Apetyt na Bragę. O intertekstualnym dialogu między Adolfem Pawińskim a Oswaldem Crawfurdem i o dziewiętnastowiecznym podróżowaniu
Abstrakt
The aim of the article is to compare the two different modes of regarding and describing Braga observed in Adolf Pawiński’s and Oswald Crawfurd’s works on Portugal. The Polish description is based on visual perception, while in a work by the English author other senses (hearing, taste and smell) are equally important. Therefore it might be assumed that Pawiński represents a more traditional style of travelling, while Crawfurd behaves in a way typical for modern tourists.
Słowa kluczowe
Pawiński; Crawfurd; Portugal; journey
Bibliografia
Bąk M., 2016, Polak w podróży. Adolfa Pawińskiego opisy Portugalii, w: Bąk M., Romaniszyn- -Ziomek L., „Gdzie ziemia się kończy, a morze zaczyna...”. Szkice polsko-portugalskie, Katowice.
Beckford W., 1835, Letter XXXII, Nov. 9th 1787, w: tegoż, Italy; with scetches of Spain and Portugal, London.
Crawfurd O., 1880, Portugal, Old and New, New York.
Danilewicz Zielińska M., 2005, Polonica portugalskie, Warszawa.
Kalarus O., 2014, Polscy turyści w XIX-wiecznej Japonii, w: Piechota M., Ryba J., Janoszka M.,red., Od oświecenia ku romantyzmowi i dalej. Autorzy – dzieła – czytelnicy. Część 5, Katowice.
Kamionka-Straszakowa J., 1988, „Do ziemi naszej”. Podróże romantyków, Kraków.
Lanckoroński K., 1893, Na około ziemi 1888–1889. Wrażenia i poglądy, Kraków.
Malinowska E., 2009, Śladami Konrada Wallenroda. Stanisława Tarnowskiego relacja z pobytu w Malborku, w: Piechota M., Ryba J., red., Od oświecenia ku romantyzmowi i dalej... Autorzy – dzieła – czytelnicy. Część 3, Katowice.
Michałowska M., 2010, Fotografia i miasto – dyskurs spojrzenia, w: Rewers E., red., Miasto w sztuce – sztuka miasta, Kraków.
Pałęcka J., Sobański O., 1980, Porto, sardynka i fado. Kuchnia portugalska, Warszawa.
Pawiński A., 1881, Portugalia. Listy z podróży, Warszawa.
Podemski K., 2003, Socjologia podróży, w: Kowalski P., red., Wędrować, pielgrzymować, być turystą. Podróż w dyskursach kultury, Opole.
Sierakowski A., 1913, Listy z podróży, t. 1, Warszawa.
Wieczorkiewicz A., 2012, Apetyt turysty. O doświadczaniu świata w podróży, Kraków. Ziejka F., 2008, Mój dzienniczek portugalski, w: tegoż, Moja Portugalia, Kraków.
dr hab., Instytut Nauk o Literaturze Polskiej im. Ireneusza Opackiego, Uniwersytet Śląski w Katowicach, Polska. Polska
https://orcid.org/0000-0002-9189-8850
Adiunkt w Zakładzie Historii Literatury Oświecenia i Romantyzmu Uniwersytetu Śląskiego. Jej zainteresowania badawcze skupiają się wokół problemów związanych z literaturą romantyzmu. Bada także wątki australijskie i portugalskie w literaturze polskiej (szczególnie dziewiętnastowiecznej). Jest autorką publikacji: Mickiewicz jako erudyta (w okresie wileńsko-kowieńskim i rosyjskim) (2004), Pan Australski i złoto Wiktorii. Wspomnienia Seweryna Korzelińskiego (2011), Twórczy lęk Słowackiego. Antagonizm wieszczów po latach (2013), Gdzie diabeł (tasmański) mówi dobranoc. Wizerunek Australii w literaturze polskiej (2014), „Gdzie ziemia się kończy, a morze zaczyna”. Szkice polsko-portugalskie (2016, wspólnie z L. Romaniszyn-Ziomek).
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
