Dyskurs medialny – przegląd stanowisk badawczych
Abstrakt
Media discourse – a research review
The article is a review of eight studies in which, with varying intensity and different purpose, the expression media discourse has been used. Furthermore, the article includes two important postulates. The first one being to exclude fiction texts, which are of a dominant autotelic function, from the media discourse analysis. The second one – to revise the opinion that the Internet discourse is a homogeneous structure. Hypertext discourse seems to be a crucial and instrumental category which overlaps with the media discourse, being, however, more precise in nature. The author concludes that media discourse is a type of a one-way communication through the mass media, where the sender is institutionalized, and the audience is the recipient. The message requires transceiver devices and is characterized by progressing iconisation. The objective of the sender is to direct social attention and model the views of his/her audience. The press discourse, the radio discourse, the television discourse and the hypertext discourse can be distinguished within the media discourse framework, in accordance with the type of data transmission. Semiotically, this type of communication is located in the mediasphere and displays a combination of three areas of signs: iconography, “sonophere” (sphere of sound) and logosphere, while eliminating the fourth area, the “galenosphere” (sphere of silence).
Key words: mediasphere, hypertext discourse, public discourse, directing social attention
Bibliografia
Brzostowska B., 2012: Dyskurs medialny w najnowszej refleksji metodologicznej (recenzja tomu: Wodak R., Krzyżanowski M., red., 2011: Jakościowa analiza dyskursu w naukach społecznych. Warszawa). „Media – Kultura – Komunikacja Społeczna” VIII, s. 215–220 [online: http://www.uwm.edu.pl/mkks/pdf/MKKS_8/19-cz-4-recenzje-brzostowska.pdf; data dostępu: 15.06.2014].
Gajda S., 2012: Media – stylowy tygiel współczesnej polszczyzny. W: Kita M., Loewe I., red.: Język w mediach. Antologia. Katowice, s. 15–23.
Grzenia J., 2006: Komunikacja językowa w Internecie. Warszawa.
Kawka M., 2012: Sześć dyskursów o języku. Skopie.
Laskowska E.: Style dyskursu publicznego [online: http://www.ukw.edu.pl/jednostka/elzbieta_laskowska/artykuly; data dostępu: 15.06.2014].
Lisowska-Magdziarz M., 2006a: Analiza tekstu w dyskursie medialnym. Przewodnik dla studentów. Kraków.
Lisowska-Magdziarz M., 2006b: Dyskurs – semiotyka – wspólnota interpretacyjna. W stronę modelu zintegrowanego instrumentarium badań nad zawartością mediów (zaproszenie do dyskusji). „Global Media Journal” Polish Edition, No. 1, Spring [online: http://www.globalmediajournal.collegium.edu.pl/artykuly/wiosna%202006/Lisowska-Magdziarz-Zawartosc-dyskurs-semiotyka.pdf; data dostępu: 10.06.2014].
Majkowska G., Satkiewicz H., 1999: Język w mediach. W: Pisarek W., red.: Polszczyzna 2000. Orędzie o stanie języka na przełomie tysiącleci. Kraków, s. 181–196.
Michalczyk S., 2008: Społeczeństwo medialne. Studia z komunikowania masowego. Katowice.
Spitzer M., 2013: Cyfrowa demencja. W jaki sposób pozbawiamy rozumu siebie i swoje dzieci. Słupsk.
Żydek-Bednarczuk U., 2013: Dyskurs medialny. W: Malinowska E., Nocoń J., Żydek-Bednarczuk U., red.: Przewodnik po stylistyce polskiej. Style współczesnej polszczyzny. Kraków, s. 179–197.
Żylińska M., 2013: Neurodydaktyka. Nauczanie i uczenie się przyjazne mózgowi. Toruń.
Uniwersytet Śląski Polska
Iwona Loewe, dr hab., adiunkt w Zakładzie Lingwistyki Tekstu i Dyskursu w Instytucie Języka Polskiego Uniwersytetu Śląskiego. Zainteresowania naukowe: mediolingwistyka, dyskursologia, genologia, nauka o komunikacji społecznej. Najważniejsze publikacje: Gatunki paratekstowe w komunikacji medialnej (Katowice 2007), Dyskurs telewizyjny (w: Malinowska E., Nocoń J., Żydek-Bednarczuk U., red., 2013: Przewodnik po stylistyce polskiej. Style współczesnej polszczyzny. Kraków), Język w mediach. Antologia (współred. M. Kita, Katowice 2014), Dwujęzyczność, wielojęzyczność i wielokulturowość. Szanse i zagrożenia na drodze do porozumienia (współred. K. Kuros Kowalska; Gliwice 2014).
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
