O roli języka w kształtowaniu tożsamości młodego pokolenia
Abstrakt
The author addresses the constantly relevant problem of the relationship between language and identity, gaining a new dimension in the context of transformations related to civilisation, globalisation and glocalisation. The research concerned students’ awareness of the role they believed language to play in the shaping of identity. For this purpose, surveys were conducted among 66 students of humanities. The paper fits in the field of ethnolinguistics and sociolinguistics.
Słowa kluczowe
identity; ethnolinguistics; sociolinguistics; language
Bibliografia
Babbie E., 2004, Badania społeczne w praktyce, Warszawa.
Bańkowska E., Mikołajczuk A., red., 2000, Praktyczna stylistyka nie tylko dla polonistów, Warszawa.
Baran L., 2013, Tożsamość narodowa Polaków w przekazach „Naszego Dziennika” i „Gazety Wyborczej” w tygodniu żałoby narodowej po katastrofie smoleńskiej, „Zeszyty Naukowe – Politechnika Śląska. Organizacja i Zarządzanie”, z. 65.
Bartmiński J., 2014, Język w kontekście kultury, w: Bartmiński J., red., Współczesny język polski, Lublin.
Bartmiński J., Panasiuk J., 1993, Stereotypy językowe, w: Bartmiński J., red., Współczesny język polski, Wrocław.
Bokszański Z., 1999, Tożsamość aktora społecznego a zmiana społeczna, w: Kurczewska J., red., Zmiana społeczna. Teorie i doświadczenia polskie, Warszawa.
Bokszański Z., Piotrowski A., Ziółkowski M., 1977, Socjologia języka, Warszawa.
Chlebda W., 1995, Fatum i nadzieja. Szkice do obrazu samoświadomości językowej dzisiejszych Rosjan, Opole.
Cybal-Michalska A., 2006, Tożsamość młodzieży w perspektywie globalnego świata. Studium socjopedagogiczne, Poznań.
Denzin N.K., Lincoln Y.S., 2009, Wprowadzenia. Dziedzina i praktyka badań jakościowych, w: Podemski K., red., Metody badań jakościowych, t. 1, Warszawa.
Dionne E.J., Jr., 2001, Wyzwoliciel czy dyktator. Globalizacja, „Newsweek Polska”, nr 16–17. Edwards J., 2009, Language and Identity: Key Topics in Sociolinguistics, New York.
Gadamer H.G., 1976, Człowiek i język, przeł. K. Michalski, „Teksty”, nr 6.
Giddens A., 2007, Socjologia, przeł. Szulżycka A., Warszawa.
Grzegorczykowa R., 2007, Wstęp do językoznawstwa, Warszawa.
Grzybowski P., 2001, Tożsamość globalna – kłopoty z poszukiwaniem siebie, w: Bajkowski T., Sawicki K., red., Tożsamość osobowa a tożsamości społeczne, Białystok.
Jawłowska A., 2001, Tożsamość na sprzedaż, w: Jawłowska A., red., Wokół problemów tożsamości, Warszawa.
Jaworska D., 2012, Tożsamość narodowa na pograniczu. Poczucie tożsamości narodowej w narracjach uczniów, rodziców i nauczycieli polskich szkół na Litwie, Toruń.
Kajtoch W., 2000, Rola języka w kształtowaniu poczucia tożsamości subkultur młodzieżowych, w: Kostyrko T., Zgółka T., red., Kultura wobec kręgów tożsamości, Poznań–Wrocław.
Kałuzińska E., 2017, Tożsamość w kontekście zmian cywilizacyjnych. Przybliżenia, w: Пасичник И.Д., рэд., Наукові записки Національного університету „Острозька академія”. Серія: Культурологіa, Випуск 18, Проблеми культурної ідентичності в ситуації сучасного діалогу культур, Острог.
Karkowska M., 2013, Tożsamość młodzieży polskiej na przełomie wieków w perspektywie badań fenomenologicznych. Wyzwania współczesności, Łódź.
Kłoskowska A., 1992, Tożsamość i identyfikacja narodowa w perspektywie historycznej i psychologicznej, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 1.
Konieczna D., 2014, Analiza dyskursu. W poszukiwaniu tożsamości współczesnej młodzieży, Warszawa.
Kornacka-Skwara E., 2011, Tożsamość narodowa w świetle przemian kulturowych, „Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Pedagogika”, t. 20.
Krok E., 2015, Budowa kwestionariusza ankietowego a wyniki badań, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Studia Informatica”, nr 37.
Kuczkiewicz-Fraś A., 2012, Język jako determinant tożsamości narodowej i państwowej w Pakistanie i Bangladeszu, „Politeja”, nr 2/2 (20/2).
Lubas-Bartoszyńska R., 2003, Tożsamość i autobiografia, „Przestrzenie Teorii”, nr 2.
Lubaś W., 2009, Polityka językowa, Opole.
Misiuda-Rewera W., 2016, Wstęp. Tożsamość językowa i kulturowa, w: Misiuda-Rewera W., Język mniejszości i migracje w pejzażu kulturowym Włoch, Lublin.
Nowicka E., 1992, Elementy tożsamości społecznej polskiej młodzieży, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 4.
Przyszczypkowski K., 1998, Postawy obywatelskie Polaków. Studium empiryczne, w: Melosik Z., Przyszczypkowski K., red., Wychowanie obywatelskie. Studium teoretyczne, porównawcze i empiryczne, Poznań–Toruń.
Rosner K., 1999, Narracja jako struktura rozumienia, „Teksty Drugie”, nr 3.
Rosner K., 2006, Narracja, tożsamość i czas, Kraków.
Skudrzyk A., Urban K., 2000, Mały słownik terminów z zakresu socjolingwistyki i pragmatyki językowej, Kraków–Warszawa.
Skudrzyk A., Urban K., 2010, Małe ojczyzny. Świadomość językowo-kulturowa społeczności lokalnych, Katowice.
Szacki J., 2004, O tożsamości (zwłaszcza narodowej), „Kultura i Społeczeństwo”, nr 3.Szpociński A., 1999, Inni wśród swoich. Kultury artystyczne innych narodów w kulturze Polaków, Warszawa.
Szpociński A., 2000, Tożsamość narodowa w perspektywie kulturalistycznej, w: Kostyrko T., Zgółka T., red., Kultura wobec kręgów tożsamości, Poznań–Wrocław.
Tambor J., 2010, Kulturowe wyznaczniki tożsamości. Tożsamość mieszkańców województwa śląskiego, http://www.regionalneobserwatoriumkultury.pl/ [dostęp: 12.08.2014].
Therborn G., 1998, Drogi do nowoczesnej Europy, przeł. Pucek Z., Warszawa–Kraków.
Walczak B., 2013, Język i wyznanie a tożsamość etniczna i narodowa dawniej i dziś, w: Cyran G., Skorupska-Raczyńska E., red., Językowa kreacja tożsamości, Gorzów Wielkopolski.
Warchala J., Skudrzyk A., 2010, Kultura piśmienności młodego pokolenia, Katowice.
Witkowski L., 2000, Rozwój i tożsamość w cyklu życia. Studium koncepcji Erika H. Eriksona, Toruń.
Zinken J., 2015, Lubelska szkoła etnolingwistyczna a anglo-amerykańskie językoznawstwo kognitywne, „Etnolingwistyka”, nr 17.
dr, Instytut Języka Polskiego im. Ireny Bajerowej, Uniwersytet Śląski w Katowicach, Katowice, Polska. Polska
https://orcid.org/0000-0002-6155-2701
Absolwentka filologii polskiej oraz socjologii reklamy i komunikacji społecznej. W 2016 roku obroniła doktorat pt. Kulturowe kody reklamy. Świat znaczeń w reklamie z perspektywy socjalizacji. Pasję językoznawczą łączy z wiedzą socjologiczną. W kręgu jej zainteresowań znajdują się: socjolingwistyka, językoznawstwo pragmatyczne, a także determinizm technologiczny i zagadnienie socjalizacji medialnej. Członkini Stowarzyszenia „Via Linguae” i TMJP.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
