Historia z morskim brzegiem. O pseudobiografii Brunona Schulza w powieści Dawida Grosmana  „Patrz pod: Miłość”

Beata Tarnowska

doi:10.31261/PS_P.2024.33.01

Published: 2024-04-04

Vol. 33 No. 1 (2024)

A Story with a Seashore. On Bruno Schulz’s Pseudobiography in David Grossman’s "Novel See Under: Love"

Beata Tarnowska

Section: Non-fiction

https://doi.org/10.31261/PS_P.2024.33.01

Abstract

The article A story with a seashore. On Bruno Schulz’s pseudobiography in David Grossman’s novel “See Under: Love” is a comparative analysis of an important theme contained in a 1986 novel by Israeli writer David Grossman. In his work, Grossman presents an alternative version of Bruno Schulz’s biography, mixing biographical facts with oneirism. In this work, Bruno escapes from the Drohobych ghetto, goes to Gdańsk and, in the sea, is transformed into a lower form of being: retaining his human identity, he becomes a salmon. In doing so, he fulfils one of the rules of Schulz’s ontology, according to which “the wandering of forms is the essence of life”. The climax of the novel is a dialogue between the protagonist-narrator and the author’s alter ego, Szloma Neumann, and Bruno, who is storing his unknown work titled Messiah in the depths of the sea. Szloma wants to know the meaning of Schulz’s “genial epoch” and the related notion,
cabalistic in spirit, that of a progressive-regressive movement towards the future (the messianic times), identified with a return to the mythical origin and the erasure of human history. The artists’ alliance is thwarted by Szloma, who – burdened by the trauma of the Holocaust – is unable to reject his memory. He does, however, receive a hint from Schulz on how to write a novel about the Holocaust: not death, but love should be its theme. Grossman’s novel, a tribute to the Drohobych artist, is an example of an original reading of his work and, at the same time, a continuation of the motifs and themes that appear in it.

Keywords:

David Grosman , Bruno Schulz , Israeli prose

Download files

PDF (Język Polski)

Citation rules

Tarnowska, B. (2024). A Story with a Seashore. On Bruno Schulz’s Pseudobiography in David Grossman’s "Novel See Under: Love". Postscriptum Polonistyczne, 33(1), 1–18. https://doi.org/10.31261/PS_P.2024.33.01

Cited by / Share

References

Literatura
Google Scholar

Bachelard G., 1975, Wyobraźnia poetycka. Wybór pism, przeł. H. Chudak, A. Tatarkiewicz, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
Google Scholar

Bolecki W., Jarzębski J., Rosiek S., red., 2003, Słownik schulzowski, słowo/obraz terytoria, Gdańsk.
Google Scholar

Brown R.E., 1990, Bruno Schulz and World Literature, „The Slavic and East European Journal”, no. 34 (2), s. 224–246.
Google Scholar

Budzyński W., 2001, Schulz pod kluczem, Świat Książki, Warszawa.
Google Scholar

Christianus-Gileta K., 2018, Alegoryczny obraz morza w powieści „Patrz pod: Miłość” Dawida Grosmana, w: Śmierć w wodzie i inne motywy akwatyczne w horyzoncie wyobraźni, red. B. Pawłowska-Jądrzyk, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa, s. 139–153.
Google Scholar

Christianus-Gileta K., 2020, Polska literatura w przekładach na język hebrajski. Z dziejów recepcji w Izraelu, rozprawa doktorska przygotowana pod kierunkiem dr hab. Beaty Tarnowskiej, prof. UWM, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Olsztyn–Gdańsk [mps.].
Google Scholar

Cirlot J.-E., 2000, Słownik symboli, przeł. I. Kania, Społeczny Instytut Wydawniczy Znak, Kraków.
Google Scholar

Conrad J., 1994, Jądro ciemności, przeł. J. Polak, Kantor Wydawniczy SAWW, Poznań.
Google Scholar

Eisenstein P., 2003, Traumatic Encounters: Holocaust Representation and the Hegelian Subject, State University of New York Press, Albany.
Google Scholar

Feder L., 1974, Marlowa zstąpienie do piekła, przeł. M. Ronikier, w: Conrad w oczach krytyki światowej. Kalendarium życia i twórczości, wybór Z. Najder, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa, s. 477–493.
Google Scholar

Ficowski J., 1986, Okolice sklepów cynamonowych, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
Google Scholar

Fiut A., 2003, Bruno Schulz jako bohater literacki, w: W ułamkach zwierciadła – Bruno Schulz w 110 rocznicę urodzin i 60 rocznicę śmierci, red. M. Kitowska-Łysiak, W. Panas, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin, s. 497–513.
Google Scholar

Grass G., 1990, Kot i mysz, przeł. I. i E. Naganowscy, Czytelnik, Warszawa.
Google Scholar

Grosman D., 2014, Patrz pod: Miłość, przeł. M. Sommer, Świat Książki, Warszawa.
Google Scholar

Grosman D., 2019, Genialna Epoka, „Konteksty. Polska Sztuka Ludowa”, nr 1/2, s. 378–380.
Google Scholar

Grossman D., 2002, Holocaust, Storytelling, Memory, Identity: David Grossman in California. See Under: LOVE: A Personal View, „Judaism. A Quarterly Journal of Jewish Life and Thought”, Winter, vol. 51, no. 1, s. 42–50.
Google Scholar

Grossman D., 2007, Confronting the beast, „The Guardian”, 15 September, https://www.theguardian.com/books/2007/sep/15/featuresreviews.guardianreview2 [dostęp: 1.08.2023].
Google Scholar

Hudzik A., 2015, Doświadczenie i pamięć z otwartą furtką. Maxim Biller o Brunonie Schulzu, „Pamiętnik Literacki”, z. 3, s. 105–123.
Google Scholar

The Jewish Perspective on Water: Insights from Religious Beliefs, 2023, IIL-ss International Institute for Law of the Sea Studies, https://iilss.net/the-jewish-perspective-on-water-insights-from-religious-beliefs/ [dostęp: 20.01.2024].
Google Scholar

Kalnická Z., 2002, Woda, przeł. z ang. M. Bakke, K. Wilkoszewska, w: Estetyka czterech żywiołów. Ziemia, woda, ogień, powietrze, red. K. Wilkoszewska, Universitas, Kraków, s. 73–131.
Google Scholar

Kandinsky W., 1954, Du spirituel dans l`art et dans la peinture en particulier, transl. P. Volboudt, Denoël: Gonthier, Paris.
Google Scholar

Kaszuba-Dębska A., 2020, Bruno. Epoka genialna, Znak, Kraków.
Google Scholar

Kopaliński W., 1990, Słownik symboli, Wiedza Powszechna, Warszawa.
Google Scholar

Lindenbaum S., 1994, Wizja mesjanistyczna Schulza i jej podłoże mistyczne, w: Czytanie Schulza, red. J. Jarzębski, Oficyna Naukowa i Literacka TIC, Kraków, s. 33–67.
Google Scholar

Lurker M., 1989, Słownik obrazów i symboli biblijnych, przeł. K. Romaniuk, Pallotinum, Poznań.
Google Scholar

Molisak A., 2005, Bruno Schulz jako bohater literacki, w: Drohobycz wielokulturowy, red. M. Dąbrowski, W. Meniok, Elipsa, Warszawa, s. 92–104.
Google Scholar

Morahg G., 1999, Israel’s New Literature of the Holocaust: The Case of David Grossman’s See: Under Love, „Modern Fiction Studies”, vol. 45, no. 2, s. 457–479.
Google Scholar

Nalewajk-Turecka Ż., 2007, Materia tożsamości – tożsamość materii. O postaci literackiej w prozie Brunona Schulza, „Tekstualia”, nr 1, s. 1–36, https://tekstualia.pl/files/89ec7fae/nalewajk_zaneta-materia_tozsamosci_tozsamosc_materii.pdf [dostęp: 19.07.2023].
Google Scholar

Ossowski A., 1992, Drohobyckie bestiarium, w: Bruno Schulz. In memoriam 1892–1942, red. M. Kitowska-Łysiak, Wydawnictwo FIS, Lublin, s. 79–99.
Google Scholar

Panas W., 1992, „Mesjasz rośnie pomału…”. O pewnym wątku kabalistycznym w prozie Brunona Schulza, w: Bruno Schulz. In memoriam 1892–1942, red. M. Kitowska-Łysiak, Wydawnictwo FIS, Lublin, s. 113–129.
Google Scholar

Panas W., 1997, Księga blasku. Traktat o kabale w prozie Brunona Schulza, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin.
Google Scholar

Panas W., 2001, Bruno od Mesjasza. Rzecz o dwóch ekslibrisach oraz jednym obrazie i kilkudziesięciu rysunkach Brunona Schulza, Wydawnictwo UMCS, Lublin.
Google Scholar

Przymuszała B., 2018, Opowieść a-alternatywna. O „Patrz pod: Miłość” Dawida Grossmana, „Narracje o Zagładzie”, nr 4, s. 259–268.
Google Scholar

Rybicka E., 2000, Formy labiryntu w prozie polskiej XX wieku, Universitas, Kraków.
Google Scholar

Rzepińska M., 1983, Historia koloru w dziejach malarstwa europejskiego, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
Google Scholar

Scholem G., 1997, Mistycyzm żydowski i jego główne kierunki, przeł. M. Galas, wstęp I. Kania, Czytelnik, Warszawa.
Google Scholar

Schulz B., 1975, Księga listów, oprac. J. Ficowski, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
Google Scholar

Schulz B., 1985, Sklepy cynamonowe. Sanatorium pod Klepsydrą, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
Google Scholar

Schulz B., 1998, Opowiadania. Wybór esejów i listów, oprac. J. Jarzębski, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław–Kraków.
Google Scholar

Stojanović B., 2003, Bursztynowe skojarzenia, czyli schulzoidzi na Bałkanach, w: W ułamkach zwierciadła – Bruno Schulz w 110 rocznicę urodzin i 60 rocznicę śmierci, red. M. Kitowska-Łysiak, W. Panas, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin, s. 515–532.
Google Scholar

Szurmiak K., 2014, Grossman’s White Room and Schulzian Empty Spaces, in: See Under: Shoah: Imagining the Holocaust with David Grossman, eds. M. De Kesel, B. Siertsema, K. Szurmiak, Brill Academic Pub, Boston, s. 59–73.
Google Scholar

Tatarenko A., 2015, Magiczna formuła Schulza. Poglądy literackie pisarza przez pryzmat autotematyzmu oraz interpretacje „schulzoidów”, przeł. E. Sobol, „Schulz/Forum”, nr 5, s. 75–90.
Google Scholar

Vital H., Luria I., 2021, Gate of Reincarnations. Sha’ar haGilgulim, transl. G.N. Bergmann, independently published.
Google Scholar

Netografia
Google Scholar

www.ithl.org.il [dostęp: 25.04.2023].
Google Scholar

Beata Tarnowska

beata.tarnowska@uwm.edu.pl
https://orcid.org/0000-0002-5630-560X

Affiliation:

University of Warmia and Mazury in Olsztyn Poland

Bio Statement (e.g., department and rank)

BEATA TARNOWSKA – associate professor, Faculty of Humanities, Institute of Literary Studies, University of Warmia and Mazury in Olsztyn, Olsztyn, Poland. Literary scholar. Prof. Tarnowska’s research interests focus on the space presented in a literary work, issues of artistic translation, bilingualism in literature and Polish-Israeli literary relations. Author of many books, including Geografia poetycka w powojennej twórczości Czesława Miłosza [Poetic Geography in the Post-War Work of Czesław Miłosz] (Olsztyn 1996), Między światami. Problematyka bilingwizmu w literaturze. Dwujęzyczna twórczość poetów grupy „Kontynenty” [Between Worlds. The Problem of Bilingualism in Literature. Bilingual Work of the Poets of the “Kontynenty” Group] (Olsztyn 2004), Tel Awiw – Jerozolima. Literackie kreacje przestrzeni miejskiej [Tel Aviv – Jerusalem. Literary Creations of Urban Space] (Olsztyn 2019).

Vol. 33 No. 1 (2024)
Published: 2024-04-04

ISSN: 1898-1593

eISSN: 2353-9844

10.31261/PS_P

Publisher

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego | University of Silesia Press

Submit

A Story with a Seashore. On Bruno Schulz’s Pseudobiography in David Grossman’s "Novel See Under: Love"

Abstract

Keywords:

Beata Tarnowska

Information