Niniejszy tom „Chowanny” zajmuje się jakościami egzystencjalnymi – będącymi przedmiotem analizy filozofii i socjologii, ale też i psychiatrii oraz psychologii - stają się także coraz większym wyzwaniem dla pedagogiki i edukacji. Wszyscy Autorzy tego tomu, reprezentujący zresztą różne dyscypliny naukowe, koncentrują się głównie na jednej z tych jakości, tj. na wartości. Skoro V. Frankl w swej słynnej książce „Homo patiens” uważa, że życie człowieka realizuje się w świecie wartości, a K. Dąbrowski w „Poszukiwaniu zdrowia psychicznego” twierdzi, że to dzięki tej jakości może dojść do zapewniającej rozwój jednostki „integracji wtórnej”, to wartość staje się ważnym zadaniem dla pedagogiki.

Jako psycholog egzystencjalny Autor artykułu koncentruje się na problemie szczególnego wymiaru ludzkiej egzystencji, analizuje cechy neotyczne, tj. wartości i poczucie potrzeby sensu życia. Opisuje również treść cech indywidualnych, kładąc nacisk na ich subiektywną tendencję „ku...”.

W artykule omówiono jedną z podstawowych wartości egzystencjalnych, jaką jest godność. Autorka nie ogranicza się wyłącznie do jej aspektu teoretycznego, odnosząc się do podejścia i rozumienia godności w psychologii, filozofii czy psychiatrii, ale na podstawie własnych badań empirycznych pokazuje, jak ta wartość funkcjonuje i jakie znaczenie konotacyjne przypisuje się jej w różnych grupach młodzieżowych w Polsce i Szwecji.

Artykuł koncentruje się na pojęciach męstwa, odwagi i etycznej dzielności. Podejmuje próbę odpowiedzi na pytanie: jak ożywić ideał odwagi w wychowaniu człowieka? Autorka wskazuje na sens i znaczenie osobistej odwagi w procesie kontrolowania zachowania jednostki oraz w pobudzaniu pozytywnych stron natury ludzkiej. Ukazuje związek między odważnym postępowaniem nauczyciela a umacnianiem jego ideału pedagogicznego. Tekst w sposób analityczny podejmuje problem wychowania do etycznej odwagi w rodzinie i w szkole, ujawnia także wypaczenia idei odwagi we współczesnej cywilizacji, takie jak brawura czy kult ryzyka.

Autor zaangażował się w analizę jednej z najważniejszych rzeczywistości w obszarze pedagogiki, mianowicie „piękna”. Pedagogika od początku swojego istnienia – zarówno w wymiarze sztuki wychowania (pedagogia), jak i teorii wychowania (pedagogika) – zajmowała się pięknem, lokując to zagadnienie w istotnym obszarze autorefleksji. Ze względu na merytoryczne i metodyczne podstawy, Autor przyjmuje, że we współczesnych czasach, w kontekście rozważań o wychowaniu, kategoria „piękna” ujmowana jest zazwyczaj z trzech podstawowych perspektyw: ontologii wychowania, aksjologii wychowania oraz wychowania estetycznego, co w konsekwencji prowadzi do powstania tzw. „trójkąta wychowania estetycznego”.

Artykuł jest pedagogicznym studium o wartościach kobiecych w literaturze kobiecej. Podsumowując, autorka pisze, że wartości kobiece uległy ostatnio zmianie. Kobiety pragną rodziny, dzieci, ale jednocześnie pragną się realizować. W dzisiejszych czasach może to być przyczyną kryzysu rodziny.

Celem artykułu jest przedstawienie sytuacji grupy społecznej osób z lekkim upośledzeniem umysłowym. Zjawisko bezradności społecznej, rozpatrywane w dwóch wymiarach, jest narzędziem analizy tej sytuacji. Pierwszy wymiar jest zawarty w paradygmacie postrzegania obiektywnego (pomiar i opis), drugi wprowadza wymiar subiektywny i mieści się w paradygmacie postrzegania subiektywnego, wyrażanego w odczuciach badanych.

W artykule przedstawiono wyniki badań nad hierarchią wartości u osób starszych. Podjęto również próbę oceny udziału poszczególnych wartości w ich równowadze psychologicznej. Uznano, że dla kształtowania pozytywnej równowagi życiowej u osób starszych istotne znaczenie mają takie wartości, jak „rodzina” i „praktyka religijna”, które rekompensują negatywną ocenę związaną z kondycją fizyczną, przydatnością społeczną i statusem ekonomicznym.

Cywilizacja konsumpcyjna propaguje kult młodości. Na przeciwnym biegunie znajduje się deprecjacja starości. Zaburza to naturalną harmonię między czterema „porami życia człowieka”: dzieciństwem, dorastaniem, dorosłością i starością, a ponadto dewaluuje rolę doświadczenia życiowego nabywanego w późniejszym okresie życia. Artykuł ma na celu przedstawienie argumentów na rzecz tezy, że zarówno młodzi, jak i starzy ludzie potrzebują siebie nawzajem. Starość ma bowiem szczególną wartość, jaką jest mądrość wynikająca z osobistych doświadczeń i z dystansu wobec przemijających fascynacji, mód, trendów i stylów myślenia.

Główną przestrzenią, w której toczy się walka o deprecjację wartości, jest szkoła. Coraz częściej mówimy o edukacji globalnej, zmierzającej do neutralności aksjologicznej, która prędzej czy później może doprowadzić do chaosu w obszarze wartości i wychowania. Artykuł dotyka problemu: czym jest wartość i jak ją opisać. Następnie przedstawiono miejsce wartości w wychowaniu, a także problemy i obawy, z jakimi borykają się nauczyciele we współczesnej szkole w procesie edukacji opartej na wartościach. Artykuł kończy się praktycznymi wskazówkami dotyczącymi pracy edukacyjnej opartej na wartościach. Wśród nich skupiono się na uczynieniu z wychowawcy mistrza, który spotyka się z uczniami, aby odsłonić im wartości.