Pozszywana humanistyka
Abstrakt
Zadanie tego artykułu jest proste: zdystansowanie się od wzrastającego na sile stosowania pojęcia asamblażu we współczesnych debatach i próba podjęcia kwestii co myślenie asamblażowe ma do zaoferowania humanistyce. Odpowiedź na to pytanie wiążę z tytułowym konceptem "pozszywanej" humanistyki, który ma charakter roboczy i doraźny. Punktem wyjścia jest analiza wideoinstalacji zrealizowanej przez Angelę Melipoulos i Maurizio Lazzarato pod tytułem Assemblages/Asamblaże, wykorzystującej koncepcję asamblaży Gillesa Deleuze’a i Félixa Guattariego. Przyjmując, że praktyki badawcze i teorie łączą zespoły idei o charakterze abstrakcyjnym i praktycznym, analizuję przykłady zastosowania myślenia i działania asamblażowego na poziomie metody, metodologii i onto-epistemologii, śledząc cele, jakie osiąga dzięki takiemu podejściu badawczemu humanistyka.
Słowa kluczowe
myślenie asamblażowe; nowa humanistyka; zdecentralizowana podmiotowość; zszywanie
Bibliografia
Anderson, Ben, Mathew Kearnes, Colin McFarlane, and Dan Swanton. “On Assemblages and Geography.” Dialogues in Human Geography 2 (July 2012): 171–189.
Allen, John, and Allan Cochrane. “Assemblages of State Power: Topological Shifts in the Organization of Government and Politics.” Antipode 42, no. 5 (2010): 1071–1089.
Bal, Mieke. Travelling Concepts in the Humanities: A Rough Guide. Toronto: University of Toronto Press, 2002.
Bal, Mieke. Looking in the Art of Vewing. London and New York: Routledge, 2004.
Brenner, Neil, David J. Madden, and David Wachsmuth. “Assemblage Urbanism and the Challenges of Critical Urban Theory.” City 15, no. 2 (2011): 225–240.
Czapliński, Przemysław. “Sploty.” Teksty Drugie 1 (2016): 9–17.
DeLanda, Manuel. A New Philosophy of Society: Assemblage Theory and Social Complexity, New York: Continuum, 2006.
DeLanda, Manuel. Assemblage Theory. Edinburgh: Edinburgh University Press, 2016.
Deleuze, Giles, and Félix Guattari. A Thousand Plateaus: Capitalism and Schizophrenia. Translated by Brian Massumi. London: The Athlone Press, 1988.
Deleuze, Gilles, and Claire Parnet. Dialogues II, trans. Hugh Tomlinson and Barbara Habberjam. London and New York: Continuum, 2002.
Guattari, Félix. Chaosmose. An Ethico-Aesthetic Paradigm. Translated by Paul Bains and Julian Pefanis. Paris: Galilée, 1992.
Hinchliffe, Steve. Geographies of Nature: Societies, Environments, Ecologies. London: Sage, 2007.
Hardt, Michael, and Antonio Negri. Multitude: War and Democracy in the Age of Empire. Cambridge, MA: Harvard University Press, 2004.
Jayne, Mark, and Kevin Ward. Urban Theory. New Critical Perspectives. London and New York: Routledge, 2017.
Latour, Bruno. Reasssembling the Social. An Introduction to Actor-Network-Theory. Oxford: Oxford University Press 2005.
Law, John. After Method. Mess in Social Science Research. London and New York: Routledge, 2004.
Lazzarato, Maurizio. The Making of the Indebted Man: An Essay on the Neoliberal Condition. Translated by Joshua David Jordan. Los Angeles: Semiotext(e), 2012.
Lazzarato, Maurizio. Signs and Machines: Capitalism and the Production of Subjectivity. Translated by Joshua David Jordan. Los Angeles: Semiotext(e), 2014.
Leavy, Patricia. Method Meets Art. Arts-Based Research Practice. New York and London: The Guilford Press, 2009.
McFarlane, Colin. “Translocal Assemblages: Space, Power and Social Movements.” Geoforum 40 (2009): 561–567.
McFarlane, Colin. Learning the City. Knowledge and Translocal Assemblage. Malden, MA, and Oxford: Wiley-Blackwell, 2011.
Melitopoulos, Angela, and Maurizio Lazzarato. Assemlages/Asamblaże. Łódź: Muzeum Sztuki w Łodzi, 2018.
Miller, Richard. E., and Kurt Spellmeyer, eds. The New Humanities Reader. Wadsworth: International Edition, 2012.
Nycz, Ryszard. “The New Humanities in Poland: A Few Subjective Observations, Conjectures, and Criticisms.” Translated by David Schauffler. Er(r)go. Theory–Literature–Culture, Auto/Bio/Graphy 43, no. 2 (2021): 315–338. Guest-edited by John T. Matteson. https://doi.org/10.31261/errgo.11711.
Nycz, Ryszard. “Nowa humanistyka w Polsce: kilka bardzo subiektywnych obserwacji, koniektur, refutacji.” Teksty Drugie 1 (2016): 18–40.
Price-Robertson, Rhys, and Cameron Duff. “Realism, Materialism, and the Assemblage: Thinking Psychologically with Manuel DeLanda.” Theory and Psychology 26, no. 1 (2016): 58–76.
Robbins, Paul, and Brian Marks. “Assemblage Geographies.” In The Sage Handbook of Social Geographies, edited by Susan J. Smith, Rachel Pain, John Paul Jones III, and Sallie A. Marston, 176–194. Thousand Oaks, CA: Sage, 2009.
Stroper, Michael, and Allen J. Scott. “Curent Debates in Urban Theory: A Critical Assessment.” Urban Studies 53, no. 6 (2016): 1114–1136.
Tuin van der, Iris, and Nanna Verhoeff. Critical Concepts for the Creative Humanities. Lanham, Boulder, New York, London: Rowman & Littlefield, 2022.
Williams, Raymond. Keywords. A Vocabulary of Culture and Society. London: Fontana Press, 1988.
Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu Polska
https://orcid.org/0000-0001-8429-1412
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
