Jeśli spekulować to z nostalgią... Filmowe spotkania utopii literackich i architektonicznych
Abstrakt
Maciej Stasiowski
Speculating with Nostalgia…
Cinematic Encounters of Literary and Architectural Utopias.
By confronting literary and architectural utopias the article presents the way they entered a dialogue that took place in cinema. Imagination of experimental architects was frequently based on fiction depicting perfect societies and vice-versa—literary utopias speculated on future societies shaped by daring projects of industrial revolution and modernism. The chief problem here is understood as both a specific plan—a vision of a utopian state representing a particular urban plan—and a treatise demonstrating the utopian way of thinking (Thomas Morus, H.G. Wells, Aldous Huxley.) This ideological machine directs human actions which is exemplified in film history and in the range of Utopian transformations—beginning with class stratification in Metropolis (F. Lang, 1927) which in visual terms refers to Hugh Feriss’ drawings, to ideas proposed by New Urbanism presented in Urbanized (G. Hustwit, 2011), a film demonstrating how a citizen does not have to remain a passive recipient of urban planning and resulting behavioral patterns. The question of whether Utopia anticipates or reminisces a given reality continues to be unanswered and the article explains reasons behind this aporia.
Uniwersytet Jagielloński; Wydział Zarządzania i Komunikacji Społecznej Polska
student filmoznawstwa Uniwersytetu Jagiellońskiego, współzałożyciel pisma "16mm", współtwórca oficjalnej gazetki festiwalu Etiuda&Anima w 2008 i 2009 roku. Poza X muzą interesuje go muzyka z pogranicza jazzu i rocka, rysunek oraz literatura amerykańskiej kontestacji i protoplastów hipertekstu z Calivo, Robbem-Grillet i Ballardem na czele.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
