(For abstract in English scroll down)
Celem tego artykułu jest przedstawienie uniformów/kostiumów jako masek, które władza dyscyplinująca nakłada na podmioty. Przez kostium rozumiem zarówno materialny obiekt, jak i abstrakcyjny zbiór zasad, zgodnie z którymi formowane lub tresowane są ciała. Tak definiowana maska jest medium, które z jednej strony zakrywa indywidualne cechy tego, kto ją nosi, z drugiej – w pewien sposób reżyseruje podmiot. Do opisu tego mechanizmu wybieram dwie – pozornie zupełnie różne – przestrzenie: balet klasyczny i wojsko, w których – jak się okazuje – władza dyscyplinująca działa na podobnych, a może nawet tożsamych, zasadach. W pierwszej części artykułu rozwijam koncepcję maski-kostiumu, skupiając się na jej teatralnym charakterze. W drugiej części opisuję zaś dwa teksty kultury: spektakl Cezarego Tomaszewskiego Cezary idzie na wojnę (2017) oraz film Artura Żmijewskiego KRWP (2000), które wydają mi się doskonałą egzemplifikacją wyjściowych diagnoz.
Summary:
(Un)spectacular bodies (do not) go to war. Uniforms and discipline
The aim of this article is to present uniforms (or costumes) as masks that are used by the disciplinary authority to control and change bodies. By the word “costume” I understand both the material object and the abstract repertoire of rules, according to which bodies are formed or trained. The mask, which is defined in this way, is a medium that on the one hand, covers the individual characteristics of whoever wears it, on the othe it directs, in a way, his or hers actions. To describe this mechanism, I choose two seemingly different spaces: classic ballet and military, in which, as I’m going to prove, disciplinary power operates on similar, or even identical, principles. In the first part of the article, I develop the concept of mask-costume, focusing on its theatrical character. In the second part, I describe two texts of culture: Cezary Tomaszewski’s play Cezary goes to war (2017) and Artur Żmijewski's short film KRWP (2000), which seem to be a perfect exemplification of my initial diagnoses.
Pobierz pliki
Zasady cytowania
Nr 37 (2018)
Opublikowane: 2019-02-05
10.31261/errgo
English
Język Polski