“Rewolucja uważności”: stechnicyzowane dusze i ekstrakcja siły roboczejj

(Artykuł w języku polskim/A research article in Polish)

Tomasz Dominik Jativa
http://orcid.org/0000-0002-9596-8510

Abstrakt

Artykuł stanowi próbę filozoficznej analizy zjawiska “rewolucji uważności ” przy użyciu pojęć instrumentalizacji rozumu Maxa Horkheimera oraz biopolityki Michela Foucault, a także w oparciu o rozpoznania Ronalda Pursera. Szczególna uwaga zostaje poświęcona relacjom między dyskursem uważności a buddyzmem i neuronauką. Zgodnie z tezą artykułu mindfulness zostaje rozpoznany jako technologia władzy służąca przechwytywaniu afektów powstałych w wyniku funkcjonowaniu w ramach neoliberalnej gospodarki i produkcji formy podmiotowości ujmującej własną emocjonalność zgodnie z zasadami ekonomicznej racjonalności.


Słowa kluczowe

mindfulness; neoliberalizm; biopolityka; Horkheimer; Foucualt

Badiner, Allan Hunt, red. Uważność na targowisku. Globalny rynek i masowa konsumpcja a świadome życie, przeł. Jerzy Paweł Listwan. Warszawa: Wydawnictwo Jacek Santorski & Co, 2004.

Foucault, Michel. Narodziny biopolityki, przeł. Michał Herer. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2011.

Foucault, Michel. “Podmiot i władza”. Lewą nogą 10, 1998, 174–192.

Horkheimer, Max. Krytyka rozumu instrumentalnego, przeł. Halina Walentowicz. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2007.

Kabat-Zinn, Jon. Gdziekolwiek jesteś, bądź. Przewodnik uważnego życia, przeł. Henryk Smagacz. Warszawa: Wydawnictwo Czarna Owca, 2014.

Marturano, Janice. Prowadź siebie i innych. Mindfulness dla liderów, przeł. Agnieszka Kowalska. Warszawa: Wydawnictwo Amber, 2016.

Purser, Ronald E. McMindfulness. How Mindfulness Became the New Capitalist Spirituality. London: Repeater Books, 2019.

Siemek, Marek Jan. “‘Nauka’ i ‘naukowość’ jako ideologiczne kategorie myślenia filozoficznego”. W: Racjonalność, nauka, społeczeństwo, red. Helena Kozakiewicz, Edmund Mokrzycki, Marek Jan Siemek. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1989.

Wiliams, Mark, Danny Penman. Mindfulness. Trening uważności, przeł. Katarzyna Zimnoch. Warszawa: Samo Sedno, 2014.


Opublikowane : 2021-09-03


JativaT. (2021). “Rewolucja uważności”: stechnicyzowane dusze i ekstrakcja siły roboczejj. Er(r)go. Teoria - Literatura - Kultura, (42), 111-125. https://doi.org/10.31261/errgo.9297

Tomasz Dominik Jativa  tomaszjativa@gmail.com
Instytut Filozofii UW  Polska
http://orcid.org/0000-0002-9596-8510




Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.

Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.

1. Licencja

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.

2. Oświadczenie Autora

Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.

Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.

UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).

3. Prawa użytkownika

Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.

4. Współautorstwo

Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.

Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).