Przedmiotem rozważań podjętych w artykule jest ewaluacja i analiza polityki integracyjnej, czyli takiej, która dotyczy integracji cudzoziemców. Ta ostatnia rozumiana jest jako proces dynamicznego, dwukierunkowego i wzajemnego dostosowania migrantów oraz osób zamieszkałych na terenie państw członkowskich Unii Europejskiej (UE). Celem autorki artykułu jest pogłębienie refleksji dotyczącej tego, czym jest ewaluacja i analiza tak rozumianej polityki integracyjnej oraz przedstawienie prób wypracowania ich ram w wybranych państwach UE.

Badania, jakie przeprowadzono, dotyczyły działalności emigrantów węgierskich w Legionie Hiszpańskim. Założono, że Węgrzy zapewnili znaczne zasoby ludzkie dla Legionu Hiszpańskiego i armii hiszpańskiej, głównie podczas hiszpańskiej wojny domowej. Analizując fakty, można stwierdzić, że udział żołnierzy węgierskich we wcześniejszych wojnach na terenie Afryki Północnej i w hiszpańskich konfliktach zbrojnych miał istotny wpływ na sytuację geopolityczną tego obszaru. Można również przyjąć, że weterani odegrali istotną rolę w trwającej wojnie militarnej i wywiadowczej między Zachodem a Wschodem.

Celem badawczym w artykule jest ukazanie wpływu (znaczenia) czynnika geopolitycznego w stosunkach Polski z Federacją Rosyjską (Rosją) i Republiką Federalną Niemiec (Niemcami) w okresie pozimnowojennym, w tym przede wszystkim na stopień zbieżnych i rozbieżnych (sprzecznych) interesów z tymi państwami oraz na dylematy z tym związane dla polityki zagranicznej i bezpieczeństwa Polski. Główna teza badawcza zawiera się w stwierdzeniu, że czynnik geopolityczny, mimo zmian zachodzących w ostatnich dziesięcioleciach w systemie międzynarodowym (np. przyspieszenie procesów globalizacji), jest nadal jedną z głównych determinant stosunków Polski z Rosją i Niemcami. Jednakże w okresie pozimnowojennym rzutował on zdecydowanie bardziej negatywnie na stosunki Polski z Rosją niż na relacje Polski z Niemcami. W omawianym okresie w polityce zagranicznej Polski znacznie zmalało znaczenie problemu niemieckiego, w jego tradycyjnym rozumieniu źródeł zagrożenia, rosło natomiast znaczenie problemu rosyjskiego. Niemcy były postrzegane przez decydentów polskiej polityki zagranicznej przede wszystkim jako partner i sojusznik (w ramach NATO), natomiast Rosja, jako główne zagrożenie dla bezpieczeństwa Polski, w tym także jako zagrożenie militarne (zagrożenie bezpośrednią napaścią zbrojną). Mając na uwadze zagadnienia bardziej szczegółowe, w opracowaniu wyeksponowane zostały m.in. kwestie dotyczące istoty czynnika geopolitycznego w polityce zagranicznej państw, niektóre uwarunkowania geopolitycznego usytuowania Polski w okresie pozimnowojennym, główne etapy i ich cechy charakterystyczne w stosunkach Polski z Niemcami i Rosją w tym czasie, główne obszary rozbieżnych interesów w stosunkach Polski z Niemcami i Rosja w drugiej dekadzie XXI w., podobieństwa i różnice w polityce Polski wobec Niemiec i Rosji w okresie pozimnowojennym oraz główne dylematy polityki zagranicznej Polski pod koniec drugiej dekady XXI w. wynikające z geopolitycznego usytuowania Polski między Rosją a Niemcami. Jeden z głównych wniosków sformułowanych na podstawie przeprowadzonych rozważań zawiera się w stwierdzeniu, że geopolityczne położenie Polski między Rosją i Niemcami nie oznacza, że mając na uwadze związane z tym zaszłości historyczne, stosunki Polski z tymi państwami skazane są na konfrontacyjny charakter. Czynnik geopolityczny nie ma bowiem charakteru samodzielnej siły sprawczej, determinizmu geopolitycznego, automatycznie eliminującego możliwości wpływu kolejnych polskich rządów na zmianę geopolitycznej sytuacji Polski. Geopolityczne usytuowanie nie determinuje ani wiecznych wrogów ani wiecznych przyjaciół. Z tego samego położenia geopolitycznego Polski można bowiem wyprowadzić różne koncepcje, programy i cele polityki zagranicznej.

W artykule przedstawiono przyczyny, dla których w ciągu obecnej dekady nastąpił znaczący wzrost zagrożenia bronią masowego rażenia. Pomimo wieloletnich wysiłków społeczności międzynarodowej broni tej nie udało się wyeliminować ani znacząco ograniczyć jej arsenałów czy też wykluczyć możliwość jej budowy lub transferu. Wzrosło natomiast znaczenie broni masowego rażenia, zwłaszcza jądrowej, jako czynnika siły w stosunkach międzynarodowych. Tendencja ta prawdopodobnie utrzyma się w dającej się przewidzieć przyszłości. Dlatego też podczas opracowywania artykułu skoncentrowano się na wyjaśnieniu mechanizmów tego procesu i jego powiązań z wieloma innymi wydarzeniami i faktami mającymi wpływ na bezpieczeństwo międzynarodowe. Należy tu podkreślić szczególne znaczenie, jakie przypisano roli precyzyjnego szacowania ryzyka stwarzanego przez broń masowego rażenia i określeniu jego hierarchii. Ponadto przedstawiono formy i metody działania państw i organizacji międzynarodowych w zakresie zapobiegania proliferacji (w ramach traktatów rozbrojeniowych i forów nieformalnych) oraz dokonano oceny ich efektywności.

Większość (57%) polskich dziennikarzy prasowych, radiowych i telewizyjnych uczestniczących w ankiecie przeprowadzonej w 2019 r. uznało rozpowszechnianie fałszywych wiadomości za zjawisko społeczne. Masową skalę tego procesu zauważyła także większość (88%) ekspertów ds. komunikacji uczestniczących w międzynarodowym projekcie badawczym przeprowadzonym również w 2019 r. Zagrożenie dezinformacją stało się jednym z elementów kształtujących postrzeganie prestiżu zawodu przez dziennikarzy. Wpływa ono także na samoocenę dziennikarską pod względem profesjonalizmu. Porównanie z ankietami przeprowadzonymi w 2015 r. i 2016 r. pozwoliło stwierdzić, że odsetek dziennikarzy postrzegających wysokie (z 13% do 38%), a nie niskie (z 7% do 17%), społeczne uznanie ich zawodu znacznie wzrósł. Jednocześnie ich przeświadczenie o wysokim poziomie profesjonalizmu spadło (z 60% do 49%), a liczba respondentów — zgłaszających zauważalny brak kompetencji i merytorycznego przygotowania dziennikarzy w kontekście rozpowszechniania fałszywych wiadomości przez oficjalne i społecznościowe media — wzrosła (z 16% do 35%).