<i>Ergon</i> w erze antropocenu i nowe pytanie o bogactwo
(artykuł w języku polskim, abstrakt w języku angielskim)
Abstrakt
"Ergon w erze antropocenu i nowe pytanie o bogactwo"
Źródło: “L’ergon dans l’ère Anthropocène et la nouvelle question de la richesse”, w: Le travail au XXIe siècle, red. Alain Supiot (Paris, Éditions de l’Atelier, 2019).
Niniejszy artykuł podejmuje się przemyślenia na nowo bogactwa oraz sensu pracy (rozumianej jako ergon, a nie tylko ponos) w kontekście antropocenu. Autor uzasadnia ten wybór tym, że wyłącznie kategoria pracy pozwala bezpiecznie przezwyciężyć granice ery antropocenu. Zdaniem autora, antropocen to w istocie era entropocenu, czyli era, w której biosfera zostaje skonfrontowana z nagłym i masowym wzrostem entropii we wszystkich wymiarach życia na ziemi. Kluczowe dla przezwyciężenia tego impasu, jest takie przekształcenie wiedzy i umiejętności, które doprowadza do wytworzenia się negantropii, a zatem sposobu, w jaki istoty ludzkie, wytwarzając organy sztuczne, ubogacają świat drogą technologiczną, a nie biologiczną. Negantropia zostaje przedstawiona jako właściwa alternatywa dla tych modeli ekonomicznych, które nie są w stanie uchwycić dynamiki antropocenu/entropocenu.
Słowa kluczowe
antropocen; bogactwo; Adam Smith; entropia; praca
Bibliografia
Anderson, Chris, “The End of Theory: The Data Deluge Makes the Scientific Method Obsolete”. Wired, 23.06.2008. https://www.wired.com/2008/06/pb-theory/ (7.07.2021).
Bailly, Francis, Giuseppe Longo. La Singularité physique du vivant. Mathématiques et sciences de la nature. Paris: Hermann, 2006.
Lotka, Alfred J. “The Law of Evolution as a Maximal Principle”. Human Biology, 17 (1945).
Mauss, Marcel. “Complément à La nation”. W: La nation ou le sens du social, édition et présentation de Jean Terrier et Marcel Fournier. Paris: PUF, 2018.
Schrödinger, Erwin. Czym jest życie? Fizyczne aspekty żywej komórki oraz Umysł i materia i Szkice autobiograficzne, przeł. Stefan Amsterdamski. Warszawa: Prószyński i S-ka, 1998.
Sen, Amartya. Rozwój i wolność, przeł. Jerzy Łoziński. Poznań: Zysk i S-ka, 2002.
Smith, Adam. Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów, ks. I, przeł. Stefan Wolff, Oswald Einfeld. Warszawa: PWN, 2008.
Stiegler, Bernard. “L’ergon dans l’ère Anthropocène et la nouvelle question de la richesse”. W: Le travail au XXIe siècle, red. Alain Supiot. Paris: Éditions de l’Atelier, 2019.
Stiegler, Bernard. De la misère symbolique 1. L’époque hyperindustrielle. Paris: Galilée, 2004.
Stiegler, Bernard. La Société automatique 1. L’avenir du travail. Paris: Fayard, 2015.
Stiegler, Bernard. Qu’appelle-t-on panser 2. La leçon de Greta Thunberg. Paris: Les liens qui libèrent, 2020.
Von Bertalanffy, Ludwig. Ogólna teoria systemów. Podstawy, rozwój, zastosowania, przeł. Ewa Woydyłło-Woźniak. Warszawa: PIW, 1984.
Wiener, Norbert. The Human Use of Human Beings: Cybernetics and Society. New York: Da Capo, 1950.
Uniwersytet Śląski w Katowicach Polska
https://orcid.org/0000-0002-7992-0285
Filozof, literaturoznawca romański, tłumacz, naukowy poliamorysta. Dyrektor Centrum Badań Krytycznych nad Technologiami w Uniwersytecie Śląskim w Katowicach. Autor wielu prac z zakresu współczesnej filozofii francuskiej, filozofii techniki, ekonomii politycznej i życia zwierzęcego.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
