Wprowadzenie

Wspomnienie o Profesorze Czesławie Głombiku, badaczu filozofii polskiej.

Wspomnienie postaci i myśli profesora Czesława Głombika w kontekście jego badań nad filozofią polską.

Wspomnienie o profesorze Andrzeju J. Norasie, badaczu filozofii neokantowskiej.

Prof. Czesław Głombik w swych badaniach naukowych zajmował się m.in.: historią filozofii współczesnej (wraz z filozofią katolicką), nurtami odnowy katolicyzmu, a także problematyką związaną z historią Górnego Śląska. Te trzy nurty badań spotykały się ze sobą w pracach poświęconych górnośląskim duchownym katolickim, takim jak: Konstanty Michalski, Erich Przywara, Fryderyk Klimke, August Hlond i Bolesław Kominek. W swych opracowaniach prof. Głombik zwracał uwagę na takie aspekty ich twórczości, które dotychczas nie były uwzględniane przez badaczy. Obficie korzystał ze źródeł archiwalnych. W publikacjach prof. Głombika można również dostrzec elementy charakterystyki duchowego profilu Górnego Śląska (pogłębionej filozoficznie idei Śląska). Autor poruszał następujące zagadnienia: czynniki polskie i niemieckie w dziejach Śląska, kwestie językowe, śląski etos, wkład Ślązaków w kulturę europejską, duma i pamięć.

Celem artykułu jest przedstawienie najważniejszych publikacji C. Głombika, w których analizował on twórczość filozoficzną i historycznofilozoficzną swojego nauczyciela z czasów studiów, W. Tatarkiewicza. To właśnie m.in. dzięki Tatarkiewiczowi Głombik podjął badania nad dziejami filozofii polskiej. Na przykładzie poświęconych Tatarkiewiczowi prac Głombika ukazane zostały najważniejsze obszary jego zainteresowań historycznofilozoficznych i metody badawcze. Artykuł wzbogacony został o osobiste wspomnienia i korespondencję.

W artykule podjęta została próba przyjrzenia się sposobowi, w jaki Andrzej J. Noras odnosił się do historii filozofii jako dyscypliny metafilozoficznej. W swoich pracach wielokrotnie podejmował problem znaczenia i wartości badań historyczno-filozoficznych. U podstaw stosunku Andrzeja J. Norasa do dyscypliny, w obrębie której się poruszał była postawa krytyczna, oznaczająca, by niczego nie pomijać, by badany przedmiot oświetlić z różnych perspektyw. W swoich badaniach podążał szlakami, które są rzadko uczęszczane przez historyków filozofii Dzięki temu udało mu się dokonać wielu interesujących ustaleń dotyczących głównego przedmiotu jego zainteresowań, jakim był neokantyzm. Wiele uwagi poświęcił także opisom sylwetek i dokonań filozofów mało znanych bądź po prostu zapomnianych. Zasługą Andrzeja J. Norasa jest to, że pozwolił im przemówić.

Hegel criticizes the mode of reflection that is typical of the transcendental philosophy of his age. The present article explores the relevance of Hegel’s criticism with regard to contemporary transcendental philosophy, in particular that of Werner Flach. Christian Krijnen shows that, despite substantial modifications of Kant’s conception of transcendental philosophy, not least inspired by Hegel, contemporary transcendental philosophy absolutizes the logic of essence. More precisely, from the perspective of its mode of reflection, contemporary transcendental philosophy basically is an absolutized form of external reflection.

The subject of this article is the divergences between the various directions and phases of Neo-Kantianism. It is an attempt to answer the question of why there were heated polemics between the representatives of the different approaches, although in principle they thought alike. In the author’s opinion, neo-Kantianism is a problem in itself and therefore it is difficult to find a uniform definition of neo-Kantianism.

This text is an introduction to the philosophy of Heinrich Rickert. The introduction has three levels: biographical, bibliographical, and doxographic. The doxography involves examining Rickert’s views in the context of the achievements of Neo-Kantianism, the Baden school and contemporary philosophy. Noras discusses the main issues Rickert treated in his philosophy, which was occupied with the theory of cognition, the methodology of the humanities and natural sciences and the philosophy of the history of philosophy.