Cięcie - ćwiczenia z metafizyki ciała
Abstrakt
Artykuł jest analizą dwóch epizodów dotyczących kwestii ciała, jego autonomii i kruchości. Pierwszy dotyczy decyzji Bettiny Goring - której dziadek był bratem Hermanna Goringa. Kobieta postanowiła poddać się zabiegowi podwiązania jajowodów, by ród jej rodziny wymarł. Drugi epizod, bardziej znany, to historia przemocy w więzieniu Abu Ghraib w 2003 roku, gdzie amerykańscy wywiadowcy torturowali więźniów irackich i wszystko utrwalili w formie fotografii. Oba zdarzenia wyjaśniają znaczenie potencjalności zawartej w ciele i jego ekonomii oraz udowadniają, że granice cielesnej plastyczności - zarówno fizycznej jak i znaczeniowej - są przesunięte dalej niż powszechnie uważano.
Słowa kluczowe
Bettina Göring; Abu Ghurajb; ciało; metafizyka; płodność; rana; przemoc
Bibliografia
Arystoteles. Metafizyka, przeł. Kazimierz Leśniak. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2013.
Bloodlines, reż. Cynthia Connop, Women Make Movies, Australia, 2007.
Braidotti, Rossi. “Etyka stawania-się-niewykrywalnym”, przeł. Joanna Bednarek. W: Teorie wywrotowe, red. Agnieszka Gajewska, 289–322. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2012.
Caldwell, Ryan Ashley. Fallgirls: Gender and the Framing of Torture at Abu Ghraib. London, New York: Routlege, 2016.
Domańska, Ewa. Nekros. Wprowadzenie do ontologii martwego ciała. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2018.
Dzieci III Rzeszy, odc. 3, reż. Tatiana Freidensson, Sergiej Brawerman, Rosja 2012.
Dzieci Hitlera, reż. Chaanch Zeevi, Saxonia Entertainment, Niemcy, Izrael, 2011.
Gospodinow, Georgi. Fizyka smutku, przeł. Magdalena Pytlak. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2018.
Heidegger, Martin. Czym jest metafizyka?, przeł. Krzysztof Wolicki, 95–111. W: Znaki drogi. Warszawa: Aletheia, 1995.
Heidegger, Martin. Wprowadzenie do metafizyki, przeł. Robert Marszałek. Warszawa: Wydawnictwo KR, 2000.
Irigaray, Luce. Passions élémentaires. Paris: Editions de Minuit, 1982.
Jaspers, Karl. Szyfry transcendencji, przeł. Czesława Piecuch. Toruń: Wydawnictwo Comer, 1995.
Jedynakiewicz-Mróz, Katarzyna. “Pod ciężarem niemieckiej historii: Generacja wnuków wobec narodowosocjalistycznej przeszłości swych rodzin”. Politeja 3 (2015), 257–270.
Lenczewska, Alicja. Świadectwo. Dziennik duchowy. Poznań: Wydawnictwo Agape, 2018.
Lévinas, Emmanuel. Całość i nieskończoność. Esej o zewnętrzności, przeł. Małgorzata Kowalska. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998.
Marcel, Gabriel. Tajemnica bytu, przeł. Małgorzata Frankiewicz. Kraków: Wydawnictwo Znak, 1995.
Merleau-Ponty, Maurice. Proza świata. Eseje o mowie, przeł. Ewa Bieńkowska, Stanisław Cichowicz, Joanna Skoczylas. Warszawa: Czytelnik, 1999.
Morin, Roc. “An Interview with Nazi Leader Hermann Goering’s Great-Niece”. The Atlantic 10/16 (2013). https://www.theatlantic.com/international/archive/2013/10/an-interview-with-nazi-leader-hermann-goerings-great-niece/280579/.
Moss, Donald B. “On Thinking and Not Being Able to Think: Reflections on Viewing the Abu Ghuraib Photos”. The Psychoanalytic Quarterly 76 (2007), 515–545.
Paglia, Camille. Seksualne persony, przeł. Maria Kuźniak, Magdalena Zapędowska. Poznań: Wydawnictwo Brama, 2006.
Pettitt, Joanne. “Holocaust Narratives: Second-Generation ‘Perpetrators’ and the Problem of Liminality”. The European Legacy 23 (2018), 286–300.
Ricœur, Paul. Filozofia osoby, przeł. Małgorzata Frankowicz. Kraków: Wydawnictwo Papieskiej Akademii Teologicznej, 1992.
Rosiek, Stanisław. “Przemoc jak okiem sięgnąć”. W: Nekroprzemoc. Polityka, kultura i umarli, red. Stanisław Rosiek, Jakub Orzeszek, 433–538. Gdańsk: słowo/obraz terytoria, 2022.
Salomon, Mor, Eli D. Aflalo, Moshe Coll, and Yael Lubin. “Dramatic Histological Changes Preceding Suicidal Maternal Care in the Subsocial Spider Stegodyphus lineatus (Araneae: Eresidae)”. The Journal of Arachnology 43 (2015), 77–85.
Scarry, Elaine. Ból. Konstruowanie i dekonstruowanie świata w obliczu cierpienia, przeł. Joanna Bednarek. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2019.
Tagore, Rabindranath. Sādhanā: urzeczywistnienie życia, przekład anonimowy. Warszawa: Instytut Wydawniczy “Bibljoteka Polska”, 1924.
Tester, Keith. “Reflections on the Abu Ghuraib Photographs”. Journal of Human Rights, 4 (2005), 137–143.
Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu Polska
https://orcid.org/0000-0003-4102-8192
Karol Gromek, doktorant w Szkole Doktorskiej Nauk Humanistycznych na Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu, absolwent filozofii i filologii polskiej UJ. Publikował w “Tekstach Drugich”, “Etyce”, “Tekstualiach”, “Dialogu” i “Przestrzeniach Teorii”. Stypendysta Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Jego zainteresowania badawcze oscylują wokół zagadnień cielesności, mistyki chrześcijańskiej i poststrukturalnych teorii. "Współautor (z Marceliną Obarską) Historii dotyku (2023) - eseju filozoficznego o tytułowym zmyśle (wydawnictwo słowo/obraz terytoria).
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
