Obserwowanie cierpienia? O traumatyczności doświadczeń dzieci i zwierząt związanych z polowaniami na podstawie wybranych utworów literackich
Abstrakt
The paper deals with the problem of traumatic experiences of children and animals related to hunting from the point of view of animal studies. The subject of hunting covers usually only the ethical side of this hobby. In the defense of animals which are the object of hunting activities, the emphasis is mainly on human interference in the law of nature and its influence on reducing the local wildlife population. The article presents a topic related to the psychological aspect of hunting, which is often overlooked in the general social discourse. The subject of the survey was to present one of the aspects of the human psyche – traumatic experience as the influence of hunting on the participating children. Based on selected examples of literary works on hunting the impact of those traumatic experiences of children is outlined. The effects of traumatic experiences and the situations of transferring the trauma from one’s experience and considering it as its own are presented. In addition, the article presents the problems of traumatic experiences in animals and their suffering not only related to the somatic but also to the psychic side. Based on ethology, the hunting influence on mental suffering animals is shown with particular emphasis on those which live in the herd. The issues presented in the article are testimony to the similarity of humans and animals’ mental experiences in humans and animals.
Słowa kluczowe
animal studies; hunting; children; trauma; suffering
Bibliografia
Agamben Giorgio.2008. Homo sacer. Suwerenna władza i nagie życie. Warszawa:Prószyński i S-ka.
Anderson James R, Alasdair Gillies, Louise C. Lock. 2010. “Pan thanatology”. Current Biology 20 (8): 349-351.
Bakke Monika.2011.”Studia nad zwierzętami:od aktywizmu do akademii i z powrotem?” Teksty Drugie 3:193-204.
Bakke Monika.2011.”Studia nad zwierzętami:od aktywizmu do akademii i z powrotem?” Teksty Drugie 3:193-204.
Berger John. 1999. Po cóż patrzeć na zwierzęta. W O patrzeniu. Przeł. Sikora Sławomir, 7-39.Warszawa
Berger John. 1999. Po cóż patrzeć na zwierzęta. W O patrzeniu. Przeł. Sikora Sławomir, 7-39.Warszawa
Chyrowicz Barbara.2008. „Cierpienie zwierząt-cierpienie ludzi”. Znak 637:59-72. Wydanie internetowe „Dziennik” (www.dziennik.pl) z listopada 2016r. http://wiadomosci.dziennik.pl/wydarzenia/artykuly/534571,ilu-w-polsce-jest-mysliwych-mysliwi-statystyki-gus-polska.html [data dostępu:10 października 2017r.].
Dygasiński Adolf.2000. Wilk, psy i ludzie. Gdańsk:Tower Press.
Harny Marek. 2006. Samotność wilków. Warszawa:Wyd. Prószyński i S-ka.
Klatkiewicz Anna.2001. „Traumatyczne zdarzenia w dzieciństwie a rozwój zaburzenia osobowości borderline”. Nowiny Lekarskie 80 (6): 484-492.
Kossak Simona. 2016. Saga Puszczy Białowieskiej. Warszawa:Wyd. Marginesy.
Kotyczka Marzena.2014. Słowo wstępne. W Śmierć zwierzęcia. Współczesne zootanatologie, 7-15. Wyd. Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.
Kruczyński Zenon. 2017. Farba znaczy krew. Wrocław: Wyd. Czarne.
Matkowski Tomasz. 2009. Polowaneczko. Warszawa: Wyd. Nowy Świat.
Okarma Henryk. 2015. Wilk. Kraków: Biblioteczka Przyrodniczo-Łowiecka.
Pierce Jessica. 2013. „The Dyiyng Animal.” Bioethical Inquiry 10: 469-478.
Pietrzykowski Tomasz. 2015. „Kant, Korsgaard i podmiotowość zwierząt”. Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej 2: 106-119.
Polowania krzywdzą dzieci. Rozmowa z Mirosławą Kątną, wywiad G. Bożka, „Dzikie Życie” 5/251 maj 2015. Wydanie internetowe http://dzikiezycie.pl/archiwum/2015/maj-2015/polowania-krzywdza-dzieci-rozmowa-z-miroslawa-katna [data dostępu: 10 października 2017].
Rancew-Sikora Dorota. 2009. Możliwości ujęcia sensu polowań w dyskursie łowieckim i naukowym. W Sens polowania. Współczesne znaczenia tradycyjnych praktyk na przykładzie dyskursu łowieckiego, 9-47. Wyd. Naukowe Scholar w Warszawie.
Ryder Richard D. 2000. Animal revolution. Changing attitudes toward speciesism. Berg Publishers: Oxford.
J. Suchecka, Tysiące dzieci na polowaniach patrzą na dobijanie i patroszenie zwierząt [apel do prezydenta], „Gazeta Wyborcza” marzec 2015. Wydanie internetowe http://wyborcza.pl/1,76842,17541373,Tysiace_dzieci_na_polowaniach_patrza_na_dobijanie.html [data dostępu: 10 października 2017r].
Wajrak Adam. 2008. „Las i jego cierpiący mieszkańcy.” Znak 637: 73-80.
Wohlleben Peter. 2017. Żałoba. W Duchowe życie zwierząt, 164-167. Wydawnictwo Otwarte w Krakowie.
Zdankiewicz-Ścigała Elżbieta, Monika Przybylska. 2002. Psychologia traumy. W Trauma, proces i diagnoza. Mechanizmy psychoneurofizjologiczne, 13-52. Wyd. Instytutu Psychologii PAN w Warszawie.
Żurowski Józef. 1934. Sztuka prehistoryczna Europy. Lwów: Wyd. Zakład im. Ossolińskich.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).