„Praca we krwi”. O języku podmiotu kobiecego i podmiotu zwierzęcego w Mateczniku Małgorzaty Lebdy
Abstrakt
Celem niniejszej pracy jest przybliżenie ekofeministycznej teorii zwierzęcego podmiotu i jego nieobecnego przedmiotu odniesienia w tomiku Matecznik Małgorzaty Lebdy. Ekofeminizm dostarcza narzędzi do rozbudowanej analizy konceptualnych związków pomiędzy kobietami (a także osobami niebinarnymi) i zwierzętami, może być również stanowić teoretyczne zaplecze ekokrytycznego badania literatury. Ekofeministyczne myślicielki, Carol J. Adams i Marti Kheel, rozwinęły teorie dotyczące relacji ludzkich i nieludzkich fenomenów, zbadały także zagadnienia seksualności i cielesności w kontekście zabijania i polowania na zwierzęta. Wszystkie te problemy są ważnymi motywami w twórczości Małgorzaty Lebdy.
Słowa kluczowe
ekofeminizm; ekokrytyka; dyskursy weganizmu; animal studies; Lebda
Bibliografia
Adams, Carol J. „Bringing Peace Home: A Feminist Philosophical Perspective on the Abuse of Women, Children, and Pet Animals”. Hypatia, vol. 9 (2) (1994): 63–84.
Adams, Carol J. „Ecofeminism and the Eating of Animals”. Hypatia, vol. 6 (1) (1991): 125–145.
Adams, Carol J. Neither Man Nor Beast. Feminism and the Defense of Animals. London: Bloomsbury, 1994.
Adams, Carol J. Sexual Politics of Meat. A Feminist-Vegetarian Critical Theory. New York: Bloomsbury, 2010.
Alichnowicz, Karol. „»Sprawy ziemi«. Kilka uwag o »organicznej« poezji Małgorzaty Lebdy”. https://nowynapis.eu/czytelnia/artykul/sprawy-ziemi-kilka-uwag-o-organicznej-poezji-malgorzaty-lebdy (dostęp: 27.03.2021).
Chrzanowska-Gancarz, Małgorzata. „Globalne cele zrównoważonego rozwoju a idea życia człowieka w koncepcji eko-filozofii Henryka Skolimowskiego”. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej: Organizacja i Zarządzanie, nr 131 (2018): 51–60.
Clift, Elayne. „Advocate Battles for Safety in Mines and Poultry Plants”. New Directions for Women, no. 3 (May / June) (1990): 175.
Franczak, Jerzy. „Jacques Rancière: historia literatury i polityka”. Teksty Drugie, nr 3 (135) (2012): 187–195.
Gruen, Lori. „Dismantling Oppression: An Analysis of the Connection Between Women and Animals”. W Ecofeminism: Women, Animals and Nature, edited by Greta Gaard, 60–91. Philadelphia: Temple University Press, 1993.
Kheel, Marti. „Vegetarianism and Ecofeminism: Toppling Patriarchy with a Fork”. W Food for Thought: The Debate Over Eating Meat, edited by Steve F. Sapontzis, 330–332. New York: Prometheus Books, 2004.
Kopyt, Szczepan. kir. Poznań: WBPiCAK, 2013.
Kronenberg, Anna. „Geopoetyka jako przykład zielonego czytania i pisania”. Teksty Drugie, nr 5 (149) (2014): 294–320.
Lebda, Małgorzata. Matecznik. Poznań: WBPiCAK, 2016.
Mateusz, Dawid, i Jakub Skurtys. „Kąt zaangażowania. (Wywiad dla Biura Literackiego przeprowadzony przez Jakuba Skurtysa)”. Biuro Literackie. https://www.biuroliterackie.pl/biblioteka/wywiady/kat-zaangazowania (dostęp: 27.03.2021).
Plumwood, Val. Feminism and the Mastery of Nature. London: Routledge, 1993.
Rancière, Jacques. „Dlaczego należało zabić Emmę Bovary? Literatura, demokracja i medycyna”. Przełożył Jerzy Franczak. Teksty Drugie, nr 4 (136) (2012): 143–159.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
