Szkoła tartuska jako szkoła
Abstrakt
Peeter Torop
Department of Semiotics, University of Tartu
"The Tartu School as a School"
The paper addresses the question in what sense the Tartu school of semiotics constituted and still constitutes a coherent research community, and in what sense it can be called a school. The author discusses especially two aspects of this question: first, the Tartu school as a trend in semiotic research, and secondly, as a semiotic doctrine. The leading role of Yuri Lotman, the evolution of his thought, and his influence on the school during his lifetime and after his death are exposed as well as the contribution and impact of the school abroad.
Bibliografia
“Soviet Semiotics”. Special Issue. PTL. A Journal or Descriptive Poetics and Theory of Literature 3 (3).
Baran Henryk. 1976. Semiotics and Structuralism. Readings from the Soviet Union. New York: White Plains.
Cáceres Sánchez Manuel. 1993. „Selección bibliografia”. Discurso 8 : 139–184.
Eimermacher Karl, red. 1971. Тексты советского литературоведческого структурализиа/ Texte des sovjetische literaturwissenschaftliche Strukturalismus. Munich.
Eimermacher Karl, Serge Shishkoff. 1977. Subject Bibliography of Soviet Semiotics. The Moscow–Tartu Group. Ann Arbor.
Eimermacher Karl. 1986. Semiotica Sovietica I. Sovjetische Arbeiten der Moskauer und Tartuer Schule zu sekundären modellbildenden Zeichensystemen (1962–1973), tom 1–2. Aachen.
Fowler Roger, red. 1987. A Dictionary of Modern Critical Terms, revised and enlarged edition. London, New York.
Gasparow Boris. 1991. “Szkoła tartuska lat sześćdziesiątych jako zjawisko semiotyczne”. Przeł. B. Żyłko. Pamiętnik Literacki 1.
Janus Elżbieta, Maria Renata Mayenowa, red. 1975. Semiotyka kultury. Warszawa.
Lotman Juri Michailowitsch, Boris Andreevich Uspenskij. 1984. The Semiotics of Russian Culture. Red. Ann Shukman. Ann Arbor.
Lotman Juri Michailowitsch, Lidia Jakovlevna Ginzburg, Boris Andreevich Uspenskij. 1985. The Semiotics of Russian Cultural History. Ithaca.
Lotman Juri Michailowitsch. 1990. Universe of the Mind. A Semiotic Theory of Culture. New York, London.
Lotman Juri. 1964. “Sur la delimitation linguistique et littéraire de la notion de structure”. Linguistics 6 : 59–72.
Lucid Daniel Peri, red i przeł. 1977. Soviet Semiotics. An Anthology. Baltimore, London.
Łotman Jurij Michajłowicz, Boris Uspienski. 1998. “Mit – imię – kultura”. W Boris Uspienski, Historia i semiotyka, przeł. i przedmową opatrzył Bogusław Żyłko. Gdańsk.
Łotman Jurij Michajłowicz. 1969. “O problemie znaczeń we wtórnych systemach modelujących”. Przeł. Jerzy Faryno. Pamiętnik Literacki 1.
Łotman Jurij Michajłowicz. 1984. Struktura tekstu artystycznego. Przeł. Anna Tanalska. Warszawa.
Łotman Jurij Michajłowicz. 1985. “Mózg – tekst – kultura – sztuczny intelekt”. Przeł. Bogusław Żyłko. Przekazy i Opinie 1–2.
Łotman Jurij Michajłowicz. 1985. “Semiotyka kultury i pojęcie tekstu”. Przeł. Bogusław Żyłko. Odra 11.
Łotman Jurij Michajłowicz. 1991. “Proza Turgieniewa i przestrzeń fabularna powieści rosyjskiej XIX wieku”. Przeł. Bogusław Żyłko. Pamiętnik Literacki 1.
Łotman Jurij Michajłowicz. 1991. “Tekst i struktura audytorium”. Przeł. Bogusław Żyłko. Pamiętnik Literacki 1.
Łotman Jurij Michajłowicz. 1999. Kultura i eksplozja. Przeł. Bogusław Żyłko. Warszawa.
Maranda Pierre, red. 1974. Soviet Structural Folkloristics, tom I. The Hague, Paris.
Matejka Ladislav e. a., red. 1976. Soviet Semiotics of Culture, Special Issue. Dispositio I (3).
Matejka Ladislav, Serge Shishkoff, Mark E. Suino, I. R. Titunik, red. 1977. Readings in Soviet Semiotics (Russians Texts). Ann Arbor.
Meletinski Eleazar Moiseevich, Dimitri M. Segal. 1971. “Structuralism and Semiotics in the USSR”. Diogenes 73 : 88–125.
Nöth Winfried. 1990. Handbook of Semiotics. Bloomington, Indianapolis.
O’Toole Lawrence Michael, Ann Shukman, red. 1975–1982. Russian Poetics in Translation, tom 1–9.
Oguibenine Boris. 1979. “Linguistic Models of Culture in Russians Semiotics. A Retrospective View”. PTL. A Journal for Descriptive Poetics and Theory of Literature 4 : 91–118.
Orr Leonard. 1987. A Dictionary of Critical Theory. New York, Westport, London.
Popper Karl R. 1976. “The Myth of the Framework”. W Essays in Honour of Paul Arthur Schippl. The Abdication of Philosophy. Philosophy and Public Good, 23–48. La Salle, Illinois.
Riewzina Olga G. 1972. “The Fourth Summer School on Secondary Modeling Systems (Tartu, 17–24 August, 1970)”. Semiotica 6 (3) : 222–243.
Rudy Stephen. 1986. “Semiotics in U.S.S.R”. W The Semiotic Sphere, 555–582. Red. Thomas Albert Sebeok, Jean Umiker-Sebeok, New York, London.
Sebeok Thomas Albert, red. 1986. Encyklopedic Dictionary of Semiotics, tom I. Berlin, New York, Amsterdam.
Sebeok Thomas Albert. 1989. “In What Sense is Language a ‘Primary Modeling System’?” W Words behind Words, 25–36. Red. Frans J. Heyvaert and Frieda Steurs. Leuven.
Segal Dimitri M. 1974. Aspects of Structuralism in Soviet Philology. Tel Aviv.
Shukman Ann. 1977. Literature and Semiotics. A Study of the Writings of Yu. M. Lotman. Amsterdam, New York, Oxford.
Shukman Ann. 1978. “The Moscow–Tartu Semiotics School. A Bibliography of Works and Comments in English”. PTL. A Journal or Descriptive Poetics and Theory of Literature 3 : 593–601.
Stolovic Leonid N. 1969. “Les recherchés sémiologiques et esthétique”. Revue d’esthétique 1 : 102–106.
Terras Wiktor. 1985. Handbook of Russian Literature. New Haven, London.
Torop Peeter. 1982. “Lotmani fenomen”. Keel ja Kirjandus 1.
Uspienskij Boris Andriejewicz. 2000. “O genezie tartusko-moskiewskiej szkoły semiotycznej”. W Sztuka w świecie znaków, wybrał, przeł., słowem wstępnym i bibliografią opatrzył Bogusław Żyłko. Gdańsk.
Voigt Vilmos. 1988. “Between Eastern and Western Semiotics”. W Semiotics of Culture, 51–56. Helsinki.
Zouboff, Anne, przeł. 1976. Travaux sur les Systemes de Signes. École de Tartu. Bruxelles.
Лотман Юрий Михайлович. 1965. “От редакции”. Труды по знаковым системам II. Тарту.
Лотман Юрий Михайлович. 1967. “О задачах раздела обзоров и публикации”. Труды по знаковым системам III : 364–265. Тарту.
Лотман Юрий Михайлович. 1970. Статьи по типологии культуры, том I. Тарту.
Лотман Юрий Михайлович. 1971. Структура художественного текста. Providence.
Лотман Юрий Михайлович. 1972. Анализ поэтического текста. Структура стиха. Ленинград.
Лотман Юрий Михайлович. 1978. “Динамическая модель семиотической системы”. Труды по знаковым системам X. Тарту.
Лотман Юрий Михайлович. 1978. “Феномен культуры”. Труды по знаковым системам X. Тарту.
Лотман Юрий Михайлович. 1981. “Текст в тексте”. Труды по знаковым системам XIV. Тарту.
Лотман Юрий Михайлович. 1983. “Ассиметрия и диалог”. Труды по знаковым системам XVI. Тарту.
Лотман Юрий Михайлович. 1984. “О семиосфере”. Труды по знаковым системам XVII. Тарту.
Лотман Юрий Михайлович. 1988. “Технический прогресс как культуроголическая проблема”. Труды по знаковым системам XII. Тарту.
Лотман Юрий Михайлович. 1989. “О роли случайных факторов в литературной эволюции”. Труды по знаковым системам XXII. Тарту.
Лотман Юрий Михайлович. 1991. “Заметки о тартуских семиотических изданих”. W Труды по русской литературе и семиотике кафедры русской литературы Тартуского университета 1958–1990. Указатель содержания. Тарту.
Лотман Юрий Михайлович. 1993. “Зимние заметки о летних школах”. Новое литературное обозрение 3.
Лотман Юрий Михайлович. 1993. Избранные статьи. В 3-х т., том III. Таллин.
Лотман Юрий Михайлович. 1968. Лекции по структурной поэтике. Providence.
Лотман Юрий Михайлович. 1993. “За здоровье Ее Величества!” Новое литературное обозрение 3.
Пермяков Евгений, red. 1995. Лотмановский сборник I. Москва.
Сегал Дмитрий. 1993. “‘Et in Arcadia Ego’ вернулся: наследие московско-тартуской семиотики сегодна”. Новое литературное обозрение 3.
Department of Semiotics, University of Tartu Tiigi 78-312 50410 Tartu Estonia Estonia
Profesor semiotyki kultury w Zakładzie Semiotyki Uniwersytetu w Tartu. Jego zainteresowania naukowe koncentrują się wokół takich zagadnień jak: semiotyka przekładu i metodologia studiów nad przekładem; intersemioza i intersemiotyczne procesy w kulturze, semiotyka szkoły tartusko-moskiewskiej, semiosferyczne rozumienie kultury i metodologia semiotyki kultury.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
