Sztuka włóczęgi: podróże w czasie i przestrzeni z Mary Kingsley, Rose Macaulay, Ursulą Le Guin, Naomi Mitchison i Octavią Butler
Abstrakt
W niniejszym tekście Sarah LeFanu analizuje podróże i podróżopisarstwo przede wszystkim Mary Kingsley i Rose Macaulay, ukazując oryginalne powiązania między wymienionymi autorkami a podróżniczkami w czasie i przestrzeni kosmicznej znanymi z literatury science fiction drugiej fali feminizmu. LeFanu przygląda się również trzem innym podróżniczkom, poszukując wspólnego mianownika dla ich doświadczeń i pisarstwa w szerszym socjokulturowym kontekście. Autorka bada implikacje między podróżą a relacją z niej w kontekście intersekcjonalności i różnych jej odmian, ze szczególnym uwzględnieniem kwestii płci i uprzedzeń wynikających ze stereotypowego postrzegania i przedstawiania ról płciowych, także w dyskursach kobiecego podróżopisarstwa. Mimo że każda ze wspominanych przez LeFanu autorek podróżowała w inny sposób i do rożnych miejsc – to dla każdej z nich impulsem do kontaktów ze światem zewnętrznym były dziecięce krainy wyobraźni. Relacje te nie miały charakteru tylko osobistego, ale wyrażały się także w zaangażowaniu politycznym.
Słowa kluczowe
science fiction; podróże w czasie; feminizm; podróżniczki
Bibliografia
Armitt L., ed., 1991, Where no man has gone before, London: Routledge.
Babington Smith C., ed., 1962, Last letters to a friend from Rose Macaulay, 1952–1958, London: Collins.
Babington Smith C., 1972, Rose Macaulay, London: Collins.
Ballantyne, R.M., 1858, The coral island, London: T. Nelson & Sons.
Burton, R., 1876, Two trips to gorilla land, London: Sampson & Low.
Butler O., 1979, Kindred, New York: Doubleday.
Butler O., 1995, Bloodchild and other stories, New York: Four Walls Eight Windows.
Charnas S.M., 1974, Walk to the end of the world, New York: Ballantine.
Elgin S.H., 1984, Native tongue, New York: Daw.
Forster E.M., 1905, Where angels fear to tread, Edinburgh: William Blackwood & Sons.
Forster E.M., 1908, A room with a view, London: Edward Arnold.
Gearhart S.M., 1978, The wanderground, London: Persephone.
Gilman C.P., 1915, Herland, London: The Women’s Press.
Goodreads, n.d., Octavia Butler quotes, https://www.goodreads.com/quotes/8703112-i-began-writing-about-power-because-i-had-so-little [accessed on: 24 August 2020].
Green J., LeFanu S., eds., 1985, Despatches from the frontiers of the female mind, London: The Women’s Press.
Kilgore D.W.D., Samantrai R., 2010, A memorial to Octavia E. Butler, “Science Fiction Studies”, no 37/3, 353–361.
Kingsley M., 1897, Travels in West Africa, London: Macmillan.
Kingsley M., 1899, Letter to Matthew Nathan, 12 March 1899, Bodleian Library, Ms Nathan.
Le Guin U.K., 1969, The left hand of darkness, New York: McDonald.
Macaulay R., 1907, The furnace, London: John Murray.
Macaulay R., 1912, The lee shore, London: Hodder & Stoughton.
Macaulay R., 1946, They went to Portugal, London: Jonathan Cape.
Macaulay R., 1949, Fabled shore, London: Hamish Hamilton.
Macaulay R., 1956, The Towers of Trebizond, New York: Collins.
Macaulay R., 1962, Letter to Hamilton Johnson, in: Babington Smith C., ed., Last letters to a friend from Rose Macaulay, 1952–1958, London: Collins.
Mitchison N., 1962, Memoirs of a spacewoman, London: Gollancz.
Mitchison N., 1981, Mucking around: Five continents over 50 years, Littlehampton: Littlehampton Book Services.
Powell A., 1972, The pleasures of knowing Rose Macaulay, in: Babington Smith C., Rose Macaulay: A Biography, London: Collins.
Russ J., 1975, The female man, New York: Bantam.
Russ J., 1987, The hidden side of the moon, New York: St Martin’s.
Slonczewski J., 1986, A door into ocean, Westminster, Maryland, USA: Arbor House.
Woolf V., 1938, Three Guineas, London: Hogarth Press.
Woolf V., 1980, Letter to Hope Mirrlees, in: Nicolson N., Trautmann J., eds., The letters of Virginia Woolf, Vol. 6, 1934–1941, London: Hogarth Press.
Wyss J., 2021, The Swiss Family Robinson, Portland: Mint Editions.
independent scholar and writer Wielka Brytania
https://orcid.org/0000-0002-4692-9267
SARAH LEFANU – PhD, independent scholar and writer, Bristol, Great Britain.
Sarah LeFanu is a British writer and biographer, whose books include Despatches from the Frontiers of the Female Mind (1986), In the Chinks of the World Machine: Feminism and Science Fiction (1988), Rose Macaulay: A Biography (2003) and its companion volume, Dreaming of Rose: A Biographer’s Journal (2013) and S is for Samora: A Lexical Biography of Samora Machel and the Mozambican Dream (2012). Her latest work – Something of Themselves: Kipling, Kingsley, Conan Doyle and the Anglo-Boer War was published in 2020 by Hurst Publishers. Throughout the 1980s Sarah was an editor at The Women’s Press, and was responsible for their ground-breaking feminist science fiction list. For many years she was a part-time tutor in the University of Bristol’s Department for Continuing Education, and for the last five years has been a part-time tutor in the English Department, teaching English Literature and Community Engagement.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
