Duchowość jeździectwa? O związkach jeździectwa naturalnego z ideą nowej duchowości
Abstrakt
Nowa duchowość to zjawisko kultury współczesnej, które wykazuje niezwykłą zdolność adaptowania się do różnych dziedzin życia społecznego. Artykuł stanowi próbę wykazania obecności dyskursu nowej duchowości w narracjach czołowych propagatorów jeździectwa naturalnego. Pojawienie się dyskursu nowej duchowości w tak zdawałoby się odległej dziedzinie, jaką jest jazda konna może być przejawem szerszych zmian kulturowych, polegających na rozprzestrzenianiu się charakterystycznego języka czy wizji świata na kolejne obszary kultury. Jak wykazała przeprowadzona analiza, w narracjach propagatorów jeździectwa naturalnego jest obecny dyskurs nowej duchowości i charakterystyczne dla niego motywy, takie jak: myślenie holistyczne, odrzucenie dychotomii ciało–umysł, intuicjonizm, dowartościowanie natury, pojmowanie energii zbieżne z dalekowschodnimi koncepcjami, stosowanie alternatywnej medycyny czy zwrócenie uwagi na wartości tradycyjnie postrzegane jako „kobiece” (odrzucenie przemocy i dominacji, preferowanie współpracy).
Słowa kluczowe
nowa duchowość; New Age; duchowość holistyczna; jeździectwo naturalne
Bibliografia
Cambell, Joseph. Potęga mitu. Translated by Ireneusz Kania. Kraków: Wydawnictwo Znak, 2009.
Capra, Fritjof. Punkt zwrotny. Nauka, społeczeństwo, nowa kultura. Translated by Ewa Woydyłło. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1987.
Charmaz, Kathy. Teoria ugruntowana. Praktyczny przewodnik po analizie jakościowej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009.
Ferguson, Marilyn. The Aquarian Conspiracy. Personal and Social Transformation in the 1980s. London: Routledge, 1981.
Fuller, Robert. Spiritual, But Not Religious. Understanding Unchurched America. New York: Oxford University Press, 2001.
Hall, Dorota. New Age w Polsce. Lokalny wymiar globalnego zjawiska. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, 2007.
Hanegraaff, Wouter. New Age Religion and Western Culture. New York: State University of New York Press, 1996.
Heelas, Paul. “The New Age in Cultural Context. The Premodern, the Modern and the Postmodern.” Religion, no. 23 (1993): 103–116.
Heelas, Paul. The New Age Movement. The Celebration of the Self and the Sacralization of Modernity. Oxford: Blackwell, 1996.
Heelas, Paul. “The Spiritual Revolution. From Religion to Spirituality.” In Religions in the Modern World. Traditions and Transformations, edited by Linda Woodhead, Paul Fletcher, Hiroko Kawanami, David J. Smith, 357–377. London: Routledge, 2002.
Heelas, Paul, Bronislaw Szerszynski, Linda Woodhead, Benjamin Seel, Karin Tusting. “The Kendal Project. Patterns of the sacred in contemporary society.” Lancaster: Lancaster University, 2001. Accessed December 26, 2018.
Holmes, Peter. “Spirituality. Some Disciplinary Perspectives.” In A Sociology of Spirituality, edited by Kieran Flanagan, and Peter C. Jupp, 23–42. Aldershot: Ashgate, 2007.
King, Anna S. “Spirituality. Transformation and Metamorphosis.” Religion, no. 26 (1996): 343–351.
Kohn, Livia. Taoizm. Wprowadzenie. Translated by Justyn Hunia. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2012.
Kubiak, Anna. Jednak New Age. Warszawa: Jacek Santorski & Co Agencja Wydawnicza, 2005.
Leszczyńska, Katarzyna, and Zbigniew Pasek. Nowa duchowość w badaniach społecznych. In Nowa duchowość w społeczeństwach monokulturowych i pluralistycznych, edited by Katarzyna Leszczyńska, and Zbigniew Pasek, 9–20. Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS, 2008.
Lovelock, James. Gaia. A New Look on Life on Earth. Oxford: Oxford University Press, 2000.
Lowen, Alexander. Duchowość ciała. Translated by Stefan Sikora. Warszawa: Wydawnictwo Czarna Owca, 2011.
Mariański, Janusz. Sekularyzacja. Desekularyzacja. Nowa duchowość: studium socjologiczne. Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS, 2013.
Motak, Dominika. “Religia – religijność – duchowość. Przemiany zjawiska i ewolucja pojęcia.” Studia Religiologica, no. 43 (2010): 201–218.
Olechnicki, Krzysztof. New Age. Kościół wobec wyzwania Wodnika. Warszawa: Oficyna Naukowa, 1998.
Ossowski, Stanisław. Wielogłowy Lewiatan i grupa społeczna (o perypetiach pojęciowych w socjologii). In O osobliwościach nauk społecznych, 35–79. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1983.
Pace, Enzo. Poza porządkiem. Duchowość i system wiary w New Age. Translated by Katarzyna Suwada. In Nowa duchowość w społeczeństwach monokulturowych i pluralistycznych, edited by Katarzyna Leszczyńska, and Zbigniew Pasek, 22–29. Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS, 2008.
Parry Jim, Mark Nesti, Simon Robinson, and Nick Watson. Sport and Spirituality. New York: Routledge, 2007.
Pasek, Zbigniew. Nowa duchowość. Kraków: Aureus, 2013.
Pasek, Zbigniew. Od religijności do duchowości. Przyczynek do przemian kultury współczesnej. In Idee i myśliciele. Filozoficzne i kulturoznawcze rozważania o duchowości i komunikowaniu, edited by Ignacy Fiut, 13–25. Kraków: Uczelniane Wydawnictwa Naukowo-Dydaktyczne AGH, 2008.
Sójka, Jacek. “Duchowy wymiar zarządzania.” In Fenomen duchowości, edited by Anna Grzegorczyk, and Jacek Sójka, 119–129. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, 2006.
Szczepaniak, Karolina. “Zastosowanie analizy treści w badaniach artykułów prasowych – refleksje metodologiczne.” Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica, no. 42 (2012): 83–112.
Tacey, David. The Spirituality Revolution. The Emergence of Contemporary Spirituality. New York: Routledge, 2005.
Taylor, Bron. “Earth and Nature-Based Spirituality (Part I). From Deep Ecology to Radical Environmentalism.” Religion, no. 31 (2001): 171–193.
Trzcińska, Izabela. O duchowości inaczej. Coaching w perspektywie przemian kultury współczesnej. Bielsko-Biała–Kraków: Wydawnictwo Nowa Strona–Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2013.
Voas, David, and Steve Bruce. “The Spiritual Revolution. Another False Dawn for the Sacred.” In A Sociology of Spirituality, edited by Kieran Flanagan, and Peter C. Jupp, 44–61. Aldershot: Ashgate, 2007.
Woodhead, Linda. “Why so Many Women in Holistic Spirituality? A Puzzle Revisited.” In A Sociology of Spirituality, edited by Kieran Flanagan, and Peter C. Jupp, 115–125. Aldershot: Ashgate, 2007.
Materiał badawczy:
Miller, Robert. M. Jeździectwo naturalne bez tajemnic. Translated by Katarzyna Preiskorn. Nadarzyn: JNBT, 2009.
Roberts, Monty. Człowiek, który słucha koni. Translated by Jan Pyka. Poznań: Media Rodzina, 1998.
Rohlf, Karen. Ujeżdżenie, naturalnie!. Translated by Beata Fiłonowicz. Łódź: Galaktyka, 2008.
Swift, Sally. Harmonia jeźdźca i konia. Translated by Barbara Mickunas. Łódź: Galaktyka, 2007.
Tellington-Jones, Linda. Prawdziwa więź z koniem. System TTouch. Translated by Blanka Piro. Łódź: Galaktyka, 2005.
Wittek, Cornelia. Medycyna naturalna dla koni. Translated by Beata Bałucińska. Warszawa–Bratislava: SOLIS–SLOVART, 2008.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
