O fingowanej relacyjności w <i>Apokryfie Agłai</i> Jerzego Sosnowskiego
(Artykuł w języku polskim/A research article in Polish)
Abstrakt
Apokryf Agłai, techno-triller Sosnowskiego, to nie tylko postmodernistyczny palimpsest intertekstualiów, z odwołaniami między innymi do Stanisława Lema, nie tylko jawna gra z kiczem, lecz przede wszystkim rzecz o transgresjach tożsamości wskutek symulacyjnych relacji z wykorzystaniem gynoida. Nie są tu ważne klisze kulturowe, ale raczej perspektywa transhumanistyczna. Eksperyment z wykorzystaniem cyborga, mającego uwieść młodego pianistę, staje się zarówno dla nieświadomej ofiary, jak i dla nawigatorki robota przyczyną dezintegracji osobowości. Poprzez awatar Irena może przeżyć fascynujący stan immersji, Krzysztof realizuje swoje miłosne fantazmaty. Powieść jest refleksją nad przebiegiem i skutkami przekraczania granic człowieczeństwa poprzez technologię: łączenie ludzkiego z nie-ludzkim.
Słowa kluczowe
Apokryf Agłai; gynoid; transgresje tożsamości; symulacyjne relacje
Bibliografia
Bakke, Monika. Biotransfiguracje. Sztuka i estetyka posthumanizmu. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, 2012.
Baudrillard, Jean. Symulakry i symulacja, przeł. Sławomir Królak. Warszawa: Wydawnictwo Sic!, 2005.
Chmielewski, Wojciech. “Toksyczny seks”. Nowe Państwo 16, 2001, 38.
Cuber, Marta. “Fotele i demony”. Pogranicza 3, 2001, 132–136.
Czapliński, Przemysław. “Sosnowski do czytania”. Polityka 11, 2001, 64–65.
Eliade, Mircea. Mefistofeles i androgyn, przeł. Bogdan Kupis. Warszawa: Wydawnictwo KR, 1999.
Gajewska, Grażyna. Erotyka sztucznych ciał z perspektywy studiów nad rzeczami. Gniezno: Wydawnictwo Naukowe CONTACT/ABC, 2016.
Kępiński, Piotr. “Traktat o manekinach”. Życie (dodatek Życie z Książkami), nr 63, 2001, 8.
Kozmina, Jelena. “Powieść jako ‘tygiel kulturowy’”. Apokryf Agłai Jerzego Sosnowskiego a fantastyka przygodowo-filozoficzna XX wieku”. W: Powieść dziś. Teorie, tradycje, interpretacje, red. Agata Skubaczewska-Pniewska, Marcin Wołek, 215–227. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2019.
Lem, Stanisław. Summa Technologiae. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1967.
Lem, Stanisław. Pokój na Ziemi. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1987.
Madaliński, Artur. “Przyjemność prostoduszna albo kicz w prozie Jerzego Sosnowskiego.” FA art 4, 2002, 90–97,
Nęcka, Agnieszka. “Zmagania z metafizyką: o twórczości Jerzego Sosnowskiego”. W: Skład osobowy. Szkice o prozaikach współczesnych, red. Agnieszka Nęcka, Dariusz Nowacki, Jolanta Pasterska. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2014.
Nowacki, Dariusz. “Ależ namieszał!” Gazeta Wyborcza (dodatek Magazyn z Książkami), 39, 14, 2001.
Sosnowski, Jerzy. Apokryf Agłai. Warszawa: Wydawnictwo W.A.B., 2001.
Witkowski, Michał. “Jak czytać Apokryf Agłai”. Dekada Literacka 7–8, 2001, 98–101.
Zając, Jan. “Wampir i namiętny cyborg – z psychoanalizy dwóch przypadków zauroczenia przez femme fatale”. Postscriptum Polonistyczne, z. 1, 2014, 135–145.
Wydział Filologiczny Uniwersytet Łódzki Polska
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
