Bilder als (Nicht-)Repräsentationen am Beispiel der Fertigbilder [Obrazy jako (nie)reprezentacje na przykładzie obrazów gotowych]
Abstrakt
Celem artykułu jest omówienie zagadnienia funkcji reprezentatywnej obrazów w kontekście współczesnych mediów. Powszechna teza, że obrazy wyrażają więcej niż tysiąc słów, wydaje się wątpliwa w odniesieniu do tzw. gotowych obrazów (niem. „Fertigbilder”). Są to fotografie, które nie reprezentują konkretnych wydarzeń, lecz są dostępne w internetowych bankach fotografii z możliwością dowolnego wykorzystania jako pozorne reprezentacje treści tekstów. Zjawisko to można postrzegać jako przykład manipulacji kontekstem, ponieważ choć sam obraz nie jest w żaden sposób sfałszowany, to jego użycie poza pierwotnym kontekstem może w znaczącym stopniu wpływać na jego interpretację. Takie gotowe fotografie są często wykorzystywane jako fotografie tytułowe na portalach informacyjnych w Internecie. Ich relacje względem tekstów tytułowych w oparciu o klasyfikację relacji tekstowo-obrazowych wg Winfrieda Nötha (2000) zostały omówione w poniższym artykule na podstawie wybranych przykładów publikacji w niemieckiej wersji międzynarodowego portalu informacyjnego msn.com. Przeprowadzona analiza wykazała, iż takie fotografie tytułowe w kontekście ich funkcji reprezentatywnej rzadko są dominujące względem tekstów tytułowych. Na ogół stoją one względem tekstów w relacji podrzędnej lub kontradyktoryjnej, co w znaczącym stopniu ogranicza ich rolę jako nośników informacji.
Słowa kluczowe
obrazy; obrazy gotowe; reprezentacja; manipulacja kontekstem; Internet
Bibliografia
Quellen
https://portal.picture-alliance.com/portal/searchresult/editorial/-1/NORMAL_THUMB/true/true/true/true/true/facebook (letzter Zugriff: 04.09.2020).
https://russische-botschaft.ru/de/2020/08/28/putin-im-o-ton-ueber-corona-den-russischen-impfstoffdie-wirtschaft-und-die-lage-in-weissrussland/ (letzter Zugriff: 04.09.2020).
https://www.gettyimages.com/detail/news-photo/philadelphia-eagles-offensive-tackle-andre-dillardon-the-news-photo/1191825019 (letzter Zugriff: 26.11.2023).
https://www.imago-images.de/st/0059333832 (letzter Zugriff: 26.11.2023).
https://www.imago-images.de/st/0102812365 (letzter Zugriff: 26.11.2023).
https://www.istockphoto.com/de/foto/glücklich-reife-frau-die-ausübung-gm1029344582-275862131 (letzter Zugriff: 26.11.2023).
https://www.istockphoto.com/de/foto/junge-mutter-stillen-ihr-neugeborenes-kind-stillzeit-säuglingkonzept-mutter-ihr-baby-gm939290986-256827037 (letzter Zugriff: 26.11.2023).
https://www.msn.com/de-de/finanzen/top-stories/kommentar-eklat-um-das-corona-demoverbot-warabsolut-unnötig/ar-BB18qW3z?li=BBqg6Q9 (letzter Zugriff: 26.11.2023).
https://www.msn.com/de-de/gesundheit/medizinisch/medikamente-und-stillen-schadet-es-meinemkind-wenn-ich-während-der-stillzeit-antibiotikum-nehme/ar-BB18qDQd (letzter Zugriff: 04.09.2020).
https://www.msn.com/de-de/gesundheit/other/bauch-workout-bauchfett-weg-mit-diesen-übungenfür-zuhause-klappt-s/ar-BB18qwZX (letzter Zugriff: 04.09.2020).
https://www.msn.com/de-de/nachrichten/digital/ios-14-apple-trifft-facebook-da-wo-es-weh-tut/ar--BB18qDX1?li=BBqg6Q9 (letzter Zugriff: 04.09.2020).
https://www.msn.com/de-de/nachrichten/politik/vergiftung-des-kreml-gegners-das-neue-kremlmärchen-bnd-cia-mi6-–-wer-alles-hinter-der-causa-alexej-nawalny-stecken-soll/ar-BB18qzZS?li=BBqg6Q9 (letzter Zugriff: 04.09.2020).
https://www.msn.com/de-de/nachrichten/politik/wladimir-putin-äußert-sich-erstmals-selbst-zubelarus/ar-BB18qyqT (letzter Zugriff: 04.09.2020).
https://www.msn.com/de-de/nachrichten/travelnews/bundesregierung-verlängert-reisewarnungenvorerst-bis-mitte-september/ar-BB18odZ7 (letzter Zugriff: 04.09.2020).
https://www.msn.com/de-de/sport/fussball/müllers-medaille-im-bad-im-fall-messi-«nix-machen»/ar-BB18qpOf?li=BBqg6Q9 (letzter Zugriff: 04.09.2020).
https://www.msn.com/de-de/sport/other/nfl-bizeps-verletzung-eagles-verlieren-starter/ar-BB18rddH?li=BBqgbZL (letzter Zugriff: 04.09.2020).
https://www.msn.com/de-de/unterhaltung/royals/maria-wladimirowna-romanowa-ihr-sohn-zeigtangeblichen-zaren-nachfahren-an/ar-BB18rcwl (letzter Zugriff: 04.09.2020).
https://www.shutterstock.com/pl/image-photo/attractive-blonde-woman-headphones-protectivemask-1802738203 (letzter Zugriff: 08.09.2022).
https://www.spiegel.de/ausland/wladimir-putin-aeussert-sich-erstmals-selbst-zu-belarus-a-00743e5c-4960-4508-854d-abf7484ea63c (letzter Zugriff: 26.11.2023).
https://www.stern.de/politik/ausland/alexej-nawalny--der-kreml-setzt-ein-neues-maerchen-in-diewelt--9392970.html (letzter Zugriff: 26.11.2023).
https://www.t-online.de/region/muenchen/news/id_88470922/muellers-medaille-im-bad-im-fallmessi-nix-machen-.html (letzter Zugriff: 26.11.2023).
Literatur
Albrecht, C. (2007). Wörter lügen manchmal, Bilder immer. Wissenschaft nach der Wende zum Bild. In: T. Metten, W. A. Liebert (Hrsg.), Mit Bildern lügen (S. 29–49). Herbert von Halem.
Belting, H. (2001). Bild-Anthropologie. Entwürfe für eine Bildwissenschaft. Wilhelm Fink Verlag.
Boehm, G. (1994). Die Wiederkehr der Bilder. In: G. Boehm (Hrsg.), Was ist ein Bild? (S. 11–38). Wilhelm Fink Verlag.
Burger, H. (1984). Sprache der Massenmedien. De Gruyter.
Burger, H. (2005). Mediensprache. Eine Einführung in Sprache und Kommunikationsformen der Massenmedien. De Gruyter.
Eco, U. (2002). Einführung in die Semiotik. Wilhelm Fink Verlag.
Kapuścińska, A. (2014). Zur Bebilderung des Textes und Betextung des Bildes aus der text- und bildwissenschaftlichen Perspektive. In: G. Antos, R. Opiłowski, J. Jarosz (Hrsg.), Sprache und Bild im massenmedialen Text. Formen, Funktionen und Perspektiven im deutschen und polnischen Kommunikationsraum (S. 81–92). Oficyna Wydawnicza Atut.
Kapuścińska, A. (2017). Grenzphänomene zwischen Text und Bild am Beispiel multimedialer Nachrichtensendungen. Erich Schmidt Verlag.
Kapuścińska, A. (2018). Sind Bilder noch Zeichen? Semiotische Sicht auf die Bilder in den modernen Medien. Colloquia Germanica Stetinensia, 27, 67–83.
Lüthe, R. (2007). Die Wirklichkeiten der Bilder. Philosophische Überlegungen zur Wahrheit bildlicher Darstellungen. In: T. Metten, W. A. Liebert (Hrsg.), Mit Bildern lügen (S. 50–63). Herbert von Halem.
Mitchell, W. J. T. (2008). Bildtheorie. Suhrkamp Verlag.
Nöth, W. (2000). Der Zusammenhang von Text und Bild. In: K. Brinker, G. Antos, W. Heinemann, S. F. Sager (Hrsg.), Text- und Gesprächslinguistik 1. Halbband (S. 489–496). De Gruyter.
Plümacher, M. (2005). Bildtypologie als Grundlage der Bildwissenschaft. In: K. Sachs-Hombach (Hrsg.), Bildwissenschaft zwischen Reflexion und Anwendung (S. 132–143). Herbert von Halem.
Schneider, P. (2006). Bildprägungen – Kunsthistorische und bildwissenschaftliche Perspektiven. In: K. Sachs-Hombach (Hrsg.), Bild und Medium (S. 149–163). Herbert von Halem.
Scholz, O. R. (2009). Bild, Darstellung, Zeichen. Klostermann Rote Reihe.
Schulz, M. (2009). Ordnungen der Bilder. Eine Einführung in die Bildwissenschaft. Wilhelm Fink Verlag.
Trabant, J. (1996). Elemente der Semiotik. Francke.
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, Polska Polska
https://orcid.org/0000-0001-6316-1838
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
