Artykuł analizuje Rozporządzenie Rzym II (WE) Nr 864/2007, które weszło w życie 11 stycznia 2009 r., regulujące właściwość prawa dla zobowiązań pozaumownych w Unii Europejskiej. Przedstawiono kontekst jego przyjęcia w ramach programu haskiego, mającego na celu stworzenie obszaru wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości. Omówiono zakres przedmiotowy rozporządzenia, relacje do konwencji międzynarodowych (zarówno z państwami członkowskimi, jak i spoza UE), przestrzenny zasięg norm kolizyjnych oraz kwestię wyboru prawa przez strony. Zwrócono uwagę na autonomiczne rozumienie pojęć użytych w rozporządzeniu (np. "zobowiązanie pozaumowne", "szkoda", "w sprawach cywilnych i handlowych"). Podkreślono hierarchię łączników stosowanych do poszukiwania prawa właściwego w braku wyboru prawa, w tym zasadę miejsca szkody (lex loci damni) jako podstawową dla czynów niedozwolonych, zastępującą wcześniejszą zasadę miejsca zdarzenia (lex loci delicti commissi) w prawie polskim. Wskazano również na zastosowanie łączników personalnych, takich jak miejsce zwykłego pobytu stron. Artykuł porusza także zagadnienia wykraczające poza statut zobowiązania pozaumownego uregulowane w rozporządzeniu, takie jak odesłanie, niejednolitość prawa oraz klauzula porządku publicznego. Analiza wskazuje na istotne zmiany wprowadzone przez Rozporządzenie Rzym II w polskim prawie prywatnym międzynarodowym, szczególnie w zakresie kolizyjnego unormowania deliktów i innych zobowiązań pozaumownych.

Artykuł analizuje realizację koncepcji kolizyjnoprawnej ochrony konsumenta w polskim prawie na tle prawa wspólnotowego. Autorka wskazuje na ewolucję poglądów w polskiej literaturze prawniczej oraz wpływ dyrektyw UE i Konwencji rzymskiej na kształtowanie przepisów krajowych. Krytycznie ocenia brak spójności i fragmentaryczność polskich regulacji, często niezgodnych z prawem wspólnotowym. Podkreśla trudności w ustaleniu i stosowaniu prawa właściwego dla umów konsumenckich z elementem obcym, wynikające zarówno z niedoskonałości polskich przepisów, jak i samego prawa wspólnotowego. Artykuł sugeruje potrzebę uchylenia niespójnych norm i wprowadzenia jednolitych regulacji do ustawy Prawo prywatne międzynarodowe, zgodnych z nowymi trendami w prawie UE (np. rozporządzenie Rzym I i planowane dyrektywy). Autorka podnosi również kwestię funkcji norm kolizyjnych i ich roli w ochronie rynku wewnętrznego UE.

Artykuł analizuje problem rozgraniczenia zakresu zastosowania statutu personalnego i statutu kontraktowego w prawie prywatnym międzynarodowym. Autor wskazuje na tradycyjne wytyczenie tych zakresów w polskiej ustawie, a także w projekcie nowej kodyfikacji. Celem jest znalezienie kryterium pozwalającego zakwalifikować stosunek prawny do jednej z tych kategorii. Przedstawiono rozwiązania w prawie amerykańskim (doktryna internal affairs ), szwajcarskim (kryterium "organizacji" ) i austriackim (kryterium zdolności prawnej ), podkreślając ich niejednoznaczność i krytykę. W polskim prawie, mimo braku jednomyślności, przepis o statucie osób prawnych (art. 9 § 2 p.p.m. ) jest powszechnie stosowany także do jednostek bez osobowości prawnej. Projekt nowej ustawy (art. 19 ust. 8 ) potwierdza ten trend. Artykuł analizuje także wykładnię art. 1 ust. 2 lit. e konwencji rzymskiej, wyłączającego kwestie prawa spółek spod jej zakresu. Kryterium "organizacji" jest krytykowane jako niejasne i prowadzące do absurdalnych wniosków. Autor postuluje szerokie rozumienie kryterium zdolności prawnej, obejmujące także "ułomną" lub "pozorną" osobowość prawną, ustalane według właściwego statutu personalnego.

Artykuł analizuje prawo kupującego do wstrzymania się z zapłatą ceny w przypadku dostarczenia towarów niezgodnych z umową w kontekście Konwencji wiedeńskiej o międzynarodowej sprzedaży towarów (CISG). Autor porównuje tę kwestię z regulacjami polskiego prawa cywilnego, wskazując na różnice i podobieństwa, zwłaszcza w zakresie charakteru prawnego uprawnień kupującego (kształtujące czy roszczeniowe). Szczegółowo omówiono przesłanki stosowania art. 46 ust. 2 i 3 CISG, dotyczące żądania dostawy zastępczej lub naprawy towaru. Zbadano także możliwość wywiedzenia prawa do wstrzymania zapłaty z innych przepisów Konwencji, w tym art. 58 ust. 3 (prawo zbadania towaru), art. 71 (przewidywane naruszenie umowy) oraz art. 80 (działanie wierzyciela powodujące niewykonanie umowy przez dłużnika). Artykuł konkluduje, że choć Konwencja wprost nie reguluje ogólnego prawa wstrzymania zapłaty za wadliwy towar, można je wywieść na podstawie analogii lub zasad ogólnych, takich jak zasada jednoczesności świadczeń, potwierdzona orzecznictwem, np. austriackiego Trybunału Najwyższego.

Artykuł analizuje problematykę prawa właściwego dla umów licencyjnych dotyczących praw autorskich w świetle polskiego prawa prywatnego międzynarodowego z 1965 r. (p.p.m.), Konwencji rzymskiej z 1980 r. i Rozporządzenia Rzym I z 2008 r. Autor wskazuje na ewolucję podejścia do tej kwestii, od sztywnych reguł p.p.m. do bardziej elastycznych rozwiązań konwencji rzymskiej i rozporządzenia Rzym I, opartych na koncepcji świadczenia charakterystycznego. Porusza również zagadnienie przepisów wymuszających swe zastosowanie w polskim prawie autorskim. Celem jest ocena adekwatności nowych regulacji do złożoności współczesnych umów licencyjnych, w tym umów zawieranych z końcowymi użytkownikami oraz z organizacjami zbiorowego zarządu.

Artykuł analizuje kwestię prawa właściwego dla międzynarodowych transakcji faktoringowych w kontekście unifikacji prawa kolizyjnego. Faktoring, jako istotne narzędzie finansowania handlu międzynarodowego, charakteryzuje się złożonością prawną ze względu na udział wielu podmiotów i stosunków prawnych. Kluczowe znaczenie ma transfer wierzytelności i jego skuteczność w stosunku między stronami umowy faktoringu, wobec osób trzecich oraz między faktorem a dłużnikiem. Autor omawia odmienne podejścia systemów prawnych (np. niemieckiego i francuskiego) do rozporządzających skutków umów obligacyjnych i ich wpływ na wyznaczanie prawa właściwego. Analizowana jest rola Konwencji Rzymskiej oraz Rozporządzenia Rzym I, a także wpływ tych regulacji na rozwój faktoringu międzynarodowego. Podkreśla się konieczność wyważenia interesów wszystkich uczestników transakcji faktoringowej przy określaniu prawa właściwego. Proponowany model opiera się na prawie siedziby cedenta dla oceny skuteczności przelewu (między stronami i wobec osób trzecich) oraz na prawie umowy pierwotnej dla stosunku między dłużnikiem a faktorem, co ma zapewnić pewność i bezpieczeństwo prawne w obrocie międzynarodowym.

Artykuł stanowi glosę do wyroku Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości z dnia 13 grudnia 2007 r. (C - 463/06) w sprawie FBTO Schadeversekeringen N.V./Jack Odenbreit, dotyczącego właściwości sądu w zakresie roszczeń z tytułu odpowiedzialności cywilnej za wypadki komunikacyjne. Komentowany wyrok potwierdza, że ofiara wypadku drogowego może wytoczyć powództwo bezpośrednio przeciwko ubezpieczycielowi osoby odpowiedzialnej przed sądem państwa swojego miejsca zamieszkania, pod warunkiem, że ubezpieczyciel ma siedzibę w państwie członkowskim UE i takie powództwo jest dopuszczalne w świetle prawa krajowego. Autor analizuje tę kwestię w kontekście prawa wspólnotowego, w szczególności Rozporządzenia Rady (WE) nr 44/2001 i Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 864/2007 (Rzym II), a także w odniesieniu do Konwencji haskiej o prawie właściwym dla wypadków drogowych z 1971 r. Omówiono również instytucję actio directa w polskim systemie prawnym i jej naturę prawną. Podkreślono cel wspólnotowych regulacji, jakim jest wzmocnienie ochrony poszkodowanych.

Artykuł analizuje glosę do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 19 maja 2005 r. (V CK 783/04) dotyczącą znaczenia orzeczeń sądów zagranicznych w polskim postępowaniu rozpoznawczym. Kluczową kwestią jest sposób uwzględniania w Polsce orzeczeń sądów państw obcych oraz przesłanki ich skuteczności w polskim porządku prawnym. Sąd Najwyższy w omawianym orzeczeniu skupił się na zastosowaniu przepisów Konwencji z Lugano z dnia 16 września 1988 r., wskazując, że orzeczenia wydane w państwach konwencyjnych podlegają uznaniu w pozostałych państwach bez potrzeby przeprowadzania szczególnego postępowania. Podkreślono, że uznanie orzeczenia zagranicznego prowadzi do rozciągnięcia jego skutków na terytorium państwa uznającego. Analiza objęła również rozróżnienie między skutecznością, prawomocnością i wykonalnością orzeczenia. Artykuł wskazuje, że dla określenia rodzaju i zakresu skutków orzeczenia zagranicznego konieczne jest odniesienie się do przepisów państwa pochodzenia.

Artykuł omawia zagadnienia substytucji i ekwiwalencji pojęć w prawie prywatnym międzynarodowym, będące przedmiotem obrad 73. Sesji Instytutu Prawa Międzynarodowego w Santiago de Chile w 2007 roku. Przedstawiono stanowisko Instytutu sformułowane w rezolucji z 27 października 2007 r.. Wskazano na trudności związane ze stosowaniem prawa obcego oraz potrzebę poszukiwania funkcjonalnych podobieństw między instytucjami prawa krajowego i obcego w celu zapewnienia ciągłości i harmonii stosunków prawnych. Podkreślono, że substytucja i ekwiwalencja nie wymagają identyczności przepisów, a jedynie podobieństwa celów i interesów.

Artykuł jest recenzją monografii Michała Wojewody pt. „Zakres prawa właściwego dla zobowiązań umownych”, poświęconej Konwencji rzymskiej z 1980 r. o prawie właściwym dla zobowiązań umownych. Recenzja pozytywnie ocenia pracę jako pierwsze pogłębione studium konwencji w polskim piśmiennictwie, podkreślając precyzję wywodu i umiejętność autora w stawianiu czoła trudnym problemom prawa kolizyjnego, takim jak kwalifikacja, obejście prawa czy przepisy wymuszające swe zastosowanie. Recenzent wskazuje także na aspekty dyskusyjne, w tym rozumienie zakresu zastosowania konwencji, pojęcia konsumenta oraz nadmiernie rygorystyczne podejście do rozszczepienia statutu kontraktowego (dépeçage), argumentując za szerszym dopuszczeniem częściowego kolizyjnoprawnego wyboru prawa na gruncie autonomii woli stron. Mimo tych uwag polemicznych, praca Michała Wojewody uznana jest za wybitne osiągnięcie twórcze.