cenne uzupełnienie standardowej terapii onkologicznej, szczególnie w przypadku osób, które poszukują pomocy i mają wyższą motywację do pracy.

Tematem artykułu są ewolucyjne rozważania na temat ludzkiego poczucia szczęścia, jego przyczyn i uwarunkowań. Zgodnie z podstawami ewolucyjnymi, procesy emocjonalne i poznawcze związane z odczuwaniem dobrostanu psychicznego stanowią przejaw funkcjonowania mechanizmów psychicznych, ukształtowanych w odpowiedzi na środowiskowe problemy adaptacyjne. W oparciu o tę tezę przedstawiono wyjaśnienia takich zjawisk, jak: emocjonalność pozytywna i negatywna, powszechność postawy optymistycznej i ogólna skłonność do pozytywnego nastawienia, a także wpływ współczesnych warunków środowiskowych na nasze poczucie szczęścia. Ostatnia część artykułu ukazuje możliwości praktycznego zastosowania wiedzy ewolucyjnej w celu rozwijania ludzkiego dobrostanu.

Celem artykułu jest porównanie dwóch częściowo pokrywających się zmiennych osobowościowych — makiawelizmu i psychopatii subklinicznej. Osoby charakteryzujące się tymi cechami łączy tendencja do bezwzględności, egoizmu i manipulacji. Niektórzy badacze twierdzili, że w próbach nieklinicznych obie zmienne są tożsame. Autor przedstawia przegląd teorii i badań potwierdzających trafność różnicową konstruktu makiawelizmu.

Zgodnie z badaniami prowadzonymi w nurcie teorii autodeterminacji można wnioskować, że środowisko społeczne może obniżać dobrostan ludzi poprzez wzmacnianie dążenia do celów zewnętrznych, niezgodnych z ludzką naturą. Sytuacja socjoekonomiczna rodziny, styl rodzicielski matki, brak komunikacji w rodzinie, rozwód lub brak ojca są wskazywane jako źródła materializmu dzieci. Celem artykułu jest odpowiedź na następujące pytania: Czy wartości rodziców są powiązane z materialistycznymi tendencjami dzieci? Jeśli tak, to w jaki sposób? Przebadano dzieci i ich rodziców (badanie 1 – dzieci w wieku M = 10,5 oraz ich rodzice; badanie 2 – dzieci w wieku M = 4,85 oraz ich matki). Dzieci pytano o ich skojarzenia dotyczące szczęśliwej osoby oraz o ich materialistyczne aspiracje. Rodzice wypełniali następujące skale wartości: Skalę Wartości Rokeacha (badanie 1) oraz Portretowy Kwestionariusz Wartości Schwartza (badanie 2). Wyniki pokazują, że matki dzieci materialistycznych wyżej ceniły „szczęście” (badanie 1) i „władzę” (badanie 2) niż matki dzieci niematerialistycznych, natomiast niżej ceniły „dojrzałą miłość” (badanie 1) i „tradycję” (badanie 2). Nie stwierdzono różnic między ojcami dzieci materialistycznych i niematerialistycznych (badanie 1). Jednakże w grupie dzieci materialistycznych wartości ich matek i ojców różniły się. Ojcowie wyżej cenili „dojrzałą miłość” i „przyjemność”, a niżej „szczęście” niż matki. Wyniki sugerują, że wartości matek dążących do celów zewnętrznych mogą być powiązane z materialistycznymi tendencjami ich dzieci.

Jednym z najważniejszych problemów zdrowotnych, który powinien być objęty działaniami z zakresu promocji zdrowia, jest rak szyjki macicy (WHO, 2009). W Polsce prowadzonych jest wiele kampanii społecznych, jednak żadna z nich nie jest skierowana do młodzieży ze szkół średnich. Wyjątkowy projekt kampanii społecznej skierowanej do młodzieży powstał w ścisłej współpracy Uniwersytetu Śląskiego i Śląskiego Uniwersytetu Medycznego. Kampania jest prowadzona od września 2009 roku. Projekt podzielono na dwa etapy. W pierwszym etapie zdiagnozowano poziom świadomości i postaw wobec chorób nowotworowych wśród młodzieży szkół średnich (przebadano 622 osoby). W drugim etapie, na podstawie wiedzy zdobytej w pierwszej fazie, stworzono interaktywne warsztaty. Uczniowie biorący udział w warsztatach wypełniają dwukrotnie kwestionariusz diagnozujący zmianę ich postaw wobec zdrowia (dane w trakcie analizy). Analiza danych z pierwszego etapu badań pokazuje, że większość respondentek nigdy nie była u ginekologa. 39,5% uczennic przejawia nierealistyczny optymizm w odniesieniu do możliwości zachorowania. Występują poważne braki w wiedzy na temat raka szyjki macicy. Co więcej, najniższy poziom świadomości prozdrowotnej obserwuje się w grupie dziewcząt aktywnych seksualnie (23% badanych).