“Skrajny przekształt”: negantropijna praca wiersza wobec reżimu technicznego życia (O <i>Naworadiowej</i> Kacpra Bartczaka)
(Artykuł w języku polskim/A research article in Polish)
Abstrakt
Esej jest propozycją lektury tomu poetyckiego Kacpra Bartczaka Naworadiowa (2019) przez pryzmat refleksji filozoficznych Catherine Malabou i Bernarda Stieglera. Najnowsza poezja Bartczaka, zakorzeniona w rozwiniętej przez poetę autorskiej koncepcji tzw. poetyki wielościowej, stanowi manifestację imperatywu gruntownego przemyślenia zarówno działania formy poetyckiej w dynamicznie zmieniającym się technicznym krajobrazie świata, jak i towarzyszących tej dynamice przemian rzeczywistości psychopolitycznej. Analiza skupia się na kwestii plastyczności formy poetyckiej, jej współdziałaniu ze środowiskiem zewnętrznym oraz zaangażowaniu w wytwarzanie psychicznego potencjału indywiduacyjnego, a także na pracy wiersza, rozpatrywanej w kontekście rozważań Stieglera dotyczących tzw. pracy negantropijnej, tj. indywidualnego i kolektywnego wysiłku zmierzającego do transformacji krajobrazu Antropocenu i pomyślenia nowego kształtu rzeźby współczesności, określanej w jego filozofii mianem Negantropocenu.
Słowa kluczowe
praca wiersza; plastyczność; technika; indywiduacja; praca negantropijna; Antropocen; Negantropocen
Bibliografia
Bartczak, Kacper. Materia i autokreacja: Dociekania w poetyce wielościowej. Gdańsk: słowo/obraz terytoria, 2020.
Bartczak, Kacper. Naworadiowa. Stronie Śląskie: Biuro Literackie, 2019.
Bartczak, Kacper. Pokarm Suweren. Stronie Śląskie: Biuro Literackie, 2017.
Bartczak, Kacper. Wiersze Organiczne. Łódź: Stowarzyszenie Pisarzy Polskich Oddział Łódź, 2015.
Bartczak, Kacper. Przenicacy. Poznań: WBPiCAK, 2013.
Bartczak, Kacper. Świat nie scalony: Estetyka, poetyka, pragmatyzm. Wrocław: Biuro Literackie, 2009.
Gizzi, Peter. Pieśni Progowe, przeł. Kacper Bartczak. Poznań: WBPiCAK, 2020.
James, Ian. Nowa filozofia francuska, przeł. Joanna Bednarek, Piotr Juskowiak. Warszawa: PWN, 2014.
Malabou, Catherine. Plastyczność u zmierzchu pisma, przeł. Piotr Skalski. Warszawa: PWN, 2018.
Malabou, Catherine. Les nouveaux blessés: de Freud à la neurologie, penser les traumatismes contemporains. Paris: Bayard, 2007.
Rasula, Jed. “Understanding the Sound of Not Understanding”. W: Close Listening: Poetry and the Performed Word, red. Charles Bernstein. New York, Oxford: Oxford University Press, 1998.
Stiegler, Bernard. Ukonstytuować Europę II: Motyw Europejski, przeł. Michał Krzykawski. Kraków: Wydawnictwo Eperons-Ostrogi, 2019.
Stiegler, Bernard. Ukonstytuować Europę I: W świecie, który nie ma wstydu, przeł. Michał Krzykawski. Kraków: Wydawnictwo Eperons-Ostrogi, 2019.
Stiegler, Bernard. The Neganthropocene, przeł. Daniel Ross. London: Open Humanities Press, 2018.
Stiegler, Bernard. Wstrząsy: Głupota i wiedza w XXI wieku, przeł. Michał Krzykawski. Warszawa: PWN, 2017.
Stiegler, Bernard. De la misère symbolique. Tome 2, La Catastrophè du sensible. Paris: Editions Galilée, 2005.
Stiegler, Bernard. De la misère symbolique. Tome 1, L’époque hyperindustrielle. Paris: Editions Galilée, 2004.
Technologies of the Spirit: A Conversation with Bernard Stiegler. Reż. Adrian Heathfield i Hugo Glendinning. Wielka Brytania, 2015.
The Ister. Reż. David Barrison i Daniel Ross, dyst. Black Box Sound and Image, Australia, 2004.
“Work Marathon 2018: Bernard Stiegler—Too Late? The Final Warning”. Londyn, Serpentine Gallery, 22 września 2018. https://www.youtube.com/watch?v=EsGVN7UE0pw (12.04.2020).
Uniwersytet Łódzki Polska
https://orcid.org/0000-0002-9911-5259
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).