Zrównoważony rozwój i kształcenie ustawiczne w szwedzkiej glottodydaktyce
Abstrakt
Artykuł dotyczy zrównoważonego rozwoju. Po wstępnym zarysie historycznym i przedstawieniu założeń organizacji międzynarodowych, takich jak UNESCO czy ONZ, w zakresie pracy na rzecz ochrony środowiska autorka podaje definicję zrównoważonego rozwoju oraz omawia kwestię kształcenia ustawicznego. Szczególną uwagę poświęca szkolnictwu szwedzkiemu. Omawia pokrótce sytuację panującą w szkołach podstawowych i średnich, aby następnie skupić się na przykładach ze sfery szkolnictwa wyższego, przede wszystkim na kierunkach filologicznych na Uniwersytecie Uppsalskim. Podaje przykłady przedmiotów kursowych oferowanych w ramach germanistyki, polonistyki oraz języka francuskiego, których tematyka związana jest ze współczesnymi wyzwaniami społecznymi, globalizacją i ochroną środowiska. Istotną
rolę odgrywa tutaj kształcenie ustawiczne, rozwijanie umiejętności ogólnych oraz zdobywanie kompetencji kluczowych. Autorka dodatkowo prezentuje inne kursy oraz jedno z centrów naukowych w Uppsali, które oferuje studia interdyscyplinarne nad zrównoważonym rozwojem.
Słowa kluczowe
zrównoważony rozwój; kształcenie ustawiczne; Szwecja; języki obce
Bibliografia
Literatura
Bębas S., Jasiuk E., 2021, Kompetencje kluczowe w procesie uczenia się przez całe życie jako europejskie ramy odniesienia – aspekty prawne, psychologiczne i pedagogiczne, „Edukacja Ustawiczna Dorosłych / Journal of Continuing Education”, nr 1 (112), s. 35–48, https://edukacjaustawicznadoroslych.eu/images/2021/1/03_1_2021.pdf [dostęp: 11.12.2022].
Grub F.Th., Platen P., 2013, ’Nachhaltighkeit‘ und Lehre. Beispiele aus dem Fach Tyska an der Universität Göteborg, in: Landeskunde Nord. Beiträge zur 1. Konferenz in Göteborg am 12. Mai 2012, Vol. 1, hrsg. F.Th. Grub, Peter Lang Verlag, Frankfurt am Main, s. 149–168.
Michelsen G., Siebert H., Lilje J., 2011, Nachhaltigkeit lernen. Ein Lesebuch, Verlag für Akademische Schriften, Bad Homburg.
Netografia
Fakta och fiktion – vetenskap, samhällskriser och individens roll i skönlitteraturen, 7,5 hp, 2023, https://www.uu.se/utbildning/kursplan?query=44609 [dostęp: 21.06.2023].
Perspectives on Climate Change – Ecopsychology, Art and Narratives, 7,5 credits, 2023, http://www.cemus.uu.se/poc/ [dostęp: 21.06.2023].
Polski Komitet ds. UNESCO, 2023a, Międzynarodowy program „Człowiek i Biosfera”, https://www.unesco.pl/nauka/czlowiek-i-biosfera-mab/ [dostęp: 21.06.2023].
Polski Komitet ds. UNESCO, 2023b, UNESCO a Dekada Edukacji dla Zrównoważonego Rozwoju, https://www.unesco.pl/edukacja/dekada-edukacji-nt-zrownowazonego-rozwoju/unesco-a-zrownowazony-rozwoj/ [dostęp: 21.06.2023].
UN Documents, Gathering a Body of Global Agreements, Report of the World Commission on Environment and Development: Our Common Future, 2023, Part I, Chapter 2, http://www.un-documents.net/ocf-02.htm [dostęp: 21.06.2023].
Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie, „Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 394”, 30.12.2006, t. 49, s. 10–18, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=OJ:L:2006:394:FULL&from=IT [dostęp: 11.12.2022].
Uniwersytet Uppsalski Szwecja
https://orcid.org/0000-0001-9339-7489
MAGDALENA SLYK – dr, Instytut Języków Nowożytnych, Uniwersytet Uppsalski, Uppsala, Szwecja. Szwedystka i polonistka, adiunktka w Instytucie Języków Nowożytnych Uniwersytetu Uppsalskiego. Swoją pracę naukową i dydaktyczną skupia wokół literatury szwedzkiej i polskiej, przekładu i tłumaczeń ustnych, glottodydaktyki oraz kultury i kształtowania się tożsamości społecznej. Wśród publikacji wymienić należy: pracę doktorską dotyczącą twórczości szwedzkiego poety i noblisty Tomasa Tranströmera: VEM är jag? Det lyriska subjektet och dess förklädnader i Tomas Tranströmers författarskap (Uppsala 2010), zredagowaną wspólnie z Janiną
Gesche antologię poświęconą kontaktom polsko-szwedzkim w ostatnim stuleciu: Polsko-szwedzkie spotkania po 1918. Literatura – język – kultura (Uppsala 2022) oraz podręcznik do gramatyki polskiej, opracowany wspólnie z M. Anną Packalén Parkma, Polsk grammatik (Uppsala 2023). Jest również autorką licznych recenzji
i artykułów popularnonaukowych o tematyce polskiej
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).