Bezobrazkowe badanie poziomu rozwoju kompetencji narracyjnej u dzieci jedno- i dwujęzycznych
Abstrakt
The article author presents the method of evaluating monolingual and bilingual children’s narrative competence in Polish without the use of pictures. A test created for the purpose of the research evaluates a child’s ability to recreate a story previously heard without using any visual materials. The author presents the advantages of such test and its usefulness in different disciplines, including pedagogy, psychology and speech therapy. In bilingual children’s education it can help one assess the level of Polish language knowledge.
Słowa kluczowe
narrative competence; test in narration; bilingualism
Bibliografia
Allen M., Ukrainetz T., Carswell A., 2012, The narrative language performance of three types of at-risk first-grade readers, “Language, Speech, and Hearing Services in Schools”, no. 43 (2).
Applebee A., 1978, The child’s concept of a story: Ages 2 to 17, Chicago.
Bishop D.V.M., Edmundson A., 1987, Specific language impairment as a maturational lag: Evidence from longitudinal data on language and motor development, “Developmental Medicine and Child Neurology”, vol. 29.
Dąbrowska A., 2015, Równi i równiejsi. Kompetencja komunikacyjna i edukacyjne paradoksy, „Parezja” Czasopismo Forum Młodych Pedagogów przy Komitecie Nauk Pedagogicznych PAN, 2/2015 (4).
Dijk van T.A., 1985, Działanie, opis działania a narracja. „Pamiętnik Literacki”, r. 56, z. 1.
Engel S., 1995, The stories children tell: Making sense of the narratives of childhood, New York.
Feagans L., Appelbaum M.I., 1986, Validation of language subtypes in learning disabled children, “Journal of Educational Psychology”, no. 78(5).
Gillam R.B., Pearson N.A., 2004, Test of Narrative Language, Austin.
Griffin T.M., Hemphill L., Camp L., Wolf D.P., 2004, Oral discourse in the preschool years and later literacy skills, “First Language”, no. 24 (2).
Hayward D., Padakannaya P., Rao R., Schneider P., 2007, Exploring the relationship between oral narratives and reading comprehension for children in India with and without language learning disabilities, Symposium for Research in Child Language Disorders, Madison, Wisconsin.
Hoffman L.M., 2009, Narrative language intervention intensity and dosage: Telling the whole story, “Topics in Language Disorders”, no. 29.
Hughes D., Mcgillivaray L., Schemidek M., 1997, Guide to narrative language: Procedures for assessment, Eau Claire.
Koutsoubou M., 2010, The use of narrative analysis as a research and evaluation method of atypical language: The case of deaf writing, “International Journal of Bilingual Education and Bilingualism”, no. 13 (2).
Kuros-Kowalska K., Loewe I., 2014, Dwujęzyczność, wielojęzyczność i wielokulturowość. Szanse i zagrożenia na drodze do porozumienia, Gliwice.
Langdon H.W., 2011, Bilingual Language Acquisition and Learning. Difference versus disorder, in: Levey S., Polirstok S., eds., Language development and differences: An overview and introduction, Thousand Oaks.
Mackey W., 1957, The description of bilingualism, “Journal of the Canadian Linguistic Association”, no. 7.
Mandler J., 1984, Stories, scripts and scenes: Aspects of schema theory, Hillsdale, New Jersey.
McCabe A., Bliss L., 2003, Patterns of Narrative Discourse: A Multicultural, Life Span Approach, New York.
McCabe A., Rollins P.R., 1994, Assessment of preschool narrative skills, “American Journal of Speech-Language Pathology”, no. 3 (1).
Miller J., Heilmann J., Nockerts A. et al., 2006, Oral language and reading in bilingual children, “Learning Disabilities Research and Practice”, v. 21, no. 1.
Nadolska H., 1995, Kompetencja narracyjna uczniów o różnym poziomie intelektualnym. Przejawy, uwarunkowania, tendencje rozwojowe, Białystok.
Paul R., Hernandez R., Taylor L., Johnson K., 1996, Narrative development in late talkers: Early school age, “Journal of Speech and Hearing Research”, no. 39.
Paul R., Lazlo C., McFarland L., 1992, Emergent literacy skills in late talkers, Mini-seminar presented at the annual convention of the American Speech-Language-Hearing Association, San Antonio.
Petersen D., Spencer T., 2013, Test of Narrative Retell (TNR) https://www.languagedynamicsgroup.com/ [dostęp: 18.07.2018].
Schneider P., 1996, Effects of pictures versus orally presented stories on story retellings by children with
language impairment, “American Journal of Speech Language Pathology”, no. 5 (1).
Schneider P., Hayward D., Dubé R.V., 2006, Storytelling from pictures using the Edmonton Narrative Norms Instrument, “Journal of Speech Language Pathology and Audiology”, no. 30 (4).
Skutnabb-Kangas T., 2007, Bilingualism or Not – The Education of Minorities, Clevedon.
Soroko E., Wojciechowska J., 2015, Kompetencja narracyjna jako obszar nauczania i oceny w edukacji, „Studia Edukacyjne”, nr 37.
Ukrainetz T.A., 2006, Teaching narrative structure: Coherence, cohesion, and captivation, in: Ukrainetz T.A., ed., Contextualized language intervention: Scaffolding PreK – 12 literacy achievement, Austin.
Westby C.E., 2012, Assessing and remediating text comprehension problems, in: Kamhi A.G.H., Catts W., eds, Language and reading disabilities, Boston.
Wyrwas K., 2012, Dlaczego opowiadanie w rozmowie potocznej to nie monolog?, w: Burzyńska-Kamieniecka A., red., „Język a Kultura”, t. 23, Akty i gatunki mowy w perspektywie kulturowej, Wrocław.
Wyrwas K., Sujkowska-Sobisz K., 2005, Mały słownik teorii tekstu, Kraków.
dr, Language Support Consultancy, Manchester, Wielka Brytania. Polska
Jako logopeda polonijny prowadzi zajęcia wspomagające rozwój języka polskiego u dzieci dwujęzycznych, organizuje szkolenia oraz tworzy serwis internetowy dla rodziców, nauczycieli i logopedów zainteresowanych bi- lingwizmem. Najważniejsze publikacje: Dwujęzyczność a rozwój poznawczy. Szanse i zagrożenia (Gliwice 2014), Diagnoza oraz terapia zaburzeń mowy i języka u osób dwujęzycznych (Katowice 2015), Skutecznie przekazać język polski. Charakterystyka polonijnych rodzin dwujęzycznych (Gliwice 2017).
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
