Canis lupus politicus – dyskurs polityczny związany z ochroną wilka we współczesnej Polsce
Abstrakt
The authors analyse the political dialogue regarding wolf protection between pro-nature nongovernmental organizations, hunters and politicians in Poland. Despite strong pressure of hunting lobbies legal status of the wolf has changed significantly, from animal heavily persecuted after Second World War to species strictly protected in whole country since 1998. In 21st century opposition towards wolf protection is fuelled by hunters and politicians connected with them. The analysis shown that strong voice of non-governmental organizations is needed to sustain wolf protection in Poland.
Słowa kluczowe
polityka środowiskowa; zarządzanie środowiskiem; dialog z wieloma zainteresowanymi stronami; ochrona wilków
Bibliografia
Bereszyński, Andrzej, Sabina Pierużek-Nowak. „Opinia na temat „Planu zarządzania populacją wilka w Republice Białorusi”. Chrońmy Przyrodę Ojczystą, vol. 66 (5) (2010): 323–327.
Bereszyński, Andrzej. Wilk (Canis lupus Linnaeus, 1758) w Polsce i jego ochrona. Poznań: Wydawnictwo Akademii Rolniczej w Poznaniu, 1998.
Boyer, Kurtis. “When the butcher calls the hunter foul, and the muddied politics which follow: speciesism and the EU opposition to the Swedish wolf hunt”. Contemporary Justice Review. Issues in Criminal, Social, and Restorative Justice, vol. 19, no. 2 (2016):201-209. DOI:10.1080/10282580.2016.1168255
Brachmański: Wypowiedź podczas czytania poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo łowieckie. Warszawa 21 sierpnia 1997 r.
Buchalczyk, Tadeusz. „O nowy stosunek do drapieżników i niektórych szkodników łowieckich”. Łowiec Polski, no. 9 (1972):14–16.
Cent, Joanna, Cordula Mertens, Krzysztof Niedziałkowski. „Roles and impacts of non-governmental organizations in Natura 2000 implementation in Hungary and Poland”. Environmental Conservation, vol. 40, no. 2 (2013):119–128. DOI:10.1017/S0376892912000380
Chojnacki: Wypowiedź podczas czytania poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo łowieckie. Warszawa 27 sierpnia 2003 r.
Fal, S. Wypowiedź podczas czytania poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo łowieckie. Warszawa 21 sierpnia 1997 r.
Gorczyca, Stanisław, ed. Łowiectwo w Polsce w XXI wieku – realia i oczekiwania.T.1. Olsztyn: Wydawnictwo Mantis: Komisja Łowiecka Polskiego Towarzystwa Leśnego; Gdańsk: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Leśnictwa i Drzewnictwa, 2015.
Gucwińska: Wypowiedź podczas czytania poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo łowieckie. Warszawa 27 sierpnia 2003 r.
Jędrzejewski, Włodzimierz, Bogumiła Jędrzejewska, Beata Zawadzka, Tomasz Borowik, Sabina Nowak, Robert W. Mysłajek. „Habitat suitability model for Polish wolves based on long-term national census”. Animal Conservation, vol. 11, no. 5 (2008): 377–390. DOI org/10.1111/j.1469-1795.2008.00193. x.
Jordan, Michał. „Tańczący z bielskimi wilkami”. Łowiec Polski, no. 4 (1994): 15.
Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Dz.U. 1997 nr 78, poz. 483
Kulik, Ryszard. „Dlaczego ludzie boją się wilków?”. In Wilki i ludzie. Małe kompendium wilkologii edited by Dobrosława Wężowicz-Ziółkowska and Emilia Wieczorkowska, 305-317. Katowice: Grupakulturalna.pl.
Łukacijewska: Wypowiedź podczas obrad Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa. Warszawa 25 kwietnia 2007 r.
Mazur-Wierzbicka, Ewa. „Miejsce zrównoważonego rozwoju w polskiej i unijnej polityce ekologicznej na początku XXI wieku”. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, no. 8 (2006): 317-328.
Mitchell, Ronald K., Bradley R. Agle and Donna J. Wood. “Toward a Theory of Stakeholder Identification and Salience: Defining the Principle of Who and What Really Counts”. Academy of Management Review, vol. 22, no. 4 (1997): 853–886.
Mysłajek, Robert W., Sabina Nowak. “Not an Easy Road to Success: The History of Exploitation and Restoration of the Wolf Population in Poland after World War Two”. In Fairytaile in question: Historical interactions between humans and wolves, 247–258, edited by Patrick Masius, Jana Sprenger. Cambridge: White Horse Press, 2015.
Mysłajek, Robert, Sabina Nowak. Podręcznik najlepszych praktyk w ochronie wilka, rysia i niedźwiedzia brunatnego. Warszawa: Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych, 2014.
Niedziałkowski, Krzysztof, Jouni Paavola, Bogusława Jędrzejewska. „Governance of biodiversity in Poland before and after the accession to the EU: the tale of two roads”. Environmental Conservation, vol. 40, no. 2 (2013):108–118. DOI: 10.1017/S0376892912000288
Niedziałkowski, Krzysztof. „Dlaczego leśnicy nie chcą rozszerzenia Białowieskiego Parku Narodowego? Motywacja pracowników Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe w perspektywie aktorów społecznych zaangażowanych w dyskusję wokół Puszczy Białowieskiej”. Leśne Prace Badawcze, vol. 77, no. 4 (2016): 358–370.
Nowak, Sabina, Robert W. Mysłajek. „Dzikie jest piękne – kampania w obronie polskich drapieżników”. Zielone Brygady, vol. 93, no. 5 (1996): 56.
Nowak, Sabina, Robert W. Mysłajek. „Existing experiences and background information from Poland”. EuroNatur, no. 3 (2010): 65–68.
Nowak, Sabina, Robert W. Mysłajek. „Response of the wolf (Canis lupus Linnaeus, 1758) population to various management regimes at the edge of its distribution range in Western Poland, 1951-2012”. Applied Ecology and Environmental Research, vol. 15, no 3 (2017): 187–203.
Nowak, Sabina, Robert W. Mysłajek. Poradnik ochrony zwierząt hodowlanych przed wilkami. Twardorzeczka: Stowarzyszenie dla Natury „Wilk”, 2016.
Nowak, Sabina, Robert W. Mysłajek. Wilki na zachód od Wisły. Twardorzeczka: Stowarzyszenie dla Natury „Wilk”, 2011.
Nowak, Sabina. „Dzikie jest piękne - kampania na rzecz objęcia ochroną gatunkową rysia i wilka w całej Polsce”. Biuletyn Informacyjny X Ogólnopolskiego Spotkania Ruchów Ekologicznych Kolumna’96, no.7 (1996): 110–111.
Nowak, Sabina. „Projekt ochrony wilka „Wilcza Sieć”. Zielone Brygady, vol. 94, no. 4 (1997): 91–92.
Paluch, A. : Wypowiedź podczas obrad Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa. Warszawa 25 kwietnia 2007 r.
Przyszłość wilka w Polsce, Kancelaria Senatu, Warszawa, 2015. https://www.senat.gov.pl/aktualnoscilista/art,7845,konferencja-przyszlosc-wilka-w-polsce.html
Range, Friederike, Zsófia Virányi. “Tracking the evolutionary origins of dog-human cooperation: the “Canine Cooperation Hypothesis”. Frontiers in Psychology, vol. 5 (2014).DOI: 10.3389/fpsyg.2014.01582.
Rozporządzenie Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 6 stycznia 1995 roku w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt. Dz. U., no. 11 (1995): 50.
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt, Dz.U. 2016, poz. 2183
Rozporządzenie Nr. 2/92 Wojewody Poznańskiego z dnia 13 kwietnia 1992 roku w sprawie gatunkowej ochrony zwierząt. Dz. Urz. Woj. Poznań. 1992, nr 6, poz. 40.
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 września 1997 r. w sprawie gatunków zwierząt chronionych wyrządzających szkody, za które odpowiada Skarb Państwa, Dz.U., no. 109 (1997): 706.
Rzymełka i A. Paluch: Wypowiedź podczas obrad Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa. Warszawa 12 kwietnia 2012 r.
Skorupski: Wypowiedź podczas konferencji "Przyszłość wilk w Polsce". Kancelaria Senatu. Warszawa, 2015.
Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, Dz.U. 2004, nr 92, poz. 880.
Ustawa z dnia 16 października 1991 r. o ochronie przyrody, Dz. U. 1991 nr 114, poz. 492.
Wolfram: Wypowiedź podczas czytania poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo łowieckie. Warszawa 21 sierpnia 1997 r.
Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi Polska
https://orcid.org/0000-0001-8367-5828
Michał Figura – lic., student Wydziału Humanistycznego Akademii Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi. Łączy wykształcenie politologiczne z wieloletnim doświadczeniem przyrodniczym. Jest współautorem artykułów naukowych i ekspertyz z zakresu teriologii i ornitologii.
Uniwersytet Warszawski Polska
https://orcid.org/0000-0001-9619-2868
Robert W. Mysłajek – dr inż., adiunkt w Instytucie Genetyki i Biotechnologii na Wydziale Biologii Uniwersytetu Warszawskiego, kierownik Grupy Genetyki Konserwatorskiej. Specjalizuje się w biologii konserwatorskiej, ze szczególnym uwzględnieniem naukowych podstaw ochrony zwierząt. Autor kilkudziesięciu prac naukowych z zakresu ekologii, etologii i genetyki ssaków.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
