Poststrukturalizm w rosyjskiej teorii literatury po 1991 roku
Abstrakt
Katarzyna Syska
Jagiellonian University, Cracow, Poland
"Poststructuralism in Russian Literary Theory after 1991"
Against the background of the constraints of Soviet legacy, the paper concentrates on contemporary, post-Soviet tendencies in literary studies in Russia, and especially on poststructuralism. Four dominant trends within post-Soviet literary theory are distinguished: semiotics, traditional literary studies (including historical and theoretical poetics, textual studies drawing from structuralism, narratology, comparative studies and Bakhtin’s theory), “new religiosity” and, finally, poststructuralism and cultural studies inspired by Western influences, but adapted to the Russian context. The latter developments are discussed in the paper in greater detail.
Bibliografia
Burzyńska Anna. 2012. Kulturowy zwrot w teorii. W Kulturowa teoria literatury. Główne pojęcia i problemy, Red. Michał Paweł Markowski, Ryszard Nycz. Kraków.
Epstein Mikhail. 1995. After the Future: The Paradoxes of Postmodernism and Contemporary Russian Culture. Amherst.
Gienis Aleksander. 2015. “Cebula i kapusta”. Er(r)go nr 31 (2/2015).
Lipowiecki Mark. 2015. “Wybuchowa aporia”. Er(r)go nr 31 (2/2015).
Аверницев Сергей. 1969. “Похвальное слово филологии”. Юность 1 : 98–102. <http://caute.tk/ilyenkov/texts/rec/aver.html> (12.05.2015).
Берг Михаил, Борис Дубин. 2001. “Слово – письмо – литература”. Новая русская книга 3–4. <http://magazines.russ.ru/nrk/2001/3/berg.html> (12.05.2015).
Берг Михаил. 2000. Литературократия. Москва.
Бойм Светлана. 1995. “Китч и социалистический реализм”. Новое литературное обозрение 15 : 54–65.
Бойм Светлана. 2002. Общие места. Мифология повседневной жизни. Москва.
Вайскопф Михаил. 2001. Писатель Сталин. Москва.
Гройс Борис. 1993. “Стиль Сталин”. W Утопия и обмен. Москва.
Гудков Лев, Борис Дубин, Витторио Страда. 1998. Литература и общество. Москва.
Гудков Лев, Борис Дубин. 1994. Литература как социальный институт. Москва.
Дубин Борис. 2001. Слово — письмо — литература: Очерки по социологии современной культуры. Москва.
Дубин Борис. 2003. Семантика, риторика и социальные функции „прошлого“: к социологии советского и постсоветского исторического романа. Москва.
Дубин Борис. 2004. “Между каноном и актуальностью: Литература и издательское дело в Росии в изменившемся социальном пространстве”. W Интеллектуальные группы и символические формы. Москва.
Дубин Борис. 2010. Классика, после и рядом: Социологические очерки о литературе и культуре. Москва.
Жеребкина Ирина. 2003. Гендерные 90-е, или Фаллоса не существует. Санкт-Петербург.
Зверева Галина. 2002. “«Чужое, свое, другое..».: феминистские и гендерные концепты в интеллектуальной культуре постсоветской России”. Адам и Ева. Альманах гендерной истории 2. Red. Лорина Репина.
Липовецкий Марк. 2005. Дискуссия: “О гадинах и мухоморах”. Знамя 1 – Филология: кризис идей. <http://magazines.russ.ru/znamia/2005/1> (12.05.2015).
Липовецкий Марк. 2008. Паралогии. Трансформации (пост)модернистского дискурса в русской культуре 1920–2000 годов. Москва.
Мелешко Татьяна. 2001. Современная отечественная женская проза: проблемы поэтики в гендерном аспекте. Кемерово.
Новиков Владимир. 2005. “Мне скучно без…”. Знамя 1. <http://magazines.russ.ru/znamia/2005/1/nov10.html>.
Паперный Владимир. 1996. Культура Два. Москва, С.-Петербург.
Рылкин Михаил. 2000. Интервью. W Женщина и визуальные знаки, red. Аннa Альчук. Москва.
Рюткёнен Марья. 2000. “Гендер и литература: проблема «женского письма» и «женского чтения»”. Филологические науки 3 : 5–17.
Савкина Ирина, 2007. Разговоры с зеркалом и Зазеркальем: Автодокументальные женские тексты в русской литературе первой половины XIX века. Москва.
Савкина Ирина, Мария Черняк, Лариса Назарова, red. 2012. Культ – товары – XXI: ревизия ценностей (масcкультура и её потребители). Екатеринбург.
Савкина Ирина, Мария Черняк. 2009. Культ-товары: феномен массовой литературы в современной России. Санкт-Петербург.
Савкина Ирина. 2007. “Факторы раздражения: О восприятии и и обсуждении феминистской критики и гендерных исследований в русском контексте”. Новое литературное обозрение 86. <http://www.nlobooks.ru/sites/default/files/old/nlobooks.ru/rus/magazines/nlo/196/579/592/index.html>.
Сегал Дмитрий. 2011. Пути и вехи. Русское литературоведение в ХХ веке. Москва.
Созаев Валерий, red. 2010. Возможен ли «квир» по-русски? ЛГБТК исследования. Санкт-Петербург.
Тупицын Виктор. 1998. Коммунальный (пост)модернизм: Русское искусство второй половины ХХ века. Москва.
Эпштейн Михаил. 2005. Постмодерн в русской литературе. Москва.
Эткинд Александр, Дирк Уффельманн, Илья Кукулин, red. 2012. Там, внутри. Практики внутренней колонизации в культурной истории России. Москва.
Эткинд Александр. 2013. Внутренняя колонизация. Имперский опыт России. Москва.
Katedra Antropologii i Komparatystyki Kulturowo-Literackiej Instytut Filologii Wschodniosłowiańskiej Uniwersytet Jagielloński Kraków Polska
Katarzyna Syska jest doktorantką w Katedrze Antropologii i Komparatystyki Kulturowo-Literackiej w Instytucie Filologii Wschodniosłowiańskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
