Cyfrowe narzędzia w dydaktyce akademickiej. Badania diachroniczne polskiej fleksji z użyciem systemu Chronofleks
Abstrakt
This paper describes the possibilities of the diachronic description of Polish inflection by the Chronofleks system and using it in academic didactics of historical linguistics classes. In new didactic seems necessary to use solutions based on new technologies that use students’ digital skills. Therefore, the observations carried out were to check the extent to which Chronofleks is helpful both in verifying the information available in academic textbooks and in the independent acquisition of knowledge by students. Three grammar issues were selected for research: Kopczyński’s rules, distribution of historic singular endings of male nouns, and ending frequency of the first person plural of verbs. The tests showed that a student can successfully learn the morphology of old Polish using the Chronofleks tool. In addition, Chronofleks allows you to implement a self-study teaching model.
Słowa kluczowe
academic didactics; digital tools in academic didactics; Chronofleks system; diachronic description of Polish inflection
Bibliografia
Słowniki
Czasowniki w „Słowniku polszczyzny XVI wieku” (odmiana i słowotwórstwo). Wilczewska K., oprac. [online: https://spxvi.edu.pl/media/uploads/dodatki/03_a_1.pdf; data dostępu: 30.01.2020].
Słownik gramatyczny języka polskiego. Saloni Z., red. [online: http://sgjp.pl/leksemy; data dostępu: 21.08.2019].
SPXVI – Słownik polszczyzny XVI wieku [online: http://spxvi.edu.pl/wersja-cyfrowa/; data dostępu: 7.06.2019].
Korpusy
Baza leksykalna średniowiecznej polszczyzny (do 1500 roku). Fleksja – [online: https://ijp.pan.pl/nauka-i-badania/projekty/projekty-realizowane/baza-leksykalna-sredniowiecznej-polszczyzny-do1500-roku-fleksja/; data dostępu: 7.06.2019].
Chronofleks [online: http://chronofleks.nlp.ipipan.waw.pl/; data dostępu: 21.08.2019].
[online: http://chronofleks.nlp.ipipan.waw.pl/mod_analizy; data dostępu: 7.06.2019].
[online: http://chronofleks.nlp.ipipan.waw.pl/podsumowanie; data dostępu: 31.07.2019].
[online: http://chronofleks.nlp.ipipan.waw.pl/chronofleks; data dostępu: 21.08.2019].
[online: http://zil.ipipan.waw.pl/Chronofleks; data dostępu: 7.06.2019].
F19 – Korpus polszczyzny 1830–1918 [online: http://www.f19.uw.edu.pl; data dostępu: 21.08.2019].
KorBa – Elektroniczny korpus tekstów polskich z XVII i XVIII wieku (do 1772 r.) [online: https://www.korba.edu.pl/query_corpus/; data dostępu: 21.08.2019].
Morfeusz – [online: http://morfeusz.sgjp.pl; data dostępu: 21.08.2019].
NKJP – Narodowy Korpus Języka Polskiego [online: http://nkjp.pl/; data dostępu: 7.06.2019].
Literatura
Batorski D., 2013: Polacy wobec technologii cyfrowych – uwarunkowania dostępności i sposobów korzystania. „Contemporary Economics” VII, s. 317–341 [online: www.ce.vizja.pl/en/+downloadpdf/volume/7/issue/3.1/id/295; data dostępu: 20.08.2019].
Ciechanowska D., red., 2014: Perspektywy zmian w praktyce kształcenia akademickiego. Szczecin.
Cuban L., 2001: Oversold and Underused. Computers in the Classroom. Cambridge.
Derwojedowa i in., 2014: Derwojedowa M., Kieraś W., Skowrońska D., Wołosz R.: Współczesne narzędzia leksykograficzne a analiza tekstów dawniejszych. „Polonica” XXXIV, s. 21–27.
Długosz-Kurczabowa K., Dubisz S., 2001: Gramatyka historyczna języka polskiego. Warszawa.
Duda B., Lisczyk K., 2018: Narzędzia cyfrowe w polonistycznej dydaktyce akademickiej – zastosowania, możliwości, perspektywy. „Forum Lingwistyczne” nr 5, s. 143–154.
Eder M., Klapper M., Kołodziej D., 2015: Dawna polszczyzna i nowe technologie: testowanie metod przetwarzania języka naturalnego na materiale polskiego piśmiennictwa od średniowiecza po wiek XX. „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego” nr 71, s. 189–202.
Fazlagić J., 2008: Charakterystyka pokolenia Y [online: http://www.e-mentor.edu.pl/drukuj/artykul/numer/25/id/549; data dostępu: 20.08.2019].
Jadacka H., 2005: Kultura języka polskiego. Fleksja, słowotwórstwo, składnia. Warszawa.
Klemensiewicz Z., 1952: Podstawowe wiadomości z gramatyki języka polskiego. Kraków.
Kopecka-Piech K., 2011: Koncepcje konwergencji mediów. „Studia Medioznawcze” nr 3 (46), s. 11–25.
Kurek O., 2013: Wykładowca w dobie aplikacji mobilnych i tabletów. W: Rozmus A., red.: Wykładowca doskonały. Podręcznik nauczyciela akademickiego. Warszawa, s. 241–251.
Mayer R., 2013: Uczenie się z wykorzystaniem technologii. W: Dumont H., Instance D., Benevides F., red.: Educational Research and Innowavation. The Nature of Learning: Using Research to Inspire Practise / Istota uczenia się. Wykorzystanie wyników badań w praktyce. Warszawa, s. 277–307.
Markowski A., 2005: Kultura języka polskiego. Teoria. Zagadnienia leksykalne. Warszawa.
Morbitzer J., 2012: O istocie medialności młodego pokolenia. „Neodidagmata” 33/34, s. 131–153.
Pałka P., Kwaśnicka-Janowicz A., 2017: Przewodnik po elektronicznych zasobach językowych dla polonistów (słowniki, kartoteki, korpusy, kompendia). Kraków [online: http://tmjp.pl/ima-ges/pdf/przewodnik_po_elektronicznych_zasobach.pdf; data dostępu: 29.11.2017].
Prensky M., 2001a: Digital Natives, Digital Immigrants. Part 1. “On the Horizon” IX, no 5.
Prensky M., 2001b: Digital Natives, Digital Immigrants. Part 2: Do They Really “Think” Differently? “On the Horizon” IX, no 6.
Przepiórkowski A., Buczyński A., Wilk J., 2011: Ściągawka do Narodowego Korpusu Języka Polskiego [online: http://nkjp.pl/poliqarp/help/plse1.html#x2-10001; data dostępu: 31.07.2019].
Rospond S., 1971: Gramatyka historyczna języka polskiego. Warszawa.
Sajduk B., 2014: Pokolenie Y a metody dydaktyki akademickiej. „Kultura i Polityka w Krakowie” nr 16, s. 12–28.
Stieber Z., 1969: Zarys gramatyki porównawczej języków słowiańskich. Warszawa.
Spitzer M., 2007: Jak uczy się mózg. Warszawa.
Spitzer M., 2013: Cyfrowa demencja. W jaki sposób pozbawiamy rozumu siebie i swoje dzieci. Słupsk.
Spitzer M., 2016: Cyberchoroby. Jak cyfrowe życie rujnuje nasze zdrowie. Słupsk.
Strauss W., Howe N., 1991: Generations: The History of America’s Future, 1584 to 2069. New York–London–Toronto–Sydney.
Strauss W., Howe N., 2000: Millennials Rising: The Next Great Generation. New York.
Szewko W., 2012: Oto pokolenie Y [online: https://www.bankier.pl/wiadomosc/Oto-pokolenieY-2531947.html; data dostępu: 1.09.2014].
Wobalis M., 2017: W stronę cyfrowej dydaktyki akademickiej XXI wieku. Próba rozpoznania. „Scripta Neophilologica Posnaniensia” XVII, s. 435–454.
Woliński i in., 2018: Woliński M., Kieraś W., Komosińska D., Modrzejewski E.: Narzędzia przetwarzania tekstów historycznych [online: https://korba.edu.pl/static/documents/publikacje/2018_uw_wolinski.pdf; data dostępu: 18.08.2019].
Woliński M., 2014: Morfeusz Reloaded. In: Calzolari N., Choukri K., Declerck T., Loftsson H., Maegaard B., Mariani J., Moreno A., Odijk J., Piperidis S., eds.: Proceedings of the Ninth International Conference on Language Resources and Evaluation. Reykjavík, s. 1106–1111.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
