Trauma, queerowanie tożsamości i naturalistyczny obraz wsi w debiutanckiej powieści M.L. Rijnevelda Niepokój przychodzi o zmierzchu
Abstrakt
Autorka podejmuje próbę refleksji nad reprezentacją obszarów wiejskich i nienormatywnych, nastoletnich biografii, w debiutanckiej powieści M.L. Rijnevelda Niepokój przychodzi o zmierzchu (2021). Wykorzystując kategorie analityczne wyprowadzone z badań nad dzieciństwem, traumą, wiejskością, płcią i seksualnością, autorka pokazuje, jak metro- i heteronormatywność oraz doświadczenie traumy wpływają na kondycję bohaterów literackich oraz ich zdolność do przeciwstawiania się przemocy
Słowa kluczowe
Rijneveld; trauma; queerowa ruralność
Bibliografia
Ariès, Philippe. Historia dzieciństwa. Dziecko i rodzina w czasach Ancien régime’u. Warszawa: Wyd. Aletheia, 2010.
Brown, Laura S. “Not Outside the Range: One Feminist Perspective on Psychic Trauma”. W:Trauma : Explorations in Memory, red. Cathy Caruth,100-112. Baltimore, Maryland: Johns Hopkins University Press, 2015.
Butler, Judith. Uwikłani w płeć, przeł. K. Krasuska. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej, 2008.
Caruth, Cathy (red.). Trauma : Explorations in Memory. Baltimore, Maryland: Johns Hopkins University Press, 2015.
Chowaniec, Urszula.“Straszliwa natura dzieciństwa. Spotkanie z Marieke Lucas Rijneveld”, KBF: Festiwal Conrada, 2021.https://www.youtube.com/watch?v=3NJ8NSWVkLY (14.11.2023).
Esser, Florian, Meike S.Baader, Tanja Betz, Beatrice Hungerland (red.). Reconceptualising Agency and Childhood: New perspectives in Childhood Studies. New York: Routledge, 2016. https://doi.org/10.4324/9781315722245
Esser, Florian. Das Kind als Hybrid: Empirische Kinderforschung (1896−1914) [The Child as a Hybrid. Empirical Child Study (1896–1914)].Weinheim, Munich: BeltzJuventa, 2013.
Freud, Sigmund. Poza zasadą przyjemności, przeł. J. Prokopiuk. Warszawa: PWN, 1975.
Freud, Sigmund. Człowiek imieniem Mojżesz a religia monoteistyczna, przeł. A. Ochocki, J. Prokopiuk, wstęp A. Ochocki, opr. R. Reszke. Warszawa: Wydawnictwo KR, 1994.
Freud, Sigmund. Histeria i lęk, przeł. R. Reszke. Warszawa: Wydawnictwo KR, 2001.
Gray, Mary L., Colin R. Johnson, Brian J. Gilley (red.). Queering the Countryside: New Frontiers in Rural Queer Studies. New York: NYU Press, 2016.
Halberstam, Jack J. In a Queer Time and Place: Transgender Bodies, Subcultural Lives.New York:New York University Press, 2005.
Haartsen, Tialda, Paulus P.P. Huigen, Peter Groote.“Rural Areas in the Netherlands”. Tijdschriftvoor Economische en Sociale Geografie Vol. 94, no. 1 (2003), 129–36.
Herman, Judit. Trauma. Od przemocy domowej do terroru politycznego, przeł. M. Reimann. Warszawa: Wydawnictwo Czarna Owca, 2020.
James, Allison, Adrian James. Key Concepts in Childhood Studies. Second Edition. London: SAGE Publications, 2012.
James, Allison, Alan Prout (eds.).Constructing and Reconstructing Childhood: Contemporary Issues in the Sociological Study of Childhood. London & New York: Falmer Press, 1990.
Johnson, Colin R. Just Queer Folks: Gender and Sexuality in Rural America. Philadelphia: Temple University Press, 2013.
Lesko, Nancy. Act Your Age!: A Cultural Construction of Adolescence, 2nd ed. USA: Routledge, 2012. https://doi.org/10.4324/9780203121580
Koch, Jerzy. Wenus Hotentocka i inne rozprawy o literaturze południowoafrykańskiej. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Dialog, 2008.
Kochanowski, Jacek. Spektakl i wiedza. Perspektywa społecznej teorii queer.Łodź: Wydawnictwo Wschód-Zachód, 2009.
Krakowska, Joanna. Odmieńcza rewolucja. Performans na cudzej ziemi. Kraków-Warszawa: Wydawnictwo Karakter, 2020.
Maier, Steven F., Martin E. P. Seligman. “Learned helplessness: Theory and evidence”. Journal of Experimental Psychology: General 105(1), 1976, 3-46.
Ogden, Benjamin H. Między literaturą i psychoanalizą. O traceniu, myśleniu i śnieniu, przeł. D. Golec, Z. Jusińska. Warszawa: Oficyna Ingenium, 2019.
ONZ. „Konwencja o prawach dziecka.” 1989. United Nations. Dz.U.1991.120.526. 1989. https://www.unicef.org/poland/konwencja-o-prawach-dziecka.
Oswell, David. The Agency of Children: From Family to Global Human Rights. Cambridge: Cambridge University Press, 2013.
Rogers, Baker A. Trans Men in the South: Becoming Men. Lanham, Maryland: Lexington Books, 2020.
Phillips, Richard, Diane Watt, David Shuttleton. De-Centring Sexualities. Politics and Representations beyond the Metropolis. London: Routlegde, Taylor & Francis, 2000.
Rich, Adrienne C. “Compulsory heterosexuality and lesbian existence”. Signs: Journal of Women in Culture and Society, 5(4), 1980, 631–660.
Rijneveld, Marieke Lukas. Mój mały zwierzaku , przeł. J. Koch. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2022.
Rijneveld, Marieke Lukas. Niepokój przychodzi o zmierzchu, przeł. J. Koch. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2021.
Schiller, Natalia.“W pułapce plaas. Postkolonialne reinterpretacje południowoafrykańskiej powieści farmerskiej”. Zagadnienia Rodzajów Literackich 2014, nr 57/113, z. 1, 43-57.
Stępniak, Grzegorz. Sztuka życia inaczej: ustanawianie queerowego czasu i przestrzeni. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2017.
Struzik, Justyna (red.). O wsi bez uprzedzeń. Raport. Kraków: Fundacja Przestrzeń Kobiet, 2016.
Struzik, Justyna (red.). Spoza centrum widać więcej. Przeciwdziałanie dyskryminacji krzyżowej ze względu na płeć, orientację seksualną i miejsce zamieszkania. Raport z badań. Kraków: Fundacja Przestrzeń Kobiet, 2015.
Taylor, Jodie. Playing it Queer: Popular Music, Identity and Queer World-Making. Berlin: Peter Lang, 2012.
Van der Kolk, Bessel A. Strach ucieleśniony. Mózg, umysł i ciało w terapii traumy, przeł. M. Załoga. Warszawa: Wydawnictwo Czarna Owca, 2018.
Van der Kolk, Bessel A. Psychological Trauma. Washington DC: American Psychiatric Press, 1987.
Van der Kolk, Bessel A., Onno Van der Hart. The Intrusive Past: The Flexibility of Memory and the Engraving of Trauma. W:Trauma : Explorations in Memory, red. CathyCaruth,158-182. Baltimore, Maryland: Johns Hopkins University Press, 2015.
Weston, Kathryn M. “Get Thee to a Big City: Sexual Imaginary and the Great Gay Migration”. GLQ: A Journal of Lesbian and Gay Studies 2 (1995), 253-277.
Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie Polska
https://orcid.org/0000-0002-4973-1600
dr hab. prof. UKEN Magdalena Stoch - absolwentka literaturoznawstwa (Uniwersytet Pedagogiczny) oraz dyplomacji kulturalnej (Uniwersytet Jagielloński). Od 2015 adiunkt w Katedrze Mediów i Badań Kulturowych Instytutu Filologii Polskiej Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. W latach 2018–2019 wraz z Fundacją Autonomia i Ośrodkiem Badań nad Mediami UP realizowała dwuletni grant Critical ThinkingSkills and Media Literacy – Young Leaders for Safety and Justice, przyznany przez Konsulat Generalny USA w Krakowie. UczestniczkaprogramustypendialnegoDepartamentuStanu USA 21st Century Changemakers: Trend Leaders Promote Social Media Discernment among Youth (2019). Autorka monografii Jak czytamy książki? Recepcja literatury w krakowskich i wielickich grupach czytelniczych (Wydawnictwo Naukowe UP, Kraków 2021) oraz Gender na lekcjach polskiego (Wydawnictwo Edukacyjne, Kraków 2015), a także artykułów naukowych odnoszących się do problematyki edukacji antydyskryminacyjnej i medialnej oraz przeciwdziałania przemocy i dyskryminacji w strukturach akademickich. Współautorka koncepcji Standardu antydyskryminacyjnego dla uczelni (2015) oraz koncepcji konsensualnego kształcenia humanistycznego. Prowadzi zajęcia z kultury popularnej, podstaw teorii kultury, komunikacji międzykulturowej, edukacji antydyskryminacyjnej, cyberkulturoznawstwo, speechwritingu oraz genderstudies.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
