Język:
PL
| Data publikacji:
31-12-2017
|
Abstrakt
| s. 229-249
Artykuł ma na celu przypomnienie okoliczności utworzenia czasopisma naukowego „Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne”, które jest periodykiem prezentującym dorobek katolickich naukowców z Górnego Śląska. Pierwszy numer pisma ukazał się w 1968 roku. Jego początki należy wiązać z uaktywnieniem się lokalnego środowiska teologów i historyków po Soborze Watykańskim II oraz w kontekście powstającego w Katowicach Uniwersytetu Śląskiego. Artykuł ukazuje także rolę pisma w scalaniu środowiska katowickich teologów i w zarysie przedstawia historię pisma na przestrzeni pięćdziesięciu lat jego istnienia.
Język:
PL
| Data publikacji:
31-12-2017
|
Abstrakt
| s. 250-265
Charakter teologicznych interpretacji teorii ewolucji ma istotne znaczenie dla głównego problemu teodycei, która poszukuje argumentów mających obronić Boga przed zarzutem zła obecnego w świecie przyrody. Interpretacje, w których zakłada się, że Bóg bezpośrednio projektuje każdy żywy organizm, prowadzą do wniosku, iż wszystkie przejawy zła, wynikające z procesów ewolucyjnych, również są bezpośrednio zaplanowane przez Boga. Dla teodycei bardziej korzystna jest interpretacja, zgodnie z którą Bóg nie projektuje organizmów, ale działa za pośrednictwem praw przyrody, powodujących ewolucję opisywaną i wyjaśnianą przez teorię Darwina. Kluczowym mechanizmem tej teorii jest dobór naturalny, który odpowiada za wiele przejawów zła fizycznego obecnego w przyrodzie. W artykule przedyskutowano argumenty przemawiające za tym, że teoria ewolucji biologicznej, odwołująca się do tego mechanizmu, pozwala w zupełnie nowym świetle zobaczyć stary problem teodycei.
Język:
PL
| Data publikacji:
31-12-2017
|
Abstrakt
| s. 266-279
Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie argumentów za konstytuowaniem człowieka przez duchową duszę według myśli polskiego filozofa, profesora Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, więźnia obozu koncentracyjnego w Sachsenhausen – ks. Konstantego Michalskiego. Autor, odwołując się do zasady agere sequitur esse, wykazuje istnienie pierwiastka duchowego w ontologicznej strukturze człowieka. Tym, co przemawia za jej istnieniem, jest świat kultury, obcy dla świata zwierząt, konieczny dla życia człowieka. Niematerialne dzieła człowieka domagają się właściwej dla siebie przyczyny, a jest nią duchowa dusza ludzka. Przypominanie i rozwijanie tej myśli w naszych czasach jest dla antropologii, zarówno filozoficznej, jak i teologicznej, zadaniem fundamentalnym, gdyż istnieją mocne ośrodki usiłujące nieprawdziwie sprowadzić byt ludzki jedynie do elementu materialnego.
Język:
PL
| Data publikacji:
31-12-2017
|
Abstrakt
| s. 280-289
Celem niniejszego artykułu jest przybliżenie specyfiki ewangelickiego (luterańskiego) spojrzenia na przysięgę małżeńską (ślubowanie). Tekst ten składa się z trzech zasadniczych części. Wpierw omówiono znaczenie samej przysięgi w teologii ewangelickiej. Dalej skupiono się na treści ślubowania małżeńskiego podczas ewangelickiej liturgii zaślubin. W końcu zaś próbowano odpowiedzieć na pytanie o teologiczne i etyczne implikacje tego przyrzeczenia (ślubowania) w życiu małżeńskim i rodzinnym ewangelików. Należy stwierdzić, iż ewangelickie przyrzeczenie małżeńskie podkreśla ważne przymioty tej wspólnoty, czyli jedność i nierozerwalność (trwałość). Ich zachowaniu mają służyć ślubowane przez nowożeńców wzajemna miłość, szacunek i wierność. Niestety, praktyka Kościołów ewangelickich nie jest do końca spójna z treścią małżeńskiego ślubowania. Albowiem dopuszcza się tu rozwody i powtórne związki, motywując to grzesznością i słabością człowieka.
Język:
PL
| Data publikacji:
31-12-2017
|
Abstrakt
| s. 290-300
Wyższe Studium Nauk Społeczno-Gospodarczych (obecny Uniwersytet Ekonomiczny) w Katowicach formalnie założone zostało 3 grudnia 1936 roku, a inauguracja nauczania miała miejsce 11 stycznia 1937 roku. Studium było prywatną wyższą szkołą zawodową, ale we wspieranie jego działalności zaangażowane były znaczące osobistości ówczesnego województwa śląskiego. Jedna z nich to bp katowicki Stanisław Adamski, w latach 1937–1939 bardzo zainteresowany rozwojem uczelni. To dzięki niemu doprowadzono do nauczania etyki w programie studiów Wydziału Organizacji Przemysłowej. O tym, jak do tego doszło, informuje niniejszy przyczynek włącznie z przybliżeniem osoby doc. dr. Mariana Heitzmana – pierwszego wykładowcy etyki w katowickiej uczelni.
Język:
PL
| Data publikacji:
31-12-2017
|
Abstrakt
| s. 301-314
Głównym tematem tekstu jest Biblioteka Śląska/Górnośląska w Katowicach-Bytomiu w latach 1939–1945. We wstępie do losów biblioteki krótko została opisana jej geneza, znaczenie i ogólna charakterystyka. W krótkiej charakterystyce została przedstawiona również Biblioteka Górnośląska w Beuthen w latach przedwojennych, która została połączona w 1939 r. z Biblioteką Śląską. Na podstawie odnalezionej literatury przedmiotu i źródeł zostały także omówione dzieje Biblioteki Górnośląskiej podczas II wojny światowej. Zwrócono przy tym uwagę na wytyczne niemieckiej polityki kulturalnej (polityka biblioteczna) na terenie Górnego Śląska w odniesieniu do stanu i znaczenia bibliotek na Górnym Śląsku. Ważne jest, aby w przyszłości odnaleźć dalsze dokumenty źródłowe, w szczególności dotyczące Viktora Kaudera, dyrektora Biblioteki Górnośląskiej. Ponadto konieczne jest rozszerzenie poszukiwań źródłowych o niemieckie archiwa.
Język:
PL
| Data publikacji:
31-12-2017
|
Abstrakt
| s. 315-333
Wśród osób odznaczonych przez Instytut Yad Vashem Medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata najliczniejszą grupę stanowią Polacy. Jednym z nich był ks. Mieczysław Zawadzki, wieloletni proboszcz Parafii pod wezwaniem św. Trójcy w Będzinie. Już w pierwszych dniach września 1939 r. ocalił życie wielu Żydom i pomagał im w kolejnych latach. Kilkanaście lat po wojnie uratowani nawiązali z księdzem kontakt i regularnie z nim korespondowali aż do jego śmierci w 1975 r. W niniejszym artykule zaprezentowane zostały okoliczności, które sprawiły, że ks. Mieczysław Zawadzki zaangażował się w niesienie pomocy będzińskim Żydom, za co został uznany za Sprawiedliwego wśród Narodów Świata. Ponadto w tekście pokrótce opisana została działalność duszpasterska i społeczna księdza w obliczu antykościelnej polityki władz PRL .