Maski Batmana. Kostium jako element narracji superbohaterskiej w komiksie
Abstrakt
Celem artykułu jest zaprezentowanie problematyki maski oraz kostiumu w komiksowych narracjach superbohaterskich, jako kluczowego elementu nie tylko w zakresie konstruowania wizualnego aspektu superbohaterów, ale także ich psychologicznego tła. Posługując się wybranym przykładem tego typu narracji – komiksem „Batman: Ego” Darwyna Cooke’a – autor stara się przedstawić figurę maski oraz kostiumu jako „upodmiotowione” w dziele Cooke’a twory, które mogą stać się punktem wyjścia dla konstruowania konkretnych fabuł komiksowych, stawiających w swoim centrum niejednoznaczne zależności pomiędzy za-maskowaną a zde-maskowaną osobowością wybranego bohatera.
Masks of Batman. The costume as an element of a superhero narratives in comics
The main goal of the article is to present the theme of mask and costume in the superhero comic’s narratives as a key element not only for visual aspects of superheroes but also theirs psychological background. Using an example of Darwyn Cooke’s “Batman: Ego” comic book, the author presents a mask and a costume as “subjectified” creations in Cooke’s work. They become a starting points for a comic book’s stories which concentrate on the multilayered dependence between the mask-ed and un-mask-ed personality of a hero.
Słowa kluczowe
teoria komiksu; historia komiksu; analiza treści;
Bibliografia
Barbara Brownie, Danny Graydon, The Superhero Costume: Identity and Disguise in Fact and Fiction, Bloomsbury Academic, London-New York 2016.
Batman: Ego, scen. i rys. D. Cooke, Egmont, Warszawa 2003.
Efrat Tseëlon, Reflections on mask and carnival, w: Masquerade and Identities: Essays on Gender, Sexuality, and Marginality, red. Efrat Tseëlon, Routledge, New York 2001.
Erving Goffman, Człowiek w teatrze życia codziennego, Aletheia, Warszawa 2011.
Herbert George Mead, Mind, Self, and Society: The Definitive Edition, University of Chicago Press, Chicago 2015.
Peter Coogan, Superhero. The Secret Origin of the Genre, MonkeyBrain Books, Austin 2006.
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu - Instytut Kulturoznawstwa Polska
dr Tomasz Żaglewski – adiunkt w Instytucie Kulturoznawstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Jego główne zainteresowania badawcze koncentrują się wokół historii i teorii kultury popularnej - w szczególności komiksu oraz filmu. Autor książki "Kinowe Uniwersum Superbohaterów: Analiza współczesnego filmu komiksowego" (PWN 2017). Publikował m.in. w „Kwartalniku Filmowym”, „Przeglądzie Kulturoznawczym”, "Kulturze Współczesnej", „Zeszytach Komiksowych”, "Panoptikum" i „Studiach Kulturoznawczych”.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
