Niezatarte ślady. Profesor Alina Kowalska (1932–2001)
Abstrakt
Indelible traces. Professor Alina Kowalska (1932–2001)
The purpose of this article is to present the academic profile of Professor Alina Kowalska and to commemorate her as a researcher engaged in scholarly work at the University of Silesia. She was among the people who built the Institute of Polish Studies in Katowice (and earlier in Sosnowiec) from the ground up, and therefore determined its character. Her research interests pivoted around two mutually intertwined issues: the evolution of the general language and evolution of the Silesian Polish in particular. Over time, she started to pay more and more attention to the issues of the Silesian region. Her works were characterized by diligence in language documentation and by research objectivity.
Key words: history of the Polish language, Silesian Polish language, numerical research, archive studies, scientific profile
Bibliografia
Bibliografia cytowanych lub wymienionych prac Aliny Kowalskiej
-1956: Grupy śr/z/-, źr/z/-, j/ź/rz- w I i II wydaniu „Jerozolimy wyzwolonej” Tassa w tłumaczeniu Piotra Kochanowskiego. „Język Polski” XXXVI, z. 1, s. 40–42.
-1963: Zaimkowe formy „jeje(j)”, „jejich” w zabytkach języka polskiego XIV–XVIII w. „Język Polski” XLIII, z. 4 i 5, s. 236–244.
-1973a: Końcówka „-ej” w odmianie rzeczowników rodzaju żeńskiego w języku polskim. W: Bajerowa I., Wróbel H., red.: Prace Językoznawcze. T. 2. Katowice, s. 59–81.
-1973b: Rachunki rzemieślników gliwickich z lat 1785–1804. „Zeszyty Gliwickie” X, s. 39–42.
-1976: Ewolucja analitycznych form czasownikowych z imiesłowem na „-ł” w języku polskim. Katowice, 163 s.
-1977: Rozwój nowych form słowa posiłkowego: „jestem”, „jesteś”, „jesteśmy”, „jesteście”. „Poradnik Językowy”, z. 9, s. 377–384.
-1978: Nazwiska mieszkańców Katowic w siedemnastowiecznej księdze metrykalnej. W: Lubaś W., Wilkoń A., red.: Prace Językoznawcze. T. 4: Onomastyka. Katowice, s. 35–52.
-1980: Badania diachroniczne nad regionalnymi odmianami polszczyzny. Postulaty i uwagi metodologiczne. „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego” XXXVII, s. 109–115.
-1983a: Akta miejskie Bierunia z lat 1674–1747. „Zaranie Śląskie” XLVI, z. 4, s. 486–491.
-1983b: Rola szkoły, Kościoła i instytucji wychowawczych w dziejach języka polskiego na Górnym Śląsku. W: Burzywoda U., Kowalska A., Wolińska O., red.: Studia z dziejów języka polskiego na Górnym Śląsku w okresie pruskim. Katowice, s. 101–126.
-1983c: Z historii polskiego imperatiwu. W: Pianka W., red.: Z problematyki czasownika słowiańskiego. Katowice, s. 119–128.
-1986: Dzieje języka polskiego na Górnym Śląsku w okresie habsburskim (1526–1742). Wrocław, 164 s.
-1987: Stosunki językowe na Górnym Śląsku w latach 1825 –1882. W: Glensk J., Sochacka S., red.: Karol Miarka a odrodzenie narodowe Śląska. Opole, s. 137–144.
-1992: Ks. Jan Alojzy Ficek jako inspirator polskiego życia kulturalnego na Śląsku. W: Myszor J., red.: Ks. Jan Alojzy Ficek i Piekary Śląskie w XIX wieku. Katowice, s. 108–116.
-1993: Akta miejskie Tarnowskich Gór od końca XVI wieku do roku 1740. Katowice, 268 s.
-1994: Rola czynnika ilościowego w przebiegu zmian fleksyjnych. W: Wrocławska E., red.: Uwarunkowania i przyczyny zmian językowych. Warszawa, s. 49–53.
-1996a: Poezja jako źródło do badań wariancji fleksyjnej w XVII wieku. W: Kucała M., red.: Studia historycznojęzykowe. T. 2. Kraków, s. 197–208.
-1996b: Zależność zmian fleksyjnych od frekwencji. W: Studia Linguistica Polono-Meridianoslavistica. Skopje, s. 157–161.
-1999: Terminologia administracyjno-prawnicza w Księdze miejskiej Mysłowic z lat 1590–1762. W: Malicki J., Heska-Kwaśniewicz K., red.: Śląskie miscellanea. T. 12. Katowice, s. 15–19.
-2000: Archiwalia pszczyńskie w języku polskim (XVII w. – 1. poł. XIX w.). W: Synowiec H., Siuciak M., red.: W kręgu języka i kultury ziemi pszczyńskiej. Materiały z drugiej sesji naukowej zorganizowanej w Suszcu w dniach 12 i 13 listopada 1999 roku. Katowice–Suszec, s. 17–26.
-2002a: Z badań nad dziejami języka polskiego na Górnym Śląsku. Katowice, 272 s.
-2002b: Protokolarz albo „Czerwona Księga” Mysłowic. [Współautor opracowania: Piwowarczyk A.]. Barciak A., red. Mysłowice, 544 s.
Literatura
Kąś J., 1994: O nieprzydatności metody statystycznej w badaniach interferencji leksykalnej w gwarach. W: Anusiewicz J., Siciński B., red.: Języki subkultur. Wrocław, s. 205–219.
Kleszczowa K., Ostaszewska D., red., 2008: Alina Kowalska (1932–2001). Katowice.
Mańczak W., 1977: Alina Kowalska, Ewolucja analitycznych form czasownikowych z imiesłowem na -ł w języku polskim, Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach nr 123, Katowice 1976, s. 162 (recenzja). „Język Polski” LVII, z. 5, s. 380–382.
Wolińska O., 1998: Jubileusz Profesor Aliny Kowalskiej. W: Wolińska O., red.: Prace Językoznawcze. T. 25: Studia historycznojęzykowe. Katowice, s. 7–9.
Uniwersytet Śląski Polska
Aleksandra Janowska, dr hab. prof. UŚ w Zakładzie Leksykologii i Semantyki w Instytucie Języka Polskiego Uniwersytetu Śląskiego. Zainteresowania badawcze: historia języka, słowotwórstwo, leksykologia historyczna. Opublikowała trzy monografie: Funkcje przestrzenne przedrostków czasownikowych w polszczyźnie (Katowice 1999), Polisemia staropolskich czasowników. Źródła, swoistość, konsekwencje (Katowice 2007) oraz Słowotwórstwo czasowników staropolskich. Stan i tendencje rozwojowe (współautorstwo; Kraków 2005).
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
