Język:
PL
| Data publikacji:
31-12-2014
|
Abstrakt
| s. 7-16
Autorka artykułu przedstawia argumenty za koniecznością rozwijania umiejętności interpretacyjnych jako podstawy właściwego rozumienia świata. Umiejętności te powinny być kształtowane przez nauczycieli odpowiednio przygotowanych do tej roli zarówno pod względem merytorycznym, jak i metodycznym. W artykule zaprezentowano wyniki badań dotyczących kompetencji interpretacyjnych studentów pierwszego roku filologii polskiej, zestawione z wynikami egzaminu z dydaktyki literatury. Analiza ta ukazuje wzrost umiejętności interpretacyjnych w trakcie studiów, ale jednocześnie wskazuje na potrzebę zmian w systemie kształcenia przyszłych nauczycieli.
Język:
PL
| Data publikacji:
31-12-2014
|
Abstrakt
| s. 17-33
Autorka artykułu analizuje „dialogi z tradycją” obecne w szkole, traktując je nie tylko jako metodę przybliżania przeszłości oraz wskazywania odniesień i kontynuacji, lecz także jako sposób „oswajania” współczesności. Konfrontacja mentalności ludzi różnych epok i wynikająca z niej perspektywa historyczna interpretatora może pomóc uczniom lepiej zrozumieć otaczający ich świat. Bezpośrednią inspiracją do refleksji na ten temat była interpretacja współczesnego wiersza Dusza autorstwa Julii Hartwig, zamieszczonego w jednym z podręczników do klasy pierwszej liceum w rozdziale poświęconym literaturze średniowiecza. Utwór ten skłania do przypomnienia tradycyjnych wyobrażeń o dwoistości ludzkiej natury, współczesnych dylematów i wątpliwości oraz pytań o życie i śmierć, na które „nie ma odpowiedzi”.
Język:
PL
| Data publikacji:
31-12-2014
|
Abstrakt
| s. 35-51
Odwołując się do wymagań analizy i interpretacji tekstów kultury zawartych w nowej podstawie programowej, artykuł podejmuje tematykę kształtowania komercyjnego wizerunku tekstów kultury w reklamach. Ma on na celu zainspirowanie nauczycieli, realizujących cele zarówno edukacji polonistycznej, jak i kulturowej, do podejmowania odpowiednich działań dydaktycznych. Materiał analityczny zawarty w artykule daje nauczycielowi swobodę w doborze przykładów do analizy i interpretacji, pozwalając na odnajdywanie kluczowych informacji. Wstęp do artykułu należy potraktować jako teoretyczne wprowadzenie do opisywanych zjawisk komunikacyjno-językowych, pomocne w dalszej pracy dydaktycznej (dobieraniu przykładów i ich omawianiu). Zamieszczone w artykule przykłady reklam zostały poddane analizie i interpretacji w odniesieniu do ustaleń badań pragmalingwistycznych i kognitywistycznych.
Język:
PL
| Data publikacji:
31-12-2014
|
Abstrakt
| s. 53-66
Artykuł przedstawia twórcze działania małych dzieci, młodszych uczniów szkoły podstawowej oraz młodzieży. Autorka zwraca uwagę na konieczność rozwijania kreatywności uczniów, aby wczesne lata życia nie pozostały jedynym okresem ich twórczej aktywności. Zaprezentowane działania twórcze obejmują również aktywność studentów przygotowujących się do zawodu nauczyciela, ponieważ tylko nauczyciel twórczy potrafi docenić, zaplanować i odpowiednio ukierunkować kreatywność swoich podopiecznych. Teksty literackie powstałe podczas zajęć, pisane przez osoby w różnym wieku, stanowią wyraz potrzeby rozwijania ludzkiej kreatywności, która może stać się naturalnym sposobem realizacji zasady podmiotowości w nauczaniu.
Język:
PL
| Data publikacji:
31-12-2014
|
Abstrakt
| s. 67-76
Autorka artykułu twierdzi, że proces nabywania przez ucznia umiejętności odczytywania tekstów kultury można symbolicznie porównać do przejścia od Zuhanden do Vorhanden — czyli od tego, co „dane” i oczywiste, do tego, co „wzbudza działanie” i skłania do refleksji. W tym ujęciu szkolna lektura powinna prowadzić ucznia ku dojrzałości czytelniczej, wyrastającej z interpretacji tekstów, które nie wymagają już „opieki” nauczyciela, lecz przygotowują ucznia do wyzwań związanych nie tyle z przygotowaniem, co z umiejętnością refleksyjnego myślenia i elastycznego spojrzenia. Pojęcie to, zaczerpnięte z filozofii Martina Heideggera, zostało zilustrowane w artykule poprzez analizę wybranych dzieł sztuki autorstwa Diego Velázqueza, Torala, Thomasa Strutha oraz Mirosława Bałki.
Język:
PL
| Data publikacji:
31-12-2014
|
Abstrakt
| s. 77-88
Zbiór wspomnień Ludwika Hurskiego, opublikowany wiosną 2014 roku, bez wątpienia zasługuje na wykorzystanie w pracy dydaktycznej. Tematyczna różnorodność poruszanych przez autora zagadnień sprawia, że zapiski śląskiego górnika, żyjącego na przełomie XIX i XX wieku, mogą być cennym materiałem zarówno dla nauczycieli języka polskiego, jak i historyków. Zestawienie Wspomnień Hurskiego z Pamiętnikami Jana Chryzostoma Paska może przynieść interesujące efekty. Uczniowie szkół ponadpodstawowych, zwłaszcza na Śląsku, mają w ten sposób okazję doskonalić umiejętności analizy porównawczej oraz korzystania ze źródeł. Książka zapoznaje uczniów także z wariantami językowymi, które wyszły już z użycia (np. skrzydlate słowa, powiedzenia czy legendy związane z regionem). Można ją jednak odczytywać również z innej perspektywy — z jednej strony tekst wykorzystuje mieszany kod językowy i nie jest wolny od błędów, z drugiej zaś dokumentuje indywidualny proces przyswajania polszczyzny przez Ślązaka, którego dzieciństwo przypadło na okres Kulturkampfu.
Język:
PL
| Data publikacji:
31-12-2014
|
Abstrakt
| s. 89-99
Artykuł podejmuje jeden z najpoważniejszych problemów języka polskiego początku XXI wieku — wulgaryzację języka we wszystkich przestrzeniach komunikacyjnych. Autorka szczególną uwagę poświęca problemowi wulgaryzacji języka młodego pokolenia. Analizuje szkolne definicje wulgaryzmów oraz sposoby ich odnotowywania w słownikach szkolnych. W artykule podkreślono rolę nauczyciela języka polskiego w przeciwdziałaniu wulgaryzacji języka dzieci i młodzieży. Nauczyciel powinien być wzorem zachowań językowych, autorytetem językowym oraz ekspertem oceniającym język publikacji przeznaczonych do użytku szkolnego.
Język:
PL
| Data publikacji:
31-12-2014
|
Abstrakt
| s. 101-110
Autorka, analizując językowy obraz szkoły w opowieściach absolwentów, zwraca uwagę na trudności związane z analizą wspomnień osobistych. W tym celu sięga po potoczne znaczenia słowa wspomnienie oraz przegląda jego definicje zawarte w słownikach języka polskiego, a także w opracowaniach z zakresu genologii, psychologii i socjologii. Zaznacza również problemy definicyjne wynikające z subiektywnego rozumienia pojęcia wspomnienia, jego różnorodnych funkcji, wpływu języka oraz uzależnienia od nie do końca rozpoznanego jeszcze procesu przypominania.
Język:
PL
| Data publikacji:
31-12-2014
|
Abstrakt
| s. 111-132
Artykuł stanowi próbę nakreślenia tendencji stylistycznych obecnych w książkach i czasopismach adresowanych do młodego odbiorcy. Główną cechą tekstów popularnonaukowych przeznaczonych dla dzieci i młodzieży jest ich wielokodowość — z jednej strony obecność ilustracji, zdjęć, rysunków i wykresów (zjawiska ikonizacji i graficzności pisma), z drugiej zaś styl wypowiedzi odwołujący się do doświadczeń odbiorcy (np. potoczna leksyka fleksyjna, stylizacja kolokwialna, zachowanie formalnych i semantycznych zasad spójności, nienachalne wprowadzanie terminów naukowych). Popularnonaukowa książka wielokodowa wymaga od odbiorcy umiejętności globalnego, symultanicznego odbioru treści.
Język:
PL
| Data publikacji:
31-12-2014
|
Abstrakt
| s. 133-140
Artykuł podejmuje problematykę tytułu — nagłówka — jako pierwszej części kompletnego tekstu opowiadania uczniowskiego. W ramach badań diagnostycznych przeanalizowano 132 wypracowania uczniów klas szóstych. Jedynie połowa z tych tekstów zawierała tytuł. W artykule zwrócono uwagę na strukturę formalną tytułów oraz ich funkcje. Najczęściej tytuły akcentowały bohatera, czas i miejsce wydarzeń, a także dominujące zdarzenie opowiadania. Niewiele z nich miało charakter intrygujący czy zachęcający do dalszej lektury, co świadczy o tym, że uczniowie nie są jeszcze świadomi potencjału tytułu jako narzędzia przyciągającego uwagę odbiorcy. W końcowej części artykułu autorzy apelują o rozwijanie u uczniów umiejętności nadawania tytułów tekstom oraz o wprowadzenie nauczania różnych funkcji, jakie tytuł może pełnić jako integralna część wypowiedzi.
Język:
PL
| Data publikacji:
31-12-2014
|
Abstrakt
| s. 141-153
Odwołując się do treści obowiązującej podstawy programowej, autorka dokonuje przeglądu kilku aktualnych podręczników do edukacji językowej na poziomie gimnazjalnym i ponadgimnazjalnym (autorstwa Ireny Bajerowej, Mieczysława Pęcherskiego i Janusza Strutyńskiego), ze szczególnym uwzględnieniem zagadnień dotyczących spójników. Analiza zawartości podręczników pozwala na sformułowanie wniosków dotyczących merytorycznego ujęcia tematu, metod wprowadzania informacji o spójnikach oraz typowych ćwiczeń rozwijających umiejętności związane z tą częścią mowy.
Język:
PL
| Data publikacji:
31-12-2014
|
Abstrakt
| s. 155-166
Tematem artykułu jest analiza porównawcza języka wybranych podręczników do muzyki i plastyki dla uczniów klas 4–6 szkoły podstawowej. Do analizy wybrano losowo reprezentatywne fragmenty czterech podręczników. Autorka obliczyła procentowy udział poszczególnych części mowy w tekstach podręcznikowych oraz wskaźnik nominalności tekstu. Wyniki badań statystycznych poszerzają wiedzę na temat struktury językowej i stylu podręczników, a także mogą przyczynić się do doskonalenia umiejętności pisarskich ich autorów.
Język:
PL
| Data publikacji:
31-12-2014
|
Abstrakt
| s. 167-173
Katarzyna Maria Pławecka: Przygotowanie polonistyczne uczniów wiejskich gimnazjów w perspektywie dalszego kształcenia (na przykładzie gminy Laskowa). Kraków 2013 [recenzja]
Język:
PL
| Data publikacji:
31-12-2014
|
Abstrakt
| s. 197-200
Praca z uczniem o specjalnych potrzebach edukacyjnych. T. 1. Red. Anna Guzy, Danuta Krzyżyk. Kielce 2012; T. 2. Red. Anna Guzy, Bernadeta Niesporek‑Szamburska. Kielce 2013 [recenzja]
Język:
PL
| Data publikacji:
31-12-2014
|
Abstrakt
| s. 207-212
Karolina Kusek: Pomiędzy tęczą a błotnym kamieniem. Warszawa 2012; Karolina Kusek: Gdy oniemieli wieszcze… Wiersze wybrane i nowe. Red. Dariusz T. Lebioda. Warszawa 2013 [recenzje]