Epizod szczeciński w prozie Bohumila Hrabala. Rzecz o granicach tłumaczenia / The Szczecin Episode in Bohumil Hrabal’s Prose On the Limits of Translation
Abstrakt
The object of the analysis is the so-called Szczecin episode in its many variants. The episode plays a significant role in interpreting the novel Too Loud a Solitude, the Czech version of which is a source text for a number of foreign translations. As such, the episode creates space for specific translation operations that are possible in some languages (e.g. Polish and German), while impossible in other.
Słowa kluczowe
a source text; translation; interpretation; source text variants; target text variants
Bibliografia
Drybling Hidegkutiego, czyli rozmowy z Hrabalem, 2011. L. Szigeti, rozm. A. Kaczorowski, przeł. Izabelin, Świat Literacki.
Fabiszewski B., 2008: „Zbyt głośna samotność” Bohumila Hrabala w sześciu wydaniach. W: G. Bąbiak, J. Królak, red.: Z polsko-czeskich zbliżeń literackich w XX w. Warszawa, Wydział Polonistyki UW, s. 111—146.
Godlewski P., 2003: [Od tłumacza]. W: B. Hrabal: Zbyt głośna samotność. P. Godlewski, tłum. Izabelin, Świat Literacki, s. 120—123.
Hrabal B., 1978: Zbyt głośna samotność. P. Heartman, tłum. Warszawa, Niezależna Oficyna Wydawnicza.
Hrabal B., 1981: Kluby poezie. Praha, Mladá fronta.
Hrabal B., 1982: Zbyt głośna samotność. [Wyd. 2]. P. Heartman, tłum. Warszawa, Krąg.
Hrabal B., 1989: Zbyt głośna samotność. [Wyd. 2]. P. Heartman, tłum. Gdynia, Petit.
Hrabal B., 1992: Příliš hlučná samota. W: Idem: Městečko, kde se zastavil čas; Něžný barbar; Příliš hlučná samota. Praha, Odeon.
Hrabal B., 1993: Zbyt głośna samotność. P. Godlewski, tłum. Kraków, Wydawnictwo Literackie.
Hrabal B., 1994a: Hlučná samota. [Text první variance]. W: Idem: Sebrané spisy Bohumila Hrabala. Svazek 9. Praha, Pražská imaginace, s. 81—170.
Hrabal B., 1994b: Hlučná samota. [II. Variace]. W: Idem: Sebrané spisy Bohumila
Hrabala. Svazek 9. Praha, Pražská imaginace, s. 171—241.
Hrabal B., 1994c: Příliš hlučná samota. W: Idem: Sebrané spisy Bohumila Hrabala. Svazek 9. Praha, Pražská imaginace, s. 7—78.
Hrabal B., 1996: Zbyt głośna samotność. P. Godlewski, tłum. Wrocław, Wydawnictwo Dolnośląskie.
Hrabal B., 2003: Zbyt głośna samotność. P. Godlewski, tłum. Izabelin, Świat Literacki.
Mazal T., 2006: Příliš hlučná samota. W: Idem: Spisovatel Bohumil Hrabal. Praha, Torst, s. 323—332.
Zumr J., 2008: „Hlučná samota” jako obraz světa. W: A. Cosentino, M. Jankovič, J. Zumr, red.: Hrabaliana rediviva. Praha, Filosofia, s. 79—85.
Univeristy of Wroclaw Polska
https://orcid.org/0000-0001-8244-3101
profesor doktor habilitowany, kierownik Zakładu Teorii Literatury w Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu Wrocławskiego; literaturoznawca, teoretyk literatury, translatolog, tłumacz. Opublikował m.in.: Przekład artystyczny a kultura literacka. Komunikacja i metakomunikacja literacka (1987); włoski przekład tej książki Traduzione artistica e cultura letteraria. Comunicazione e metacomunicazione letteraria (1992); Kształty obecności. Recepcja pisarstwa Umberta Eco w polskiej kulturze literackiej (2001); Bohumila Hrabala sprawa polska (i inne sprawy) (2013); współredagował (z Włodzimierzem Boleckim i Maciejem Gorczyńskim) Współczesne dyskurs konfliktu. Literatura — Język — Kultura. Tom 93. Z Dziejów Form Artystycznych w Literaturze Polskiej (2015). Przełożył na język polski książkę U. Eco La ricerca della lingua perfetta nella cultura europea. Wyd. 1: W poszukiwaniu języka uniwersalnego (2002); wyd. 2: Poszukiwanie języka doskonałego w kulturze europejskiej (2013). Z języków czeskiego i słowackiego przekładał teksty naukowe z zakresu nauk humanistycznych. Jako tłumacz literacki zadebiutował przekładem bajki B. Hrabala Kopretina / Złocieńka (2014).
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
