Szkoła tartusko-moskiewska po latach
Abstrakt
Bogusław Żyłko
University of Gdańsk
"The Tartu-Moscow School Years Later"
The paper discusses the origins and contribution of the renowned Tartu-Moscow school of semiotics and its subsequent development and contributions to semiotics and to the study of culture in the West and East. Following a brief exposition of the leading role of Yuri Lotman, and the significance of other eminent members of the school, the growth of now independent centers in Moscow and Tallinn is discussed as well as the changes of the focus of interest of semioticians who continue the Tartu methodological tradition. Finally, a general assessment of the relevance and contribution of both the original school and its contemporary continuators is provided.
Bibliografia
Brocki Marcin. 2008. “Etnografia semiotyczna w Polsce”. W Antropologia. Literatura – dialog – przekład. Wrocław.
Geertz Clifford. 2005. Interpretacja kultur. Wybrane eseje. Przeł. Maria M. Piechaczek. Kraków.
Kalevi Kull, Jesper Hoffmeyer. 2005. “Thure von Uexküll (1908–2004)”. Sign Systems Studies 33.2.
Kalevi Kull, Silvi Salupere, Peeter Torop, Mihhail Lotman, red. 2011. “The Institution of Semiotics in Estonia”, Sign Systems Studies 39 (3/4). Special issue: Tartu Semiotics.
Piekarczyk Stanisław. 1972. Historia. Kultura. Poznanie. Warszawa.
Rojek Paweł. 2009. Semiotyka Solidarności. Analiza dyskursów PZPR i NSZZ Solidarności w 1981 roku. Kraków.
Śliwowska Wiktoria, René Śliwowski. 1965. “Wydawnictwa rusycystyczne Uniwersytetu w Tartu”. Slavia Orientalis 2 : 251–262.
Uspienski Boris. 2010. Krzyż i koło. Z historii symboliki chrześcijańskiej, przeł. Bogusław Żyłko. Gdańsk.
Uspienski Borys. 2002. “W sprawie genezy szkoły tartusko-moskiewskiej”. W Sztuka w świecie znaków, wybrał, przełożył, posłowiem i bibliografią opatrzył Bogusław Żyłko. Gdańsk.
Żyłko Bogusław, red. 2002. Sztuka w świecie znaków. Gdańsk.
Żyłko Bogusław. 2014. “Semiotyka historii w szkole tartusko-moskiewskiej”. Rocznik Antropologii Historii IV (1).
Мельникова-Григорьева Елена. 2008. Безделушка или жертвоприношение простых вещей. Заметки по пустякам. Москва.
Николаева Татьяна Михайловна, red. 1997. Из работ московского семиотического круга. Москва.
Поселягин Николай. 2011. “Ранний российский структурализм: ‘долотмановский’ период”. Новое литературное обозрение 3.
Тамарченко Натан Давидович, red. 2004. Теория литературы в двух томах. Москва.
Zakład Semiotyki Kultury i Komunikacji Międzykulturowej Instytut Filozofii, Socjologii i Dziennikarstwa Uniwersytet Gdański Polska
Bogusław Żyłko, ur. 10. 07. 1944 na Wileńszczyźnie, matura w bydgoskim Liceum Pedagogicznym (1964), studia wyższe – Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Gdańsku (1970), obecnie profesor emerytowany Uniwersytetu Gdańskiego, w którym przepracował ponad 40 lat, kierując kolejno: Zakładem Historii Filozofii Nowożytnej, Zakładem Filozofii Kultury i Zakładem Semiotyki Kultury i Komunikacji Międzykulturowej (wszystkie w Instytucie Filozofii, Socjologii i Dziennikarstwa). Zajmuje się nadal semiotyką kultury, rosyjskimi doktrynami estetycznymi (zwłaszcza literaturoznawczymi) XX wieku, historią idei. W wydawnictwie UG uruchomił (książką Olgi Freidenberg Obraz i pojęcie) serię wydawniczą „Literatura i okolice” (do tej pory ukazała się w tej serii osiem książek). Przygodę z poważną nauką rozpoczął na początku lat siedemdziesiątych na seminarium doktoranckim prof. Marii Janion (w 1979 roku obronił, przygotowaną pod Jej kierunkiem dysertację doktorską zatytułowaną Jurij Tynianow jako teoretyk i metodolog literatury). Zajmował się osobą i dziełem Michaiła Bachtina (poświęcił mu swoją rozprawę habilitacyjną), a w ostatnim okresie głównymi szkołami naukowymi w humanistyce rosyjskiej XX wieku, udostępniając w przekładach prace jej najwybitniejszych przedstawicieli (m. in. opublikował we własnym tłumaczeniu i opracowaniu ponad 10 tomów prac semiotyków z grupy Tartu-Moskwa). Niedawno ukończył obszerną monografię (w ramach grantu Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego), zatytułowaną Panorama myśli rosyjskiej XX wieku (Główne szkoły naukowe w humanistyce rosyjskiej XX wieku). Obecnie pracuje nad książką o wschodnich intelektualnych fascynacjach Cz. Miłosza.
(źródło: http://sppgdansk.pl/boguslaw-zylko/)
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
