O granicach werbalizacji, czyli „ile” i „co” można wyrazić w języku? Próba sformułowania problemu
Abstrakt
On the limits of verbalization, that is “what” and “to what extent” can be expressed in language? An attempt to formulate the problem
The article is a type of reconnaissance. The author aims at providing a description of the limits of language, including the structure and meaning, focusing particularly on the issues relating to the limitations of speech. The author seeks the answer the following question: what and to what extent can be said? In close relationship with the analyzed problem author explicates selection features of the verbs of speaking. On this basis, the author creates a classification of sentences.
Key words: linguistics, epistemology, verbalization, limit
Bibliografia
Awdiejew A., 1999: Standardy semantyczne w gramatyce komunikacyjnej. W: Awdiejew A., red.: Gramatyka komunikacyjna. Kraków, s. 33–68.
Bertalanffy L. von, 1984: Ogólna teoria systemów. Podstawy, rozwój, zastosowania. Woydyłło-Woźniak E., tłum. Warszawa.
Bocheński J.M., 1998: Między Logiką a Wiarą. Warszawa.
Bocheński J.M., 2009: Logika religii. Warszawa.
Bogusławski A., 1977: Problems of the Thematic-Rhematic Structure of Sentences. Warszawa.
Bogusławski A., 1996a: Logiczne, nielogiczne, pozalogiczne. „Przegląd Humanistyczny” XL, nr 5 (338), s. 109–142.
Bogusławski A., 1996b: Świętość jakości życia? „Przegląd Humanistyczny” XL, nr 2 (335), s. 1–38.
Bogusławski A., 1997: Do świata przez język. „Przegląd Humanistyczny” XLI, nr 2 (341), s. 103–129.
Bogusławski A., 1998: Science as Linguistic Activity, Linguistics as Scientific Activity. Warszawa.
Bogusławski A., 2001: O pozytywnej stronie granic poznania. W: Horecka A., Jadacki J., red.: U progu trzeciego tysiąclecia. Człowiek – Nauka – Wiara. Warszawa, s. 209–245.
Bogusławski A., 2002: Światopogląd i wiedza: glosa do pewnej dyskusji. „Przegląd Humanistyczny” XLVI, nr 2 (371), s. 1–30.
Bogusławski A., 2004: Rezygnacja i nadzieja filozofów. „Przegląd Humanistyczny” XLVIII, nr 2 (383), s. 1–26.
Bogusławski A., 2005: Do teorii czasownika powiedzieć. „Polonica” XXIV–XXV, s. 139–155.
Bogusławski A., 2007: A Study in the Linguistics-Philosophy Interface. Warszawa.
Bogusławski A., 2009: Myśli o gwiazdce i o regule. Warszawa.
Grzegorczykowa R., 2007: Wstęp do językoznawstwa. Warszawa.
Hjelmslev L., 1979: Prolegomena to a Theory of Language. W: Kurkowska H., Weinsberg A., red. i tłum.: Językoznawstwo strukturalne. Warszawa, s. 44–137.
Kurcz I., 2000: Psychologia języka i komunikacji. Warszawa.
Nowak T., 2013: Od przesłanki do konkluzji. Polskie czasowniki wnioskowania. Katowice.
Saussure F. de, 1961: Kurs językoznawstwa ogólnego. Kasprzyk K., tłum. Warszawa.
Tarski A., 1933: O pojęciu prawdy w językach nauk dedukcyjnych. Warszawa.
Wittgenstein L., 1997: Tractatus logico-philosophicus. Wolniewicz B., tłum. i wstęp. Warszawa.
Wittgenstein L., 2000: Dociekania filozoficzne. Wolniewicz B., tłum. i wstęp. Warszawa.
Wszołek S., 2004: Wprowadzenie do filozofii religii. Kraków.
Zaron Z., 2009: Problemy składni funkcjonalnej. Warszawa.
Zwiegincew W., 1962: Semazjologia. Warszawa.
Życiński J., 1996: Elementy filozofii nauki. Tarnów.
Uniwersytet Śląski Polska
Tomasz Nowak, dr hab., adiunkt w Zakładzie Leksykologii i Semantyki w Instytucie Języka Polskiego Uniwersytetu Śląskiego. Zainteresowania naukowe: gramatyka, semantyka, kognitywistyka. Autor monografii: Od przesłanki do konkluzji. Polskie czasowniki wnioskowania (Katowice 2013), Przyimki lokatywno-inkluzyjne we współczesnym języku polskim (w głębi, w obrębie, w środku, we wnętrzu) (Katowice 2008), Język w świetle odkryć nauki (Kraków 2011).
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
