Teatr awangardowy i japońska Nowa Fala - przypadek Terayamy
Abstrakt
Krzysztof Loska
Avant-Garde Theater and the Japanese New Wave—The Terayama Case
The turn of the 50s in Japan is marked by a debut of a young generationof film and theater directors. Their artistic undertakings voiced an objection to an aesthetic tradition. Stage artists successfully cooperated with film makers as they shared a similar worldview, leftist sensitivity and their stance expressed the protest against political situation in the country. Film, like theatre, was used as a method of dealing with recent past, previous epoch’s militarism, and as a reflective tool, enabling contemplation over individual and national identity. In such a historical context a new kind of theater, called post-shingeki or Small Theaters Movement, rose to the surface. The purpose of this article, however, is not to discuss general characteristics of the then-current stage avant-garde but an analysis of a particular case, i.e. the works of Shūji Terayama whose most famous plays were staged at European festivals and by some were compared to works by Jerzy Grotowski and Peter Brook. For years Terayama remained a symbol of countercultural resistance as his shocking stagings and films, aroused controversy and outcry. The intention of the article is to present both sources of inspiration and cultural and political contexts that would facilitate a deeper understanding of Tarayama’s hermetic and problematic works whose purpose was to subvert art’s status in middle-class society, abolish constraints, and create a merger of theater and life.
Uniwersytet Jagielloński; Wydział Zarządzania i Komunikacji Społecznej; Instytut Sztuk Audiowizualnych Polska
Dyrektor Instytutu Sztuk Audiowizualnych. Zajmuje się kulturą japońską, postmodernizmem, literaturą współczesną i kinem gatunkowym. Członek Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Kulturoznawczego, od 2006 roku pełni funkcję skarbnika.
Projekt badawczy finansowany przez Narodowe Centrum Nauki „Wielokulturowa Europa – etnoobrazy współczesnego kina" (2014-2016)
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
