Myśl i działalność Buckminstera Fullera – od utopii technologicznej do świętej technologii
Abstrakt
For an abstract in English, scroll down.
Bartłomiej Knosala
Wydział Organizacji i Zarządzania
Politechnika Śląska
Myśl i działalność Buckminstera Fullera – od utopii technologicznej do świętej technologii
Abstrakt: Artykuł prezentuje myśl i działalność amerykańskiego wizjonera Buckminstera Fullera w kontekście jego projektu utopii technologicznej. Analizując założenia leżące u podstaw tego projektu (tzw. Comprehensive Anticipatory Design Science), zauważamy, że jest on szczególnym nawiązaniem do antycznej kategorii logosu. W takim ujęciu uzgodnienienie logosu jednostkowego z logosem powszechnym przyjmuje postać dostosowania się ludzkości do „systemu operacyjnego natury”, przy czym narzędziem tego dostosowania jest technologia. Jednocześnie odnosząc się do interpretacji myśli Fullera zaproponowanej przez Scotta Easthama, pokazujemy, iż samo rozumienie technologii przez Fullera jest związane z tzw. świętą geometrią. W takim ujęciu możliwe staje się połączenie w spójną całość technologii i duchowości.
Słowa kluczowe: Buckminster Fuller, utopia, utopia technologiczna, święta geometria, kopuły geodezyjne, Scott Eastham
Buckminster Fuller and His Work
From Technological Utopia to Sacred Technology
The article presents the work of American visionary Buckminster Fuller in the context of his project of technological utopia. Analyzing the assumptions underlying this project (the so-called Comprehensive Anticipatory Design Science), we note that Fuller's thought is a form of reference to the ancient category of logos. In his approach, the reconciliation of individual logos with common logos takes the form of humanity's adaptation to the "nature operating system", with technology being the tool for this adaptation. At the same time, referring to the interpretation of Fuller's ideas proposed by Scott Eastham, the author shows that Fuller's understanding of technology is related to the so-called sacred geometry. When approached from this perspective, technology and spirtuality can be seen as merging into a coherent whole.
Keywords: Buckminster Fuller, utopia, technological utopia, sacred geometry, Scott Eastham
Słowa kluczowe
Buckminster Fuller; utopia; utopia technologiczna; święta geometria; kopuły geodezyjne; Scott Eastham
Bibliografia
Edmondson A.C., A Fuller Explanation. The Synergetic Geometry of R. Buckminster Fuller. Birkhauser, Boston, Basel, Stuttgart 1987.
Eastham S., American Dreamer. Bucky Fuller and the Sacred Geometry of Nature. The Lutterworth Press. Cambridge 2007.
Fuller B., Operating Manual for Spaceship Earth, Lars Muller Publishers, Zurich 2014.
Habermas J., Modernizm — niedokończony projekt, przeł. M. Łukasiewicz, w: Postmodernizm. Antologia przekładów, red. R. Nycz, Kraków 1997, s. 34.
Jelewska A., Ekotopie. Ekspansje technokultury. Wyd. UAM, Poznań 2013.
Kenner H., Bucky, William Morrow & Company, Nowy York 1973.
Olsen S., Golden Section, Walker Publishing Company, Nowy Jork 2006.
Padovan R., Proportion. Science. Philosophy. Architecture. Routledge London New York, 2008.
Panikkar R., Myth, Faith and Hermenutics, Pulist Press, Nowy Jork 1979.
Giovani Reale, Historia filozofii starożytnej, przeł. E. I. Zieliński, Wyd. KUL, Lublin 2004.
Segal P. H., Technological Utopianism in American Culture, The University of Chicago Press, Chicago and London 1985.
Segal P.H., R. Buckminster Fuller. America’s Last Genuine Utopian? w: New Views on R. Buckminster Fuller, red. Hsiao-Yun Chu, Roberto G. Trujillo, Stanford University Press, California 2009.
Zeising A., Neue Lehre von den Proportionen des menschlischen Kórpers, Leipzig, 1854.
Źródła internetowe
Politechnika Śląska, Wydział Organizacji i Zarządzania
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
