Alternative and augmentative communication in the speech and communication development process of children with autism spectrum disorder
Abstract
The article presents issues related to speech and the more widely understood process of communication of children with the autism spectrum disorder. The determinants of speech development and communication of children with ASD were characterized. Efforts were also made to show the consequences of disturbed speech development translating into psychosocial functioning. The paper explains the notions of the alternative and augmentative communication and describes the most frequently used methods in the treatment of children with the autism spectrum disorder.
Keywords
autism spectrum disorder; speech; communication; alternative means of communication; supporting the ability to speak
References
Błeszyński, J.J. (2010). Analiza różnicująca wybranych zespołów zaburzeń autystycznych. Zarys rewalidacji. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Błeszyński, J.J. (2014). Biologiczne uwarunkowania rozwoju komunikacji – mowy i języka dzieci z całościowymi zaburzeniami rozwoju: autyzmem i zespołami ze spektrum autyzmu. W: S. Milewski, J. Kuczkowski, K. Kaczorowska-Bray (red.), Biomedyczne podstawy logopedii (s. 311–329). Gdańsk: Harmonia Universalis.
Bobkowicz-Lewartowska, L. (2011). Autyzm dziecięcy. Zagadnienia diagnozy i terapii. Kraków: Impuls.
Borkowska, A.R., Robak, A. (2016). SLI a afazja/dysfazja rozwojowa i dziecięca afazja nabyta – ujęcie neuropsychologiczne. W: K. Kaczorowska-Bray, S. Milewski (red.), Wczesna interwencja logopedyczna (s. 247–259). Gdańsk: Harmonia Universalis.
Bronk, D., Meslin, A. (2017). Rozwój mowy u dziecka z autyzmem. W: D. Marzec, J. Miękina (red.), Autyzm wyzwaniem XXI wieku (s. 56–73). Częstochowa: Wydawnictwo Akademii im. Jana Długosza.
Chojnicka, I., Płoski, R. (2012). Polska wersja wywiadu do diagnozowania autyzmu ADI-R (Autism Diagnostic Interview – Revised). Psychiatria Polska, 46(2), 249–259.
Czaplewska, E. Kaczorowska-Bray, K. (2005). Kompetencja komunikacyjna i jej zaburzenia u dzieci. W: M. Młynarska, T. Smereka (red.), Logopedia. Teoria i praktyka (s. 448–454). Wrocław: A Linea.
Grabias, S. (2012). Teoria zaburzeń mowy. Perspektywy badań, typologie zaburzeń, procedury postępowania logopedycznego. W: S. Grabias, M. Kurkowski (red.), Logopedia. Teoria zaburzeńmowy (s. 15–73). Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Grycman, M. (2004). Teoretyczne podstawy komunikacji wspomagającej i alternatywnej. W: M. Grycman, A. Smyczek (red.), Wiem, czego chcę! Doświadczenia polskich terapeutów i użytkowników wspomagających sposobów porozumiewania się (AAC) (s. 13–22). Kraków: Stowarzyszenie „Mówić bez Słów”.
Hycnar-Kamińska, M. (2017). MÓWik jako narzędzie komunikacji wspomagającej i alternatywnej. W: D. Marzec, J. Miękina (red.), Autyzm wyzwaniem XXI wieku (s. 106–117). Częstochowa: Wydawnictwo Akademii im. Jana Długosza.
Iwańczak, H. (2017). Mowa i komunikacja w autyzmie. W: D. Marzec, J. Miękina (red.), Autyzm wyzwaniem XXI wieku (s. 74–86). Częstochowa: Wydawnictwo Akademii im. Jana Długosza.
Janik, I. (2012). Mutyzm dziecięcy. W: J. Skibicka, D. Larysz (red.), Neurologopedia w teorii i praktyce. Wybrane zagadnienia diagnozy i terapii dziecka (s. 79–94). Bielsko-Biała: Wydawnictwo Naukowe Akademii Techniczno-Humanistycznej.
Kaczmarek, B.B. (2014). Zamiast wstępu. Koncepcje polskiego programu Makaton. W: B.B. Kaczmarek (red.), Makaton w rozwoju osób ze złożonymi potrzebami komunikacyjnymi (s. 13–37). Kraków: Impuls.
Kaniecka, K. (2008). Picture Communication Symbols. W: J.J. Błeszyński (red.), Alternatywne i wspomagające metody komunikacji (s. 353–362). Kraków: Impuls.
Kielar-Turska, M. (2012). Rozwój sprawności językowych i komunikacyjnych. W: E. Czaplewska, S. Milewski (red.), Diagnoza logopedyczna. Podręcznik akademicki (s. 15–63). Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Krzemiński, M. (2015). Komunikacja, emocje, stres, asertywność i empatia. Student wobec wyzwań współczesności. Włocławek: Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej.
Lipski, W. (2015). Standard postępowania logopedycznego w przypadku autyzmu. W: S. Grabias, J. Panasiuk, T. Woźniak (red.), Logopedia. Standardy postępowania logopedycznego (s. 461–516). Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Loebl, W. (2008). Szkic rozwoju wspomagającej i alternatywnej komunikacji w Polsce. W: J.J. Błeszyński (red.), Alternatywne i wspomagające metody komunikacji (s. 21–31). Kraków: Impuls.
Minczakiewicz, E.M. (2001). Edukacyjny i pragmatyczny aspekt rozwoju komunikacji u dzieci ze sprzężonymi zaburzeniami rozwoju. W: E.M. Minczakiewicz (red.), Komunikacja – mowa – język w diagnozie i terapii zaburzeń rozwoju u dzieci i młodzieży niepełnosprawnej (s. 26–39). Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej.
Obrębowski, A. (2014). Biologiczne podstawy mowy. W: S. Milewski, J. Kuczkowski, K. Kaczorowska-Bray (red.), Biomedyczne podstawy logopedii (s. 23–35). Gdańsk: Harmonia Universalis.
Olechnowicz, H. (2012). Jak uwolnić w dzieciach z autyzmem wrodzone wzorce przywiązania? W: H. Olechnowicz, R. Wiktorowicz (red.), Dziecko z autyzmem. Wyzwalanie potencjału rozwojowego (s. 23–32). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Panasiuk, J. (2016a). Neurologiczne uwarunkowania rozwoju mowy. W: K. Kaczorowska-Bray, S. Milewski (red.), Wczesna interwencja logopedyczna (s. 36–51). Gdańsk: Harmonia Universalis.
Panasiuk, J. (2016b). Specyficzne zaburzenia rozwoju mowy w diagnozie i terapii logopedycznej. W: K. Kaczorowska-Bray, S. Milewski (red.), Wczesna interwencja logopedyczna (s. 211–246). Gdańsk: Harmonia Universalis.
Patrzykont, K. (2017). Praktyczne wykorzystanie systemów komunikacji alternatywnej na zajęciach szkolnych i terapeutycznych. W: D. Marzec, J. Miękina (red.), Autyzm wyzwaniem XXI wieku (s. 143–150). Częstochowa: Wydawnictwo Akademii im. Jana Długosza.
Pilch, A. (2004). Rozmawiamy gestami. W: M. Grycman, A. Smyczek (red.), Wiem, czego chcę! Doświadczenia polskich terapeutów i użytkowników wspomagających sposobów porozumiewania się (AAC) (s. 75–84). Kraków: Stowarzyszenie „Mówić bez Słów”.
Pisula, E. (2012). Autyzm. Od badań mózgu do praktyki psychologicznej. Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Przybyla, O. (2015). Motoryczne zdolności koordynacyjne w świetle badań nad mową. W: S. Milewski, K. Kaczorowska-Bray (red.), Metodologia badań logopedycznych z perspektywy teorii i praktyki (s. 322–363). Gdańsk: Harmonia Universalis.
Rynkiewicz, A., Kulik M. (2013). Wystandaryzowane, interaktywne narzędzia do diagnozy zaburzeń ze spektrum autyzmu a nowe kryteria diagnostyczne DSM-5. Psychiatria, 10(2), 41–48.
Smyczek, A. (2008). Zastosowanie wspomagających i alternatywnych metod komunikacji (AAC approach) w terapii małych dzieci zagrożonych poważnymi zaburzeniami w porozumiewaniu się. W: J.J. Błeszyński (red.), Alternatywne i wspomagające metody komunikacji. Kraków: Impuls.
Stecko, E. (2002). Zaburzenia mowy u dzieci – wczesne rozpoznawanie i postępowanie logopedyczne. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Twardowski, A. (2002). Kształtowanie dialogowej kompetencji komunikacyjnej u uczniów niepełnosprawnych intelektualnie. Kalisz–Poznań: Wydawnictwo Instytutu Pedagogiczno-Artystycznego UAM.
Winczura, B. (2013). Zaburzenia rozwoju mowy i komunikacji u małych dzieci z autyzmem. Dylematy wczesnej diagnozy autyzmu. W: B. Winczura (red.), Dzieci o specjalnych potrzebach komunikacyjnych. Diagnoza – edukacja – terapia (s. 35–51). Kraków: Impuls.
Nicolaus Copernicus University in Toruń Poland
https://orcid.org/0000-0002-9471-9002
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
The Copyright Owners of the submitted texts grant the Reader the right to use the pdf documents under the provisions of the Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY SA). The user can copy and redistribute the material in any medium or format and remix, transform, and build upon the material for any purpose.
1. License
The University of Silesia Press provides immediate open access to journal’s content under the Creative Commons BY-SA 4.0 license (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Authors who publish with this journal retain all copyrights and agree to the terms of the above-mentioned CC BY-SA 4.0 license.
2. Author’s Warranties
The author warrants that the article is original, written by stated author/s, has not been published before, contains no unlawful statements, does not infringe the rights of others, is subject to copyright that is vested exclusively in the author and free of any third party rights, and that any necessary written permissions to quote from other sources have been obtained by the author/s.
If the article contains illustrative material (drawings, photos, graphs, maps), the author declares that the said works are of his authorship, they do not infringe the rights of the third party (including personal rights, i.a. the authorization to reproduce physical likeness) and the author holds exclusive proprietary copyrights. The author publishes the above works as part of the article under the licence "Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International".
ATTENTION! When the legal situation of the illustrative material has not been determined and the necessary consent has not been granted by the proprietary copyrights holders, the submitted material will not be accepted for editorial process. At the same time the author takes full responsibility for providing false data (this also regards covering the costs incurred by the University of Silesia Press and financial claims of the third party).
3. User Rights
Under the CC BY-SA 4.0 license, the users are free to share (copy, distribute and transmit the contribution) and adapt (remix, transform, and build upon the material) the article for any purpose, provided they attribute the contribution in the manner specified by the author or licensor.
4. Co-Authorship
If the article was prepared jointly with other authors, the signatory of this form warrants that he/she has been authorized by all co-authors to sign this agreement on their behalf, and agrees to inform his/her co-authors of the terms of this agreement.
I hereby declare that in the event of withdrawal of the text from the publishing process or submitting it to another publisher without agreement from the editorial office, I agree to cover all costs incurred by the University of Silesia in connection with my application.