Stosunek do śmierci zwierząt jako miernik człowieczeństwa (na podstawie utworów Walentina Rasputina)
Abstrakt
W tekście przeanalizowano utwory Walentina Rasputina, w których stosunek bohaterów do śmierci zwierząt, śmierci, której są zarówno świadkami, jak i sprawcami, stanowi niejako miernik ich człowieczeństwa. Uwaga skupiona została przede wszystkim na utworach Продается медвежья шкура oraz Живи и помни. W pierwszym z nich mamy do czynienia z jednej strony z „uczłowieczeniem” zwierzęcia, który, tropiąc myśliwego, przejawia niespotykaną chęć zemsty oraz konsekwencję w dążeniu do celu, z drugiej – możemy zaobserwować ewolucję charakteru głównego bohatera od bezrefleksyjnego uśmiercania zwierząt w celach zarobkowych do całościowego postrzegania świata i przyrody, w którym każda żywa istota ma prawo do życia. Z kolei w drugim z utworów obserwujemy proces wprost przeciwny – moralną degradację człowieka, której świadectwo stanowi między innymi nieuzasadnione zabicie bezbronnego zwierzęcia. W kontekście rozważań o sakralnym charakterze przyrody obraz głównego bohatera można odczytywać także jako antyreligijny model zachowania człowieka.
Bibliografia
Barkova Aleksandra Leonidovna. Raboty po slavânskoj mifologii i èposu, cit. po: http://mith.ru/alb/slavic/slav1.htm.
Ènciklopediâ Russkaâ civilizaciâ, cit. po: http://enc-dic.com/enc_rus/Medved-732.html.
Èpštejn Mihail Naumovič. 1990. Priroda, mir, tajnik Vselennoj... Sistema pejzažnyh obrazov v russkoj poèzii. Moskva: Vysšaâ škola.
Moszyński Kazimierz. Kultura ludowa Słowian. 1934. Cz. II: Kultura duchowa. Kraków. Przedruk: Warszawa 2010: Zeta Ars.
Pankeev Ivan Alekseevič. 1990. Valentin Rasputin: Po stranicam proizvedenij. Moskva: Prosveŝenie.
Rasputin Valentin Grigorʹevič. 1967. Čelovek s ètogo sveta. Krasnoârsk: Knižnoe izdatelʹstvo.
Rasputin Valentin Grigorʹevič. 2008. V poiskah berega. Povesti, rasskazy, statʹi. Moskva: Moskovskie učebniki.
Rasputin Valentin Grigorʹevič. 2009. Živi i pomni. Moskva: Izdatelʹstvo Astrelʹ.
Savelʹev Sergej Vâčeslavovič. Istoriâ i teorii zoopsihologii, cit. po: http://ethology.ru/library/?id=115.
Uniwersytet Zielonogórski Polska
http://orcid.org/0000-0002-8159-2698
Aleksandra Urban-Podolan – dr, starszy wykładowca w Instytucie Neofilologii Uniwersytetu Zielonogórskiego. Jej zainteresowania naukowe skupiają się wokół problemów literatury rosyjskiej XX wieku. Jest autorką monografii Poezja Bułata Okudżawy: między poetyką a interpretacją (Zielona Góra 2008) oraz kilkudziesięciu artykułów naukowych opublikowanych w Polsce i za granicą. Obecnie jej zainteresowania badawcze skupiają się wokół problematyki tanatologicznej w prozie Walentina Rasputina.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
